Δίκη Χρυσής Αυγής: Η ώρα της αλήθειας και της Δημοκρατίας - Λεπτό προς λεπτό όλες οι εξελίξεις
Σήμερα είναι η ημέρα 0 για τη δίκη της Χρυσής Αυγής καθώς η πολύκροτη και ιστορική δίκη ρίχνει «αυλαία» με την ανακοίνωση της απόφαση της έδρας για τους 68 κατηγορούμενους.
Χιλιάδες πολίτες είτε βρίσκονται γύρω από το Εφετείο κρατώντας πλακάτ με το σύνθημα “δεν είναι αθώοι” είτε αλλού, εντός και εκτός της Ελλάδας, θα λάβουν σε λίγες ώρες από την Δικαιοσύνη την πιο θεμελιώδη απάντησή της στο ερώτημα που θέτει κάθε ποινική υπόθεση: Αθώος ή Ένοχος.
Διαβάστε: Αυτοί είναι οι κλειστοί δρόμοι και οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις
Διαβάστε: Δίκη Χρυσής Αυγής: Ελικόπτερο και 2.000 αστυνομικοί στο Εφετείο την Τετάρτη
Οι δικαστές, που επί ένα μήνα συνεδρίαζαν υπό άκρα μυστικότητα, σήμερα καλούνται να αποδώσουν δίκαιο στα θύματα τριών συγκεκριμένων αιματηρών υποθέσεων και να αποφανθούν αν τα εγκλήματα αυτά έγιναν «σε εφαρμογή των καταστατικών “αρχών”» και επιδιώξεων μιας εγκληματικής οργάνωσης.
Εδώ μπορείτε να δείτε ένα επεξηγηματικό σχεδιάγραμμα του δικηγόρου της Πολιτικής Αγωγής, Κώστα Παπαδάκη, για τη διαδικασία:
Διαβάστε: Δίκη Χρυσής Αυγής: Έφτασε η ώρα της ιστορικής απόφασης για τα εγκλήματα
Το δικαστήριο θα κρίνει πρόσωπα και θα αποτιμήσει νομικά την ευθύνη καθενός. Παράλληλα με την ετυμηγορία του θα δώσει μία απάντηση στο αν οι κατηγορούμενοι για τις επιθέσεις λειτούργησαν αυτόνομα και μεμονωμένα -όπως είπε η εισαγγελέας- ή ως «γρανάζια» «ενός μισαλλόδοξου , βίαιου, ναζιστικής μορφής και δομής μηχανισμού που εκφράστηκε με λόγια και έργα ακραία». Από την αντίληψη των δικαστών για αυτό το ζήτημα θα κριθεί και η τύχη προσώπων, με πρώτο τον Νίκο Μιχαλολιάκο, που σύμφωνα με την κατηγορία έθεταν τα «γρανάζια» σε κίνηση τόσο στις υποθέσεις Φύσσα, Αιγύπτιων και ΠΑΜΕ όσο και σε δεκάδες άλλες.
Το δικαστήριο σήμερα , με τον θεσμικό ρόλο που έχει , απαντά αν στην υπόθεση της Χρυσής Αυγής υφίσταται νομικά μία αυστηρά δομημένη εγκληματική οργάνωση που μία εντολή ή μία έγκριση όπλιζε χέρια ή αν κάποια πρόσωπα έδρασαν αυτόβουλα και ανεξάρτητα.
Η πρόεδρος του δικαστηρίου Μαρία Λεπενιώτη στις 11 το πρωί πρόκειται να ξεκινήσει την ανάγνωση της απόφασης στην αίθουσα τελετών του Εφετείου που θα έχει πλέον περιορισμένες θέσεις -περίπου 300 από τις 850 που διαθέτει- για παρευρισκόμενους -δικηγόρους , κατηγορούμενους, δημοσιογράφους, κοινό-λόγω των μέτρων για την πανδημία του κορονοϊού.
