Δημόσιο χρέος: Επιστροφή στην πτωτική πορεία

Η πανδημία και η  στρατηγική της κυβέρνησης της Ν.Δ. αναμένεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο χρέος, το οποίο προβλέπεται να αυξηθεί, από το 180,5% του ΑΕΠ το 2019, σε πάνω από το 207% του ΑΕΠ το 2020. Το βασικό σενάριο δείχνει επιστροφή στην πτωτική πορεία της αναλογίας χρέους προς ΑΕΠ. Μεγάλο «αγκάθι», παραμένει η διαχείρισή του, η οποία απαιτεί λεπτούς χειρισμούς, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς την κρίση χρέους του 2010.

Ήδη η Κομισιόν προέβη σε πλήρη αναθεώρηση του πλαισίου ανάλυσης του δημόσιου χρέους για την Ελλάδα, στην 8η έκθεσή της με ορίζοντα έως το 2060.

Εφόσον τα έκτακτα δημοσιονομικά μέτρα που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας είναι προσωρινά, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ αναμένεται να συνεχίσει την πτωτική του τάση. Υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι θα υπάρξει έγκαιρη εκταμίευση χρημάτων από το ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης, αναλόγως φυσικά και με τη διαχείριση που θα επιφυλάξει γι’ αυτόν τον σκοπό η ελληνική κυβέρνηση.

Προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Με βάση τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο δείκτης χρέους εκτιμάται πως θα παραμείνει άνω του 100% μέχρι και το μακρινό 2045. Οι ακαθάριστες ανάγκες χρηματοδότησης της κυβέρνησης αναμένεται να κυμαίνονται γύρω στο 15% του ΑΕΠ για τα επόμενα είκοσι χρόνια, πριν μειωθούν στο 13% περίπου του ΑΕΠ έως το 2060.

Συγκριτικά με την πέμπτη αξιολόγηση, που ήταν η προηγούμενη αναλυτική παρουσίαση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους, η Επιτροπή εκτιμά πως, αντί για 165,5% του ΑΕΠ, φέτος το δημόσιο χρέος θα είναι 207,1%. Για το 2030, αντί για 111,8%, το χρέος θα είναι 160,4%, αλλά το 2040 θα έχει συγκλίνει σημαντικά με τις προηγούμενες εκτιμήσεις σε 120,6% αντί για 101,7%. Είναι απολύτως κατανοητό ότι το πρόβλημα είναι σύνθετο και δημιουργεί μεγάλα ερωτήματα.

Το 2050 θα έχει υπάρξει ουσιαστική σύγκλιση και το 2060 το χρέος, βάσει των νέων εκτιμήσεων, θα είναι και ελαφρώς χαμηλότερο, στο 64%, από 67,7% που προέβλεπε η 5η αξιολόγηση.

Μεγάλη ανησυχία

Σύμφωνα με ανάλυση του Γιάννη Αγουρίδη, αυτοί οι παράγοντες ανησυχίας καταγράφονται στα εναλλακτικά σενάρια της Επιτροπής. Οι βασικές παραδοχές υπόκεινται σε αβεβαιότητα, η οποία αυξάνει τη διάρκεια του ορίζοντα προβολής. Οι όροι χρηματοδότησης θα μπορούσαν να αποδειχθούν λιγότερο ευνοϊκοί από ό,τι υποτίθενται, ιδιαίτερα μεσοπρόθεσμα.

Η αβεβαιότητα σχετίζεται επίσης με τις υποθέσεις για τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, οι οποίες καθίστανται ακόμη πιο σημαντικές κατά τη διάρκεια της τρέχουσας πανδημίας, δεδομένης της μεγάλης αβεβαιότητας σχετικά με τη διάρκειά της και τις πιθανές μακροχρόνιες επιπτώσεις της στις οικονομίες.

Εάν η κρίση επιμείνει, δύο εναλλακτικά σενάρια εκτιμούν υψηλότερα επιτόκια αναχρηματοδότησης και επιδείνωση στις προοπτικές. Σε μια τέτοια περίπτωση, οι ακαθάριστες ανάγκες χρηματοδότησης είναι επίσης υψηλότερες και παραμένουν οριακά κάτω από το 20% του ΑΕΠ μακροπρόθεσμα. Οι προκλήσεις είναι πολύ μεγάλες και το «φάντασμα» ενός νέου Μνημονίου, όπως κι αν αυτό ονομαστεί, εντείνουν τις πολύ αυξημένες ανησυχίες που επικρατούν για την πορεία της ελληνικής οικονομίας.