Κορονοϊός αντιμετώπιση: Τι είναι «εξομάλυνση» και τι «ανοσία της αγέλης»

Κορονοϊός αντιμετώπιση: Η ασθένεια κορονοϊού 2019 (Coronavirus disease 2019, COVID-19), επίσης γνωστή ως οξεία αναπνευστική νόσος 2019-nCoV, είναι μία μολυσματική ασθένεια που προκαλείται από τον κορονοϊό SARS-CoV-2, έναν ιό που σχετίζεται στενά με τον ιό SARS. Ο ιός, όπως κάθε άλλος ιός, δεν μπορεί να εμποδιστεί να μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και τελικά αναπόφευκτα θα μολύνει εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια ανθρώπους. Ο 21ος αιώνας είναι μάλιστα ο χειρότερος, από κάθε άλλο αιώνα στην Ιστορία της ανθρωπότητας, καθώς με τις αεροπορικές μεταφορές δεν υπάρχουν σύνορα στις μετακινήσεις, ταυτόχρονα με την ταχύτητα που κάποιος φορέας του ιού μπορεί να βρεθεί, από την Κίνα εν προκειμένω, σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, σε μερικές ώρες. Είναι, όμως, δυνατό αυτή η μετάδοση να επιβραδυνθεί και να «απλωθεί» στον χρόνο.

Στην Ελλάδα, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), ακολουθώντας τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, εφαρμόζει την επιθετική μέθοδο οι επιδημιολόγοι ονομάζουν «εξομάλυνση» ή «επιπέδωση» ή «ισοπέδωση» της επιδημικής καμπύλης (flattening of the curve), κάτι που έχει κρίσιμη σημασία για το πόσο αποτελεσματικά θα ανταποκριθεί το σύστημα υγείας μίας χώρας και συνεπώς πόσες ζωές θα σωθούν. 

Υπάρχει και μια άλλη μέθοδος, αυτή που αποφάσισε το Ηνωμένο Βασίλειο, της «ανοσίας της αγέλης» η οποία ευτυχώς εγκαταλείφθηκε από την Βρετανική Κυβέρνηση, καθώς τα στοιχεία έδειχναν μόλυνση μέχρι εκατομμυρίων πολιτών σε πολύ σύντομο διάστημα με ανυπολόγιστες απώλειες ανθρωπίνων ζωών. Ο ΠΟΥ εκτίμησε ότι η θνησιμότητα του κορονοϊού θα έφθανε το 4% που για τη Βρετανία των 60 περίπου εκατομμυρίων σημαίνει ότι από τον COVID-19 θα μπορούσε ή μπορεί να πεθάνει (δεν έχει αποφευχθεί ο κίνδυνος) σχεδόν ένα εκατομμύριο,.Η προσέγγιση της "αγέλης", σύμφωνα με τους συμβούλους του Τζόνσον, θα βοηθούσε στην οικοδόμηση της «ανοσίας της αγέλης» ( herd immunity ) καθώς οι άνθρωποι που αναρρώνουν από την ασθένεια και γίνονται άνοσοι, κι έτσι μειώνουν την μετάδοση. Το σκεπτικό πίσω από την απόφαση είναι, να μάθουμε να ζούμε με τον ιό, όπως πχ με την ανεμοβλογιά κι άλλες πιο απλές ασθένειες, σε αντίθεση με τον στόχο του ΠΟΥ που είναι εξαλειφθεί τελείως η ασθένεια όπως έγινε με την Εμπόλα.

Η μέθοδος της απομόνωσης και της καραντίνας που χρησιμοποιεί ο ΠΟΥ κι όλη η υφήλιος, έχει στόχο να στερήσει στον ιό έδαφος (δηλαδή ξενιστές) να εξαπλωθεί. Έτσι κάθε ασθενείς απομονώνεται ώστε να μην μπορεί ο ιός να μεταφερθεί στον επόμενο, και οι υγιής περιορίζουν τις μετακινήσεις ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες να γίνουν με την σειρά τους θύματα του COVID 19

Η εξέλιξη κάθε επιδημίας μπορεί να αναπαρασταθεί με ένα διάγραμμα, όπου στον οριζόντιο άξονα Χ μετριέται ο χρόνος που περνάει και στον κάθετο άξονα Ψ ο αριθμός των αυξανόμενων κρουσμάτων. Το σχήμα αυτό είναι καμπύλης μορφής, καθώς τα κρούσματα είναι λίγα στην αρχή, μετά αυξάνονται, κάποια στιγμή κορυφώνονται και στη συνέχεια αποκλιμακώνονται σταδιακά.

Το ζητούμενο είναι το διάγραμμα να έχει όσο γίνεται μικρότερο ύψος και μεγαλύτερο πλάτος, δηλαδή να μην ασθενούν πολλοί σε σύντομο χρονικό διάστημα και όσοι αναπόφευκτα ασθενήσουν να εξαπλωθούν αργότερα στο μέλλον. Όσο πιο αργά γίνεται η μετάδοση, τόσο πιο αποτελεσματικά μπορεί να αντιμετωπισθεί από τα Υγειονομικά συστήματα κάθε χώρας. Ο ρυθμός μετάδοσης της λοίμωξης και γρήγορης αύξησης των κρουσμάτων αυξάνει την θνητότητα από τον νέο ιό. Στην Ιταλία, όπου εξαπλώθηκε τάχιστα  η  αναλογία θανάτων προς επιβεβαιωμένα κρούσματα αγγίζει το 7% και μάλιστα ανάμεσα τους και πολλοί νέοι ακόμη και 30 ετών, επειδή δεν είχαν κατάλληλη περίθαλψη και είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο , αντίθετα της Κίνας ήταν γύρω στο 4%

Λόγω ελλείψεως εμβολίου και αντιικών φαρμάκων μέχρι στιγμής για τη νόσο Covid-19 κι άρα με την απουσία προληπτικού εμβολιασμού μόνη μέθοδος για να εξομαλυνθεί η καμπύλη της επιδημίας είναι εφαρμογή από τις αρμόδιες Αρχές εκτεταμένων μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης και αποφυγής κοινωνικών επαφών ή αλλιώς social distancing κι αυτό εφαρμόζεται στην Ευρώπη και στο εξής και στο Ηνωμένο Βασίλειο

Τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης μπορεί να μην αποτρέψουν τελικά σε βάθος χρόνου να μολυνθεί ο ίδιος αριθμός ανθρώπων, που θα μολυνόταν αν δεν είχαν ληφθεί δραστικά μέτρα. Όμως, θα έχει εμποδίσει την κατάρρευση του συστήματος υγείας από την απότομη συσσώρευση πολλών σοβαρών περιστατικών λοίμωξης.