«Εμμανουέλ Μακρόν είναι ο τελευταίος πρόεδρος της Ευρώπης»

Ενας τίτλος, χωρίς ερωτηματικό, που αρχικά δημιουργεί αρκετά ερωτήματα:

Δεν υπάρχουν πλέον άλλοι μεγάλοι Ευρωπαίοι ηγέτες ικανοί να σηκώσουν το βάρος ενός «προέδρου της Ευρώπης»; `Η προδικάζει από τώρα την ήττα του Μακρόν στις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία την άνοιξη του 2022; Μπορεί το 2017, ο Μακρόν – τότε ένας σχετικά άγνωστος πολιτικός-να αψήφισε όλες τις πιθανότητες και να έγινε ο νεότερος Γάλλος πρόεδρος. Η μεταρρυθμιστική του πολιτική όμως, που υποτίθεται ότι θα μεταμόρφωνε τη Γαλλία, ξεφούσκωσε γρήγορα. «Ο Εμμανουέλ Μακρόν δεν έχει κρύψει ποτέ ότι στοχεύει στην επανεκλογή του, τον επόμενο χρόνο» γράφει η ελβετική Neue Zurcher Zeitung. «Ο Γάλλος Πρόεδρος εξακολουθεί να έχει μεγάλα σχέδια: το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων δεν έχει εφαρμοστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δεν έχει επιτευχθεί επίσης ο στόχος που διατύπωσε το 2017 στην παρθενική του ομιλία ως πρόεδρος μπροστά στην πυραμίδα του Λούβρου για την αναβάθμιση της θέσης της Γαλλίας στον κόσμο με μια φιλόδοξη εξωτερική και ευρωπαϊκή πολιτική. Πολλά σχέδιά του έμειναν ημιτελή ή αναβλήθηκαν λόγω της πανδημίας ,αλλά και των διαδηλώσεων των “Κίτρινων Γιλέκων» εκτιμά η ελβετική εφημερίδα. Σήμερα μάλιστα, οι πιθανότητες να επανεκλεγεί ο Μακρόν είναι 50-50, καθώς η ακροδεξιά Μαρίν Λε Πέν προσπαθεί να εμφανιστεί «συστημική» ,ελπίζοντας να κερδίσει τις ψήφους των μετριοπαθών συντηρητικών ψηφοφόρων, που έχουν δυσαρεστηθεί με τους χειρισμούς Μακρόν στην πανδημία. «Δεν αποκλείεται ο Μακρόν να ενταχθεί στη λέσχη των προκατόχων του που είχαν μόνο μία θητεία στη γαλλική προεδρία» εκτιμούν οι Financial Times. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Μαρίν Λε Πεν θα είναι πρώτη στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών και στο δεύτερο η διαφορά με τον Μακρόν είναι στα όρια του στατιστικού λάθους. Ο Εντουί Πλενέλ, διευθυντής της ιστοσελίδας Mediapart, επικρίνει μάλιστα τον Μακρόν ότι ενώ εξελέγη το 2017 κόντρα στην ακροδεξιά, ασπάζεται σήμερα την ιδεολογία της σκληροπυρηνικής δεξιάς, τις εμμονές της για τα θέματα ασφαλείας ,ελπίζοντας στις ψήφους των υπερ-συντηρητικών ψηφοφόρων. «Αυτός ο “αυταρχικός φιλελευθερισμός” στην πραγματικότητα υπερασπίζεται την ελευθερία των κυρίαρχων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών συμφερόντων. Παράλληλα, οικοδομεί ένα κράτος σε πόλεμο με την κοινωνία, περιορίζοντας τις ελευθερίες, με πρόσχημα τους φόβους που θρέφουν οι αβεβαιότητες του σύγχρονου κόσμου» λέει ο Γάλλος δημοσιογράφος. Ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία; O Γουίλιαμ Ντρότζιακ, πρώην ανταποκριτής της Washington Post στο Παρίσι επί χρόνια και σήμερα στέλεχος του ιδρύματος Brookings, επιμένει πάντως ότι ο Μακρόν είναι «πραγματικά ο τελευταίος ηγέτης που υπερασπίζεται την ιδέα μιας ολοκληρωμένης Ευρώπης, σε μια εποχή που η άποψη αυτή δεν είναι πλέον κοινή από τους άλλους αρχηγούς κυβερνήσεων στην ήπειρο». Ο Αμερικανός δημοσιογράφος προσθέτει: «Αλλά και το όραμά του Μακρόν είναι επίσης σύγχρονο. Ενώ οι οραματιστές της Ενωμένης Ευρώπης, όπως ο Ζαν Μονέ, ο Κόνραντ Αντενάουερ, ο Σαρλ ντε Γκώλ ή ο Ουίνστον Τσόρτσιλ ,αναζητούσαν έναν τρόπο να αποφευχθούν μελλοντικές συγκρούσεις με