Eurogroup: Πρώτο crash test Χατζηδάκη για πρωτογενή πλεονάσματα και Σύμφωνο Σταθερότητας - Καμπανάκι της Κομισιόν για το χρέος

Στη διαπραγμάτευση για τη διαμόρφωση των δημοσιονομικών κανόνων που θα ισχύσουν από το 2024 καλείται να μετέχει η χώρα μας με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας Κωστή Χατζηδάκη να λαμβάνει μέρος στις συνεδριάσεις του Eurogroup σήμερα και του Ecofin αύριο 14/7.

Η διαπραγμάτευση για το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας που θα κρίνει την έκταση και το χρονοδιάγραμμα της δημοσιονομικής προσαρμογής, με «κλειδί» το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων και τη ταχύτητα μείωσης του χρέους, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη με τις χώρες του Βορρά να πιέζουν για αυστηρότερους κανόνες και τις οικονομίες του Νότου να επιδιώκουν τη δημοσιονομική χαλάρωση.

Τι ζητά η Κομισιόν

Από την πλευρά της η Κομισιόν απαιτεί να αποσυρθούν όλα τα μέτρα στήριξης που έχουν απομείνει, όπως η επιδότηση του ρεύματος και ταυτόχρονα ζητά από τις κυβερνήσεις την εφαρμογή σφιχτής δημοσιονομικής πολιτικής που θα διασφαλίζει την επίτευξη υψηλών πλεονασμάτων στους κρατικούς προϋπολογισμού.

Το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για το νέο οικονομικό επιτελείο που θα πρέπει να βρει τη «χρυσή τομή» μεταξύ δημοσιονομικής πειθαρχίας με έμφαση στο περιορισμό των δαπανών και ισχυρών ρυθμών ανάπτυξης της οικονομίας.

Δημόσιες δαπάνες

Σύμφωνα με τη ρήτρα που έχει θέσει η Κομισιόν η ετήσια αύξηση των δημοσίων δαπανών δεν θα ξεπερνάει το 2,6%, πράγμα που σημαίνει ότι στη χώρα μας θα κινείται αυστηρά στα 2,6-2,7 δισ. ευρώ στο θέμα των παροχών καθώς το συνολικό ύψος των πρωτογενών δαπανών αγγίζει τα 106 δις. ευρώ, πράγμα που μειώνει τον διασκελισμό για αυξημένες φοροελαφρύνσεις.

Δυνατότητα διαφυγής η κυβέρνηση μπορεί να βρει μόνο αν προχωρήσει σε αλλαγές στο μείγμα των φόρων ενώ οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες παύουν να είναι οριζόντιοι και ενιαίοι για όλους και θα αντικατασταθούν από διμερείς συμφωνίες μεταξύ Βρυξελλών και κρατών – μελών έτσι ώστε οι προϋπολογισμοί να οδηγούν σε καθοδική τροχιά το χρέος τους. Ως εκ τούτου εφόσον οι δείκτες υποδηλώνουν βιωσιμότητα του χρέους μακροπρόθεσμα, τότε τα κράτη θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία στην άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής, δηλαδή για μειώσεις φόρων, κοινωνικές ενισχύσεις κ.α.

Καμπανάκι για το χρέος

Η Κομισιόν σε έκθεση που συνέταξε ενόψει της σημερινής συνεδρίασης του Eurogroup διαπιστώνει υψηλό μεσοπρόθεσμο κίνδυνο βιωσιμότητας για το ελληνικό χρέος.

Παρότι σε γενικές γραμμές η έκθεση είναι ευνοϊκή για τη δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας, η έκθεση βιωσιμότητας χρέους (DSA) που ενσωματώνεται στο έγγραφο δεν επιτρέπει αισιοδοξία ότι τα επόμενα χρόνια θα καταφέρει η κυβέρνηση να επιτύχει ένα σταθερό στόχο, για μείωση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα (2,3% του ΑΕΠ έως το 2060), ώστε να επιτραπεί μια χαλαρότερη δημοσιονομική πολιτική.

