Διάλυση PKK: Η στρατιωτική πίεση, ο απρόσμενος παράγοντας Τραμπ και το εκλογικό παιχνίδι Ερντογάν

Η εξάντληση του PKK από το συνεχές σφυροκόπημα των τουρκικών δυνάμεων, οι διεθνείς εξελίξεις και η πρόθεση του Ερντογάν να προωθήσει μια λύση στο κουρδικό με φόντο τις εκλογές του 2028, είναι οι παράγοντες που οδήγησαν στο κύκνειο άσμα του PKK.

Ως απόφαση σταθμό για την ιστορία της Τουρκικής δημοκρατίας, χαρακτηρίζουν στην Άγκυρα την απόφαση του συνεδρίου του PKK, να βάλει τίτλους τέλους στην ένοπλη δραστηριότητα του.

Εξελίξεις τεκτονικών διαστάσεων λαμβάνουν χώρα στην Τουρκία τις τελευταίες ώρες, καθώς η κουρδική οργάνωση PKK, ύστερα από 40 χρόνια ένοπλων συγκρούσεων με το τουρκικό κράτος ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του φυλακισμένου ηγέτη της στις φυλακές του Ίμραλί Αμπντουλάχ Οτσαλάν , ανακοινώνοντας τον αφοπλισμό αλλά και την διάλυση της οργάνωσης.

Το χρονικό της ιστορικής απόφασης

Ωστόσο, για να φτάσουμε στην απόφαση αυτοδιάλυσης του PKK , προηγήθηκαν αρκετές ζυμώσεις στο εσωτερικό και δηλώσεις οι οποίες εγκαινίασαν την νέα προσπάθεια της Άγκυρας για «μια Τουρκία χωρίς τρομοκρατία».

Συγκεκριμένα, στις 22 Οκτωβρίου του 2024, ο κυβερνητικός εταίρος του Ταγίπ Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί ο προχωράει σε μια αναπάντεχη δήλωση που σοκάρει το εσωτερικό της Τουρκίας. Για πρώτη φορά ο εθνικιστής εταίρος του Τούρκου προέδρου αφήνει ανοιχτό το παράθυρο απελευθέρωσης του Αμπντουλάχ Οτσαλάν, αν ο έγκλειστος ηγέτης της κουρδικής οργάνωσης, καλέσει  τα μέλη της να καταθέσουν τα όπλα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μπαχτελί λίγα χρόνια πριν ζητούσε την επαναφορά της θανατικής ποινής προκειμένου να εκτελεστεί ο Οτσαλάν.

Η πρόταση Μπαχτσελί η οποία φαίνεται ότι έγινε με τις ευλογίες του Τούρκου προέδρου, πυροδότησε σειρά εξελίξεων, καθώς ο ιδρυτής ο έγκλειστός ηγέτης του PKK, κάνει ιστορικό κάλεσμα στα μέλη της οργάνωσης στις 27 Φεβρουαρίου, να καταθέσουν τα όπλα, προκρίνοντας την δημοκρατική διέξοδο για τον αγώνα των Κούρδων.

Σύμφωνα με τον Επίκουρο καθηγητή στο Τμήμα Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών, Αντώνη Δεριζιώτη, το κάλεσμα του Οτσαλάν δεν ξάφνιασε σε μεγάλο βαθμό, καθώς ο ηγέτης του PKK έχει αλλάξει στάση απέναντι στον αγώνα του PKK εδώ και μια δεκαετία, μιλώντας πλέον για συνύπαρξη Τούρκων και Κούρδων και όχι για ανεξαρτησία του Κουρδιστάν.

• Το ερώτημα που προκύπτει μετά από τις αναμφίβολα ιστορικές εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στην Τουρκία, είναι γιατί πάρθηκε τώρα η απόφαση από το PKK, να κηρύξει ανακωχή  με το τουρκικό κράτος, αλλά και ποια θα είναι τα οφέλη του Ερντογάν ο οποίος βγαίνει ενισχυμένος από αυτή την διαδικασία, στην σκιά και της προφυλάκισης του Εκρέμ Ιμάμογλου. Η Τουρκία σύμφωνα με τον κ. Δεριζιώτη βομβαρδίζει συνεχώς θέσεις του PKK, τα τελευταία δυο χρόνια στο Βόρειο Ιράκ, με αποτέλεσμα οι δυνάμεις του να έχουν εξασθενήσει. Με την συγκεκριμένη συνθηκολόγηση το PKK προσπαθεί να κάνει διαχείριση ζημιάς, με δεδομένο ότι βρισκόταν με την πλάτη στον τοίχο. 
• Οι εξελίξεις στη Συρία, με την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, έφερε αλυσιδωτές εξελίξεις και στο θέμα των Κούρδων, με την de facto συριακή κυβέρνηση του Αλ Σάρα να έρχεται σε καταρχήν συμφωνία με τον SDF, (Συριακός δημοκρατικός στρατός), όπου πρωτοστατούν οι Κούρδοι για ένταξη στον συριακό εθνικό στρατό. Αυτή τη νέα συγκυρία προσπαθεί να εκμεταλλευτεί ο Τούρκος πρόεδρος, σύμφωνα με τον κ. Δεριζιώτη προκειμένου να προωθήσει την επίλυση του κουρδικού ζητήματος στην Τουρκία, με δεδομένο ότι το PKK κάνει λόγο για επίλυση διαφορών με ειρηνικούς τρόπους.
  