μια οικονομική και πολιτική προσέγγιση, ο Μακρόν υποστηρίζει ότι η Ευρώπη μπορεί να είναι μια πολιτική δύναμη στον κόσμο μόνο όταν ξέρει πώς να προστατεύεται» γράφει ο Ντρότζιακ. Τι σημαίνει αυτό; Ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, από την εκλογή του το 2017, είχε βάλει στόχο την «ευρωπαική στρατηγική αυτονομία». Τον Νοέμβριο του 2019 σε συνέντευξή του στον Economist ,έκανε μάλιστα λόγο για «εγκεφαλικό θάνατο του ΝΑΤΟ» . Πίεζε δηλαδή ο Μακρόν την Ευρωπαϊκή Ένωση να σταθεί στα πόδια της όσον αφορά την ασφάλεια και να μην βασίζεται πλέον αποκλειστικά στην αμερικανική στρατιωτική προστασία που κληρονομήθηκε από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Πρόσφατα βέβαια, στην διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου ,ο Γάλλος Πρόεδρος φάνηκε να αλλάζει ρότα και να λέει : «Πιστεύω στο ΝΑΤΟ» . Δικαιολόγησε μάλιστα αυτή την στροφή σημειώνοντας ότι η ιδέα της "ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας" στον αμυντικό τομέα δεν σημαίνει ότι θέλει να απομακρυνθεί από τις ΗΠΑ, αλλά ότι θα έκανε την Ευρώπη πιο αξιόπιστο εταίρο και θα ενίσχυε και το ΝΑΤΟ» Αγανάκτηση για τον «εφησυχασμό» της Μέρκελ Στο βιβλίο του ο Ντρότζιακ ,που έχει μιλήσει με σημαντικούς Γάλλους αξιωματούχους αλλά και τον ίδιο τον Μακρόν, γράφει μάλιστα ότι ο Γάλλος πρόεδρος είναι «αγανακτισμένος» με τον «εφησυχασμό» των Ευρωπαίων ομολόγων του, κυρίως της Άνγκελα Μέρκελ. Ο Μακρόν φέρεται μάλιστα να έχει πει στον συγγραφέα ότι η Ευρώπη πρέπει να ανησυχεί για την Κίνα γιατί οι στόχοι της υπό τον Πρόεδρο Σι Τζιπίνγκ είναι «ηγεμονικοί». Ο Σι Τζιπινγκ «ανοικοδομεί μια αυτοκρατορία και είναι διατεθειμένος να είναι πολύ επιθετικός ,ξεπερνώντας ακόμη και τα όρια του διεθνούς δικαίου». Και όμως! Όπως γράφουν οι Financial Times « το μυστήριο είναι γιατί το επιχείρημα του Μακρόν και οι γαλλικές προτάσεις για ισχυρότερες πολιτικές και θεσμούς της ΕΕ τα τελευταία τρία χρόνια, έχουν τόσο μικρή έλξη στην Ευρώπη;» Κάτι που μάλλον επιδεινώθηκε με την πανδημία του κορονοϊού. Η πικρή γεύση που έμεινε στα χείλη της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ευρωπαίων είναι η ανικανότητα της Κομισιόν να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την πανδημία. Μια ανικανότητα που αποτυπώνεται στους ρυθμούς των εμβολιασμών. Οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι εξοργισμένοι -όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις στις περισσότερες χώρες -γιατί έχουν καταδικαστεί σε πολύ πιο αργούς ρυθμούς εμβολιασμού από τους λαούς κρατών με ανάλογο επίπεδο ανάπτυξης. Επιπλέον, η εξέλιξη αυτή έχει καταφέρει βαρύ πλήγμα για το γεωπολιτικό κύρος της ΕΕ . Τι κι αν ο Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι «βρισκόμαστε σε πόλεμο»! Η Ε.Ε ,με ευθύνη κυρίως της Γερμανίας, αρνείται να επιβάλει τα δραστικότατα μέτρα που θα υπαγόρευε μια «πολεμική» κατάσταση. Για παράδειγμα, ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ ,αντιμέτωπος με τη Μεγάλη Υφεση στα μέσα της δεκαετίας του `30, επέβαλε φόρο 75% στα υψηλότερα εισοδήματα. Ενας φόρος που αυξήθηκε στο 88% μετά το Περλ Χάρμπορ και στο 94% το 1944. Η ΕΕ υιοθέτησε βέβαια το λεγόμενο Ταμείο Ανάκαμψης ,αλλά σχεδόν ένα χρόνο μετά ,τα κονδύλια του είναι ακόμη στα χαρτιά ,με την ύφεση να καλπάζει , την αγωνία επιβίωσης