Ποια είναι η Αρεοπαγίτης που προεδρεύει στη δίκη της Χρυσής Αυγής
Η κ. Λεπενιώτη , που πλέον έχει προαχθεί σε αρεοπαγίτη , εισήλθε στο δικαστικό Σώμα το 1984 σε ηλικία 26 ετών. Είναι άριστη νομικός με μεταπτυχιακό τίτλο στο αστικό και εργατικό δίκαιο. Μιλάει Αγγλικά και Γαλλικά. Κατά τη διάρκεια της δίκης προήχθη από εφέτη σε πρόεδρο εφετών και πριν λίγο καιρό σε αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου.
Η κ. Λεπενιώτη πέτυχε απόλυτα να διευθύνει με πλήρη ισορροπία μία δίκη δύσκολη όπως αυτή της Χρυσής Αυγής που δεκάδες φορές υπήρξαν εντάσεις και τεράστια φόρτιση.
Στο παρελθόν έχει χειριστεί πολλές ιδιαίτερες δίκες, όπως το αποκαλούμενο «συνδικάτο του εγκλήματος», δίκες εκβιαστών, τη δίκη για εξοπλιστικά με βασικό κατηγορούμενο πρώην υπουργό Εσωτερικών της Κύπρου κ.α .
Πριν από 32 χρόνια η κ. Λεπενιώτη ήταν η ανακρίτρια που είχε χειριστεί την υπόθεση της επίθεσης σε βάρος του Δημήτρη Κουσουρή από ομάδα μελών της Χρυσής Αυγής με επικεφαλής το τότε στέλεχος της Αντώνη Ανδρουτσόπουλο ή «Περίανδρο».
Οι κατηγορούμενοι, οι υποθέσεις και οι κατηγορίες
Δολοφονία Παύλου Φύσσα (ξημερώματα 18ης Σεπτεμβρίου 2013 Κερατσίνι από μέλη Τοπικής Νίκαιας)
Κατηγορούμενοι: 18
Γιώργος Ρουπακιάς: ανθρωποκτονία από πρόθεση
Ιωάννης Καζαντζόγλου: άμεση συνέργεια σε ανθρωποκτονία
Απλή συνέργεια στη δολοφονία οι :
Ιωάννης Άγγος
Αναστάσιος -Μάριος Αναδιώτης
Γεώργιος Δήμου
Ελπιδοφόρος Καλαρίτης
Ιωάννης Βασίλειος Κομιανός
Κωνσταντίνος Κορκοβίλης
Αναστάσιος Μιχάλαρος
Γεώργιος Πατέλης γραμματέας της ΤΟ Νίκαιας- πυρηνάρχης της οργάνωσης
Σταύρος Σαντοριναίος
Γεώργιος Σκάλκος
Γέωργιος Σταμπέλος
Γεώργιος -Χρήστος Τσακανίκας
Λέων Τσαλίκης
Αθανάσιος Τσόρβας
Νικόλαος Τσόρβας και
Αριστοτέλης Χρυσαφίτης.
Ο πατέρας του Σαχζάτ Λουκμάν, Καντίμ Χουσεϊν αριστερά
Επίθεση σε βάρος τριών Αιγύπτιων ψαράδων (Ικόνιο Περάματος 12 Ιουνίου 2012 από μέλη της Τοπικής Περάματος )
Κατηγορούμενοι για απόπειρα ανθρωποκτονίας: 5
Αναστάσιος Πανταζής πυρηνάρχης Περάματος
Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος
Δημήτριος Αγριογιάννης
Θωμάς Μαριάς και
Μάρκος Ευγενικός.
Επίθεση σε βάρος μελών του ΠΑΜΕ (12 Σεπτεμβρίου 2013 στο Πέραμα από μέλη τοπικής Περάματος σε βάρος αφισοκολλητών έξω από Ζώνη)
Κατηγορούμενοι για απόπειρα ανθρωποκτονίας : 4
Αναστάσιος Πανταζής
Χρήστος- Αντώνιος Χατζηδάκης
Κυριάκος Αντωνακόπουλος και
Ιωάννης Καστρινός.