Σύμφωνα με το DSA, τα 8 κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν υψηλούς κινδύνους βιωσιμότητας μεσοπρόθεσμα (σ.σ.: στην περίοδο έως το 2033) είναι το Βέλγιο, η Ελλάδα, η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ουγγαρία, η Πορτογαλία και η Σλοβακία.

Στις περισσότερες από αυτές τις χώρες, τα αποτελέσματα αυτά οφείλονται στους υψηλούς και/ή αυξανόμενους δείκτες χρέους έως το 2033 σύμφωνα με το βασικό σενάριο αμετάβλητης πολιτικής (Βέλγιο, Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία και Πορτογαλία), σε συνδυασμό με την αυξημένη αβεβαιότητα που περιβάλλει τις προβολές του βασικού σεναρίου.

Η Ελλάδα, μαζί με άλλες οκτώ χώρες που παρουσιάζουν ιστορικά υψηλή μεταβλητότητα του χρέους και υψηλό επίπεδο χρέους, αντιμετωπίζουν και τη μεγαλύτερη αβεβαιότητα για την πορεία του χρέους τους μεσοπρόθεσμα. Ο κίνδυνος, εν προκειμένω, είναι να υπάρξει τελικά χειρότερη πορεία του χρέους από την προβλεπόμενη.

Το ευχάριστο για την Ελλάδα είναι ότι βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αντιμετωπίζει χαμηλό κίνδυνο βιωσιμότητας χρέους, όπως και άλλες οκτώ χώρες: Δανία, Εσθονία, Κροατία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία, Πορτογαλία και Σουηδία.

Μεσοπρόθεσμα, ο κίνδυνος για το ελληνικό χρέος προέρχεται από την αντικατάσταση φθηνών δανείων με ευνοϊκούς όρους που έχει λάβει η χώρα από την Ευρώπη με ακριβότερα δάνεια που θα λαμβάνουμε από την αγορά ομολόγων, σε συνδυασμό με τον χαμηλό μακροπρόθεσμο ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας, που υπολογίζεται σε 1% - 1,5%.

Μόνιμα πρωτογενή πλεονάσματα

Πάντως σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα με δεδομένο το υψηλό δημόσιο χρέος θα πρέπει τα επόμενα χρόνια να επιστρέψει σε μόνιμα πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 2% του ΑΕΠ όπως άλλωστε προβλέπει και το Πρόγραμμα Σταθερότητας.

Με βάση το Μεσοπρόθεσμο 2023-2026 που κατατέθηκε τον Απρίλιο στην Κομισιόν, ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα αναθεωρήθηκε στο 1,1% του ΑΕΠ για το 2023 από 0,7% του ΑΕΠ που ήταν η εκτίμηση στον προϋπολογισμό για να ανέβει στο2,1% του ΑΕΠ για το 2024, στο 2,3% το 2025 και στο 2,5% το 2026. Αντίστοιχα, το χρέος της γενικής κυβέρνησης που παρακολουθούν οι θεσμοί αναμένεται να μειωθεί σε 162,6% του ΑΕΠ το 2023, 150,8% το 2024, 142,6% το 2025 και 135,2% το 2026.

Συστάσεις

Εκτός απροόπτου σήμερα το Eurogroup θα επαναλάβει τις συστάσεις για δημοσιονομική σύσφιξη εν όψει ενόψει της κατάρτισης των προϋπολογισμών του επόμενου έτους από τα κράτη - μέλη. Τα προσχέδια θα σταλούν τον Οκτώβριο στις Βρυξέλλες ενώ σε περίπτωση που οι συζητήσεις για το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας απαιτήσουν περισσότερο χρόνο δεν αποκλείεται όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές το 2024 να μην είναι ένα μεταβατικό έτος αλλά να ισχύουν οι δημοσιονομικοί κανόνες του παρελθόντος, κάτι βέβαια που θα δημιουργούσε ένα διαφορετικό περιβάλλον για τη χώρα.

Πηγή: bankingnews- sofokleousin -ertnews