• Η απειλή του Ισραήλ: To Τελ Αβίβ ήταν ανέκαθεν υπέρμαχος ίδρυσης ενός κουρδικού κράτους, το οποίο θα λειτουργούσε ως δούρειος ίππος στην καρδιά των αραβικών κρατών (Συρία, Ιράκ, Ιράν) με τα οποία βρίσκεται σε σύγκρουση. Ο Ερντογάν προωθώντας μια διέξοδο λύσης στο κουρδικό, προσπαθεί να βάλει ανάχωμα σε μια τέτοια διαδικασία.
  
• Η φιλία Τραμπ - Ερντογάν:  Η ανάληψη της ηγεσίας των ΗΠΑ από τον Ντόναλντ Τραμπ και οι διαρκείς επιθέσεις φιλίας προς τον Ταγίπ Ερντογάν, θεωρείται ένας μη αμελητέος παράγοντας που θα μπορούσε να προβληματίσει τους Κούρδους με δεδομένο ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν ασκήσουν πιέσεις προκειμένου να υπάρξει συμφωνία με τον Τούρκο πρόεδρο.
  
• Εσωτερική πολιτική: O Eρντογάν με ορίζοντα τις επόμενες προεδρικές εκλογές, όπως τονίζει ο επίκουρος καθηγητής του τμήματος Τουρκικών σπουδών του ΕΚΠΑ προσπαθεί να βρει στήριγμα στους Κούρδους, καθώς χρειάζεται τις ψήφους του φιλοκουρδικού DEM,  είτε για να αλλάξει το σύνταγμα, είτε να προχωρήσει σε πρόωρες  εκλογές, κάτι που θα του δώσει τη δυνάτοτητα να είναι ξανά υποψήφιος πρόεδρος. 

Πως θα γίνει ο αφοπλισμός του PKK

Tην ίδια στιγμή μετά τους πανηγυρισμούς που επικρατούν στην Τουρκία, και γενικότερα στον τύπο για την απόφαση της κουρδικής οργάνωσης να βάλει τέλος μετά από 47 χρόνια, μείζονος σημασίας κρίνεται και ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει ο αφοπλισμός.

Σύμφωνα με πληροφορίες της τουρκικής εφημερίδας Hurriyet υπάρχουν τρεις διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους το PKK θα παραδώσει τα όπλα του. Το πρώτο είναι υπό την επίβλεψη του ΟΗΕ, αλλά αυτό θεωρείται αδύναμο ενδεχόμενο και δεν αντιμετωπίζεται ευνοϊκά ούτε από την Τουρκία. Το δεύτερο είναι η παράδοση των όπλων υπό την επίβλεψη αντιπροσωπείας από την Τουρκία και την περιοχή του Κουρδιστάν του Ιράκ, και το τρίτο είναι η παράδοση των όπλων υπό την επίβλεψη αντιπροσωπείας από την Τουρκία, τις ΗΠΑ,  χώρες της ΕΕ και το Ιράκ. Τα όπλα αναμένεται να παραδοθούν σε διάφορες περιοχές του Βόρειου Ιράκ. Θα καταγράφονται επίσης λεπτομέρειες όπως οι σειριακοί αριθμοί των όπλων που θα παραδοθούν, η χώρα στην οποία ανήκουν, η μάρκα και ο τύπος τους. Αναφέρεται ότι η παράδοση όπλων, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει τον Ιούνιο, θα διαρκέσει 3-4 μήνες.

Οι Τούρκοι πολίτες που συμμετέχουν στην ορεινή ομάδα του PKK θα επιστρέψουν στην Τουρκία μόλις θεσπιστούν οι νόμιμοι λόγοι. Οι ηγέτες του PKK, οι οποίοι καταζητούνται διεθνώς , δεν θα επιστρέψουν στην Τουρκία. Η λεγόμενη ηγεσία του PKK, η οποία ευθύνεται κυρίως για τους θανάτους πολλών ανθρώπων σε τρομοκρατικές ενέργειες, θα μεταβεί σε κατάλληλες τρίτες χώρες. Η ομάδα των περίπου 40 ατόμων που θα τους επιτραπεί να μεταβούν στο εξωτερικό θα εγκατασταθεί σε οποιαδήποτε χώρα κριθεί κατάλληλη και τους αποδεχτεί.