Οι 24 από τους 26 κατηγορούμενους για τις τρεις επιθέσεις βαρύνονται επιπλέον και με το αδίκημα της ένταξης και συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση.
Οι άλλοι 2 – οι πυρηνάρχες Πατέλης και Πανταζής - βαρύνονται με αυτό της διεύθυνσης μαζί με τους 18 βουλευτές της Χρυσής Αυγής (ολόκληρη η κοινοβουλευτική ομάδα που προέκυψε μετά τις εκλογές Ιουνίου 2012)
Διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης
Κατηγορούμενοι συνολικά 20 (18 βουλευτές και 2 πυρηνάρχες)
Νίκος Μιχαλολιάκος
Χρήστος Παππάς
Ηλίας Κασιδιάρης
Γιάννης Λαγός
Ηλίας Παναγιώταρος
Κωνσταντίνος Μπαραμπαρούσης
Ελένη Ζαρούλια
Γιώργος Γερμενής
Παναγιώτης Ηλιόπουλος
Νίκος Μίχος
Γιώργος Γερμενής
Αντώνης Γρέγος
Χρυσοβαλάντης Αλεξόπουλος
Ευστάθιος Μπούκουρας
Πολύβιος Ζησιμόπουλος
Νίκος Κούζηλος
Αρτέμης Ματθαιόπουλος
Δημήτρης Κουκούτσης.
Και οι πυρηνάρχες Γιώργος Πατέλης και Αναστάσιος Πανταζής
* Επιπλέον κατηγορίες για κακουργηματικού ή πλημμεληματικού βαθμού οπλοκατοχή αντιμετωπίζουν οι Νίκος Μιχαλολιάκος, Ηλίας Κασιδιάρης, Ιωάννης Λαγός, Νίκος Μίχος (όπλα και πυρομαχικά) Στάθης Μπούκουρας και Χρήστος Παππάς ο οποίος βαρύνεται επίσης και με υπεξαίρεση μνημείου (πλημμέλημα)
Ένταξη και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση
Κατηγορούμενοι συνολικά 45 (οι 24 από τις τρεις πρώτες υποθέσεις) και οι ακόλουθοι 21:
Διονύσης Αγιοβλασίτης
Γεώργιος Αποστολόπουλος
Νικόλαος Αποστόλου
Χρήστος Γαλανάκης
Σαββας Γαροφαλάκης
Αριστόδημος Δασκαλάκης
Γεώργιος Καλπιτζής
Διονύσιος Λιακόπουλος
Εμμανουήλ Μαυρικάκης
Θωμάς Μπαρέκας
Νικολέτα Μπενέκη
Νικόλαος Παπαβασιλείου
Γιώργος Περρής
Γιώργος Πετράκης
Βενετία Πόπορη (αστυνομικός)
Βασίλειος Σιατούνης
Θεώνη Σκαρπέλη
Θέμις Σκορδέλη
Χρήστος Στεργιόπουλος
Αθανάσιος Στράτος
Εμμανουήλ Ψυλλάκης.
Το σύνολο των κατηγορουμένων που είναι αντιμέτωποι με εγκληματική οργάνωση, είτε ως ηγεσία είτε ως μέλη, είναι 65.
Άλλοι 3 δικάζονται για πλημμελήματα. Πρόκειται για τους
Μαργαρίτα Μικελάτου (σύζυγος Ρουπακιά) για ψευδή κατάθεση
Θεόδωρο Στέφα για παράνομη κατοχή όπλων και πυρομαχικών και
Αναστάσιο Χιλιό για παράνομη κατοχή όπλων και κατοχή ναρκωτικών
Διαβάστε: Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ σχηματίζουν στη Βουλή τη φράση «Δεν είναι αθώοι»
Η εισαγγελική πρόταση
Η εισαγγελική πρόταση που έχουν να αξιολογήσουν τα μέλη του δικαστηρίου έδωσε ήδη τη δική της απάντηση στο κρίσιμο θέμα. Η εισαγγελέας Αδαμαντία Οικονόμου στις 18 Δεκεμβρίου 2019 έκρινε πως δεν υφίσταται εγκληματική οργάνωση και πως όλες οι ενέργειες που αποδίδονται σε οργανωμένη δράση συμμετεχόντων με διακριτούς ρόλους, είναι «μεμονωμένα περιστατικά» μελών και μη του κόμματος για διάφορους λόγους: «Δεν αποδείχθηκε κεντρικός σχεδιασμός των επιθέσεων».