εκατομμυρίων νοικοκυριών και επιχειρήσεων στα ύψη και την Κομισιόν να παρατείνει απλά για ολόκληρο το 2022 την αναστολή του ζουρλομανδύα ,που λέγεται «Σύμφωνο Σταθερότητας» . Με την ανεπαρκή όμως απάντηση της ΕΕ στην κρίση , μετά το Brexit,εντείνονται οι κίνδυνοι διάσπασης ακόμη και διάλυσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης ,που απειλείται να περιθωριοποιηθεί από τον ανταγωνισμό Ηνωμένων Πολιτειών – Κίνας. «Η ιστορία δείχνει ότι η Ευρώπη ως συλλογικό σχέδιο μπορεί να εξαφανιστεί» δηλώνει ο Μακρόν στο βιβλίο του Ντρότζιακ. Αλλωστε ,είναι σαφές ότι η τύχη της ΕΕ θα κριθεί και από το ποιος θα πληρώσει την επομένη της πανδημίας το μάρμαρο της ταχύτατα εξελισσόμενης κρίσης . «Τα επιχειρήματα του Μακρόν για μεγαλύτερη αλληλεγγύη στην ευρωζώνη μπορεί να κερδίζουν έδαφος, αλλά απέχουν πολύ από τη συναίνεση» γράφουν οι Financial Times και προειδοποιούν ότι «μια αναπόφευκτη υποχώρηση από τις παγκόσμιες αγορές ,θα μπορούσε απλώς να ωθήσει την κάθε χώρα της ΕΕ να παίξει μόνη της και ο μεγαλύτερος αντίκτυπος θα είναι στο εσωτερικό της Ευρώπης». Αξιοποίηση της Γαλλικής προεδρίας στην ΕΕ Ο Μακρόν έχει πάντως ένα σημαντικό «ευρωπαικό χαρτί» να παίξει: Μεσούσης της προεκλογικής εκστρατείας , η Γαλλία αναλαμβάνει το πρώτο εξάμηνο του 2022 την προεδρία της ΕΕ . Ένα σημαντικό πλεονέκτημά του Μακρόν για τις προεδρικές εκλογές ,έναντι των ανταγωνιστών του και κυρίως της Μαρίν Λεπέν. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το περιουσιακό στοιχείο του Μακρόν για το 2022» γράφει η Le Monde. Οι συνεργάτες του Γάλλου προέδρου το βλέπουν ως ευκαιρία να αναδείξουν τα επιτεύγματά του στην ηπειρωτική σκηνή. Τι θα μπορέσει να βγάλει από το «μαγικό καπέλο» του; Ο Μακρόν ελπίζει ότι στις αρχές του 2022 θα επιταχύνει τη διάθεση δισεκατομμυρίων ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης για την αντιμετώπιση της πανδημίας . Σε συνδυασμό μάλιστα με τη συνεχιζόμενη χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό, ευελπιστεί ότι θα πέσουν πολλά χρήματα στην πραγματική οικονομία ,στη μεσαία τάξη και στην ενίσχυση της απασχόλησης. Στις εκλογές ψηφίζουν πάντως Γάλλοι και όχι οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι και προς το παρόν ,οι χειρισμοί του Μακρόν δεν ικανοποιεί την πλειοψηφία των συμπατριωτών του, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις. «Ο Μακρόν ισορροπεί σε μια λεπτή γραμμή» ,γράφει η γερμανική Frankfurter Allgemeine Zeitung . «Δεν πιστεύει όλα τα σενάρια τρόμου των επιδημιολόγων και απορρίπτει νέους περιορισμούς. Αντιμετωπίζει τους ραγδαία εμφανιζόμενους μεταλλαγμένους ιούς με τέτοιον τρόπο που οι φίλοι του τον απεικονίζουν ως τον καλύτερο επιδημιολόγο που επεξεργάζεται τα νέα επιστημονικά ευρήματα γρηγορότερα από τους ιατρικούς του συμβούλους» γράφει η FAZ. «Εάν συνεχίσει έτσι, σύντομα θα του προσφερθεί η θέση καθηγητή σε έρευνες για την αντιμετώπιση της λοίμωξης» δήλωσε ο Πρόεδρος της Γαλλικής Εθνoσυνέλευσης, Ρισάρ Φεράν. «Σε αυτό το στάδιο», γράφει η FAZ, «ο Μακρόν δεν θέλει φυσικά να θεωρηθεί αντίθετος στην επιστήμη. Στόχος του είναι να δείξει την υπεροχή της πολιτικής. Διότι για πολλές εβδομάδες φαινόταν ότι ο ιός τον είχε νικήσει και στις πολιτικές του επιλογές. Τώρα θέλει να δείξει ότι η πολιτική δεν επιτρέπει στον ιό να υπαγορεύει την ατζέντα του»