Τα χρέη των αναπτυσσόμενων χωρών, βόμβα στα θεμέλια της Κινεζικής οικονομίας

Το κολοσσιαίο ποσό – ακόμα και για τα δεδομένα της Κινεζικής οικονομίας – του 1,1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων οφείλουν οι αναπτυσσόμενες χώρες στο Πεκίνο, σύμφωνα με νέα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας.

Αυτό, φυσικά, σημαίνει ότι περισσότερα από τα μισά από τα χιλιάδες δάνεια που έχει δώσει η Κίνα τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχει δοθεί σε χώρες που δυσκολεύονται να τα αποπληρώσουν.

Επίσης, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, διαρκώς αυξάνεται ο αριθμός των χωρών που καθυστερούν να αποπληρώσουν τις δόσεις των δανείων που έχουν λάβει. Αυτή τη στιγμή, περίπου το 80% του χαρτοφυλακίου δανείων της Κίνας προέρχεται από αναπτυσσόμενες χώρες που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα.

Εδώ και χρόνια, το Πεκίνο χρηματοδοτεί υποδομές σε φτωχότερες χώρες – με προφανή στόχο την πολιτική, οικονομική και διπλωματική προοπτική. Η πολιτική αυτή ενισχύθηκε και με το φιλόδοξο σχέδιο «Μία ζώνη, Ένας δρόμος» του Σι Ζινπίνγκ.

Οι πόροι αυτοί ξοδεύτηκαν για να γίνουν δρόμοι, αεροδρόμια, σιδηροδρομικές γραμμές και εργοστάσια ενέργειας σε χώρες από τη Λατινική Αμερική έως τη Νοτιοανατολική Ασία ενισχύοντας τους ρυθμούς ανάπτυξης των χωρών.

Φυσικά, αυτό είχε και το επιθυμητό πολιτικό αποτέλεσμα – οι κυβερνήσεις πολλών χωρών να έρθουν πιο κοντά στο Πεκίνο, καθιστώντας τελικά την Κίνα το σημαντικότερο πιστωτή του πλανήτη, χωρίς βεβαίως να λείπουν οι κατηγορίες για ανεύθυνο δανεισμό.

Σήμερα, το 55% των δανείων του επίσημου τομέα της Κίνας στις αναπτυσσόμενες χώρες έχουν μπει σε περίοδο αποπληρωμής. Και, μάλιστα, σε μία δύσκολη περίοδο για την παγκόσμια οικονομία, με τα τοπικά νομίσματα να έχουν υποχωρήσει και την παγκόσμια ανάπτυξη να επιβραδύνεται εξ αιτίας και του υψηλού πληθωρισμού.

Ειδικοί επισημαίνουν ότι το Πεκίνο δεν είχε ποτέ χρειαστεί να αντιμετωπίσει πάνω από 10 χώρες ταυτόχρονα που να αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα έως το 2008. Όμως, έως το 2021, υπήρχαν τουλάχιστον 57 χώρες με υπερβολικό χρέος προς την κινεζική κυβέρνηση.

Η κατάσταση αυτή φαίνεται να αναγκάζει το Πεκίνο να αλλάξει την πολιτική του. Η χρηματοδότηση σημαντικών έργων – που έκαναν τη χώρα δημοφιλή μεταξύ των κυβερνήσεων των αναπτυσσόμενων χωρών – είναι πλέον σε ελεύθερη πτώση. Αντιθέτως, πλέον η Κίνα παρέχει επείγον δανεισμό.

Αυτό, βέβαια, δε σημαίνει ότι έχει σταματήσει να δανείζει. Η Κίνα παραμένει η βασική πηγή δανεισμού για αναπτυξιακά έργα, ξεπερνώντας κατά πολύ τις άλλες χώρες της G7. Και αυτό παρά το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι άλλοι εταίροι της G7 έχουν ξανανοίξει την κάνουλα του δανεισμού. Όλες μαζί μόνο ξεπέρασα την Κίνα κατά 84 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021.

Πάντως, στην αρχή της πανδημίας, η Κίνα περιόρισε σημαντικά το δανεισμό σε αναπτυσσόμενες χώρες. Από τα υψηλά των 150 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2016, ο δανεισμός υποχώρησε κάτω από τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια το 2020.

Τα δάνεια της Κίνας για έργα υποδομής υποχώρησαν ως ποσοστό των συνολικών υποχρεώσεων στις φτωχές και μεσαίες χώρες από το 65% το 2014 στο 50% το 2017. Και από το 49% το 2018 στο 31% το 2021.

Φέτος, το 58% των δανείων που έδωσε το Πεκίνο ήταν επείγοντα δάνεια για τη διάσωση χωρών ώστε να μη χρεοκοπήσουν, πράγμα που κάνει την Κίνα να φαίνεται ο «παγκόσμιος διαχειριστής κρίσεων»…