Για τη δολοφονία Φύσσα η κ. Οικονόμου ζήτησε ενοχή μόνον του Γιώργου Ρουπακιά ζητώντας απαλλαγή όλων των συγκατηγορουμένων του για συνέργεια στην πράξη. «Δεν υπήρχε καμία εντολή για τον Φύσσα. Η εμφάνιση Ρουπακιά ήταν συμπτωματική, αν υπήρχε σχέδιο θα είχε λάβει και αυτός sms. Δεν προέκυψε πως οι συγκατηγορούμενοι του τον διευκόλυναν. Έδρασε μόνος του χωρίς να τον συνδράμει κανείς. Δεν ήταν συντεταγμένοι».
Για την επίθεση σε βάρος των Αιγυπτίων ψαράδων ζήτησε ενοχή των πέντε κατηγορουμένων κατά επιεικέστερη μετατροπή της κατηγορίας από απόπειρα ανθρωποκτονίας σε βαριά σκοπούμενη σωματική βλάβη: «Αν ήθελαν να σκοτώσουν θα το έκαναν, δεν θα σταματούσαν».
Για την επίθεση σε βάρος του ΠΑΜΕ ζήτησε μετατροπή της απόπειρας ανθρωποκτονίας σε πλημμεληματικού βαθμού επικίνδυνη και απλή σωματική βλάβη «Αν ήθελαν να σκοτώσουν θα χτυπούσαν στο κεφάλι των θυμάτων. Δεν ήθελαν να σκοτώσουν, ήθελαν να πλήξουν το συνδικάτο στην Ζώνη Περάματος».
Ζήτησε επίσης ενοχή για πλημμεληματική οπλοκατοχή -από κακουργηματική συνδεόμενη με την εγκληματική οργάνωση- των Νίκου Μιχαλολιάκου, Γιώργου Γερμενή και Γιάννη Λαγού.
Διαβάστε: Δίκη Χρυσής Αυγής: Η ώρα της αλήθειας για μία ιστορική ποινική υπόθεση
Ποια διαδικασία θα ακολουθηθεί μέχρι τη λήξη της δίκης της Χ.Α.
Αν η ετυμηγορία του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων για το κομβικής σημασίας αδίκημα της εγκληματικής οργάνωσης, που αφορά 65 από τους 68 κατηγορούμενους, καθώς τρεις δικάζονται μόνο για πλημμελήματα, είναι «ενοχή» τότε εκτιμάται πως η υπόλοιπη διάρκεια της δίκης θα εξαρτηθεί από το πόσο θα κρατήσει η συζήτηση για τα ελαφρυντικά των κατηγορουμένων.
Αν η κρίση των δικαστών είναι «αθώωση» τότε ο χρόνος για την ολοκλήρωση της δίκης θα είναι σημαντικά πιο σύντομος αφού θα τεθούν υπό κρίση οι 24 κατηγορούμενοι που τους αποδίδονται η δολοφονία του Παύλου Φύσσα, η επίθεση στους Αιγύπτιους αλιεργάτες και η επίθεση στο ΠΑΜΕ.
Οι κατηγορούμενοι έχουν δικαίωμα να μην παρίστανται στο ακροατήριο, γεγονός που γεννά προβληματισμό σε περίπτωση που είναι απόντες και η απόφαση είναι επί της ενοχής τους. Σύμφωνα με το νέο Ποινικό Κώδικα το δικαστήριο δεν έχει δικαίωμα να διατάξει την προσαγωγή και κράτηση τους μέχρι την έκδοση της τελικής απόφασης, κάτι που ίσχυε παλαιότερα ώστε να προλαμβάνονται περιπτώσεις φυγόποινων.
Πώς θα αναγνωστεί η απόφαση
Το δικαστήριο πιθανότατα θα αναγνώσει την απόφασή του επί της ενοχής για κάθε υπόθεση ξεχωριστά με πρώτη τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, δεύτερη την επίθεση στους Αιγύπτιους αλιεργάτες, τρίτη την επίθεση στο ΠΑΜΕ και κατόπιν την εγκληματική οργάνωση και τη διεύθυνση της. Με αυτήν τη σειρά άλλωστε εξετάστηκαν οι υποθέσεις και κατά την αποδεικτική διαδικασία. Έτσι θα ανακοινώνει για καθένα από τους κατηγορούμενους της κάθε υπόθεσης την κρίση του επί της ενοχής του ή μη καθώς και για την κατηγορία που του αποδίδει.
Σε περίπτωση μειοψηφίας (2 προς 1) το δικαστήριο θα ανακοινώνει και την γνώμη που διατύπωσε το μέλος που μειοψήφησε με την κρίση των συναδέλφων του.
Μετά την ανακοίνωση της απόφασης επί της ενοχής, θα λάβει τον λόγο η υπεράσπιση των κατηγορουμένων, όσων κρίνονται ένοχοι, για να αιτηθεί την αναγνώριση ελαφρυντικών. Συνολικά οι συνήγοροι που αγόρευσαν τελικά στη δίκη, ήταν 45 από τους περίπου 100 δηλωθέντες στην έναρξη. Η "μάχη των ελαφρυντικών" είναι από τις πιο σημαντικές για τους υπερασπιστές κάθε κατηγορούμενου καθώς από αυτήν κρίνεται η τύχη των καταδικασθέντων. Έτσι αναμένεται να δοθεί αρκετός χρόνος για την ανάπτυξη των θέσεων της υπεράσπισης για τις ελαφρυντικές περιστάσεις που θα αιτηθούν στο δικαστήριο.
Η Πολιτική Αγωγή δεν έχει δικαίωμα λόγου σε καμία από τις φάσεις της απόφασης.
Ελαφρυντικά, ανακοίνωση ποινών και το θέμα της αναστολής έκτισης ποινών
Μετά την ολοκλήρωση των αγορεύσεων των συνηγόρων υπεράσπισης λαμβάνει τον λόγο η εισαγγελέας η οποία υποβάλει στο δικαστήριο την πρόταση της επί των ελαφρυντικών εξειδικεύοντας για κάθε κατηγορούμενο.
Ακολουθούν οι δευτερολογίες της υπεράσπισης.
Το δικαστήριο στη συνέχεια αποσύρεται σε διάσκεψη και επανέρχεται για να ανακοινώσει αν αναγνωρίζει ποια και σε ποιους ελαφρυντικά. Το δικαστήριο δεν δεσμεύεται σε αναγνώριση "σύννομου βίου" μόνο από την ύπαρξη καθαρού ποινικού μητρώου. Να σημειωθεί ότι κάποιοι εκ των κατηγορουμένων έχουν καταδίκες, επί το πλείστον τελεσίδικες για άλλες υποθέσεις. Δύο κατηγορούμενοι έχουν αμετάκλητη καταδίκη για τη δολοφονία του εργάτη Σαχζάτ Λουκμάν
Μετά τα ελαφρυντικά η εισαγγελέας θα υποβάλει την πρόταση της επί των ποινών, ακολουθεί η υπεράσπιση και τελικά το δικαστήριο μετά από διάσκεψη ανακοινώνει τις ποινές και τις συγχωνεύσεις ποινών.
Οι 24 κατηγορούμενοι για τις τρεις πρώτες υποθέσεις, εφόσον κριθούν ένοχοι, θα βρεθούν αντιμέτωποι με πρόσκαιρες καθείρξεις το ύψος των οποίων θα κριθεί από τα ελαφρυντικά που θα δεχθεί το δικαστήριο. Από αυτούς ο Γιώργος Ρουπακιάς αν δεν του αναγνωριστεί ελαφρυντικό θα βρεθεί αντιμέτωπος με την ποινή ακόμη και των ισοβίων.
Οι κατηγορούμενοι έχουν δικαίωμα έφεσης για κάθε καταδίκη που είναι άνω των 2 ετών.
Οι ποινές για εγκληματική οργάνωση
Κατηγορούμενοι για εγκληματική οργάνωση είναι συνολικά 65.
Από αυτούς 45 κατηγορούνται για ένταξη (με 20 εξ αυτών να είναι μόνο για αυτήν την κατηγορία κατηγορούμενοι).
Για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης κατηγορούνται 20 άτομα, δηλαδή οι 18 πρώην βουλευτές του κόμματος καθώς και οι πυρηνάρχες Νίκαιας και Περάματος. Από τους 20 οι 18 έχουν μόνο αυτήν την κατηγορία.
Το πλαίσιο ποινών, με βάση τις ευμενέστερες συνθήκες του νέου Ποινικού Κώδικα για την εγκληματική οργάνωση είναι το εξής:
Ποινή ένταξης: 5-10 χρόνια (με ελαφρυντικό 1-5)
Ποινή διεύθυνσης: 5-15 χρόνια (με ελαφρυντικό: 2-8)
Το κρίσιμο ζήτημα της αναστολής
Μετά την ανακοίνωση των ποινών η διαδικασία μπαίνει στο πλέον κρίσιμο θέμα, σε κάθε δίκη, που αφορά την αναστολή ή όχι εκτέλεσης της ποινής. Αν δηλαδή οι δικαστές θα κρίνουν πως οι κατηγορούμενοι πρέπει να οδηγηθούν στη φυλακή ή αν θα αφεθούν ελεύθεροι με ή χωρίς όρους.
Το λόγο λαμβάνει πρώτη η εισαγγελέας η οποία θα εισηγηθεί αν θα πρέπει να δοθεί και σε ποιους κατηγορούμενους αναστέλλουσα δύναμη στην έφεση. Το δικαστήριο αφού ακούσει την υπεράσπιση και συσκεφθεί θα ανακοινώσει αν και σε ποιους κατηγορούμενους θα δοθεί αναστολή στην έκτιση της ποινής και ποιοι κατηγορούμενοι θα οδηγηθούν στην φυλακή.
Η τελική φάση της διαδικασίας θα αφορά τις αποφάσεις του δικαστηρίου για άλλα θέματα, όπως η απόδοση ή όχι κατασχεθέντων υλικών, η επιστροφή ή όχι χρηματικών εγγυήσεων κ.ά.
Το δικαστήριο με τον ισχύοντα Κώδικα, δεν μπορεί να επιβάλλει στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων σε καταδικασθέντες, καθώς καταργήθηκε ως παρεπόμενη ποινή. Έτσι και εφόσον δεν υπάρχει αμετάκλητη καταδίκη, οι καταδικασθέντες της Χρυσής Αυγής δεν στερούνται του δικαιώματος του εκλέγεσθαι και μπορούν να κατέλθουν σε εκλογικές διαδικασίες.
Σε περίπτωση ομόφωνης αθώωσης από την κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης, η απόφαση θεωρείται τελεσίδικη και δεν είναι εύκολο να προσβληθεί. Αν η αθώωση είναι κατά πλειοψηφία έχει δικαίωμα να ασκήσει έφεση ο προϊστάμενος της Εισαγγελέας εντός 10ημέρου είτε αυτεπάγγελτα (υπέρ του νόμου) είτε και μετά από αίτημα της Πολιτικής Αγωγής.