Κρήτη δρόμοι: Απειλή για το περιβάλλον η διάνοιξη στα Λευκά Όρη [vid]
Η διάνοιξη δρόμων σε «παρθένες» περιοχές αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες απειλές του περιβάλλοντος. Σύμφωνα με τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς – Δυτικής Κρήτης, ο οποίος ταυτίζεται επιστημονικά και πολιτικά με τα συμπεράσματα της μελέτης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων που ζητά από την Πολιτεία θεσμική θωράκιση της Περιοχής Άνευ Δρόμων (ΠΑΔ) στα Λευκά Όρη.
https://www.youtube.com/watch?v=TfUXw9U7bcU
«Το θέμα είχε απασχολήσει και τον φορέα που κάνοντας τη δική του έρευνα, κατέληξε στα ίδια ακριβώς συμπεράσματα ως προς την εικόνα στα Λευκά Όρη» τονίζει ο Δημήτρης Κοντάκος, δασολόγος του Φορέα, σχολιάζοντας στα «Χανιώτικα Νέα» τα συμπεράσματα της μελέτης, η οποία οριοθετεί στα Λευκά Όρη τη μεγαλύτερη «παρθένα» περιοχή της χώρας.
Συγκεκριμένα, πρόκειται για μια εντελώς αδιατάρακτη περιοχή με έκταση 256 τ. χλμ., η οποία ξεκινά από το επίπεδο της θάλασσας και φθάνει σε ύψος 2.454 μέτρων και είναι η μεγαλύτερη από τις μόλις έξι μεγάλες ΠΑΔ (μεγαλύτερες των 50 τ.χλμ) που εντοπίστηκαν σε όλον τον ελλαδικό χώρο.
«Και από την δική μας μελέτη φάνηκε ότι η μικρότερη κατάτμηση σε όλη την Κρήτη, παρουσιάζεται στα Λευκά Όρη. Αυτό που δεν γνωρίζαμε είναι το πόσο σημαντικά είναι τα Λευκά Όρη για την υπόλοιπη Ελλάδα» τονίζει. «Η μελέτη έρχεται σε μία εποχή στην οποία υπάρχει πίεση για δημιουργία νέων δρόμων. Στην πραγματικότητα όμως δεν υπάρχει έλλειψη δρόμων. Πρέπει να υπάρχει πραγματική ανάγκη για να δημιουργηθεί ένας δρόμος και αυτό είναι κάτι που πρέπει να γίνει αντιληπτό» συμπληρώνει.
Τι θα συμβεί αν δρόμοι περάσουν μέσα από τα Λευκά Όρη
Ο ίδιος εξηγεί πως η διάνοιξη δρόμων υποβαθμίζει το περιβάλλον, απειλεί την πανίδα και τα οικοσυστήματα μιας περιοχής και αναφέρεται σε τρία συγκεκριμένα προβλήματα: «Το πρώτο αλλά το λιγότερο σημαντικό είναι η διαταραχή, η όχληση η καταστροφή που συμβαίνει ενώ δημιουργείται ο δρόμος, αλλά αυτό είναι κάτι που τελειώνει. Τα μεγάλα προβλήματα ξεκινούν μετά, όταν δημιουργείται η πρόσβαση: Το ενιαίο -μέχρι πρότινος- σύνολο, σπάει σε δύο μέρη εκατέρωθεν του δρόμου κι έτσι ένα ζώο, για παράδειγμα, δεν μπορεί να περάσει απέναντι. Συνεπώς, αυξάνονται δραματικά οι θανατώσεις ζώων, όπως βλέπουμε να συμβαίνει στην εθνική οδό εδώ στην Κρήτη αλλά και στην βόρεια Ελλάδα με άγρια ζώα και συχνά με αρκούδες. Και το τρίτο και σημαντικότερο πρόβλημα είναι αυτή καθαυτή η πρόσβαση, η διείσδυση δηλαδή της ανθρώπινης δραστηριότητας όλο και βαθύτερα μέσα στην φύση. Για παράδειγμα, το να δοθεί άδεια για κτηνοτροφική μονάδα σε μία περιοχή πιθανόν να οδηγήσει σε υπερβόσκηση, ή κάνοντας ευκολότερη την πρόσβαση θα αυξηθεί η λαθροθηρία».
Τονίζεται δε πως απαγορευτική είναι η εγκατάσταση αιολικών πάρκων ειδικά στην περιοχή των Λευκών Ορέων καθώς αυτά συνεπάγονται με ένα βαρύ οδικό δίκτυο.
Προστασία
Λύση είναι η άμεση θεσμική ανακήρυξη των έξι ΠΑΔ της Ελλάδας άνω των 50 τ.χλμ ως περιοχών που δεν θα επιτρέπεται η διάνοιξη νέων δρόμων (0,51% χερσαίας έκτασης της Ελλάδας) και προτείνουν στόχο θεσμικής προστασίας του 2% της χερσαίας έκτασης της Ελλάδας. Ακόμη, ζητούν χωροθέτηση των ΑΠΕ κατά προτεραιότητα στο δομημένο περιβάλλον και εκτός ΠΑΔ και προστατευόμενων περιοχών με παράλληλη επίτευξη των κλιματικών στόχων της χώρας.
«Θεωρούμε πως η προστασία των ΠΑΔ είναι ένα ξεκάθαρο, δυναμικό, μετρήσιμο και αποτελεσματικό μέτρο για την προστασία της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημικών υπηρεσιών, ωφελώντας πολλαπλώς την Ελληνική κοινωνία με όρους βιώσιμης ανάπτυξης» αναφέρουν οι μελετητές που ζητούν με επιστολή τους από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας να διαμορφώσει εθνική πολιτική ανάσχεσης του κατακερματισμού της χώρας από τους δρόμους, η οποία θα πρέπει να εισαχθεί σε έναν ευρύτερο πολιτικό και κοινωνικό διάλογο και να εφαρμοστεί με τη συναίνεση της Ελληνικής κοινωνίας.
Τονίζουν πως η ενσωμάτωση των ΠΑΔ στον ευρύτερο χωροταξικό σχεδιασμό και ειδικά στις Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες για τη μείωση του κατακερματισμού των φυσικών οικοσυστημάτων συνάδει με τη νέα Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα, η οποία καλεί τα κράτη μέλη να θεσμοθετήσουν ως ζώνη αυστηρής προστασίας το 10% της έκτασης του δικτύου Natura 2000 (ή άλλων εθνικά προστατευόμενων περιοχών).
«Θεωρούμε τη δουλειά εξαιρετική και πιστεύουμε ότι πρέπει να εξεταστούν αυτές οι προτάσεις ώστε να ληφθούν υπόψη στην υπό σύνταξη ειδική περιβαλλοντική μελέτη» σχολιάζει από τη μεριά του ο πρόεδρος του Φορέα, Πέτρος Λυμπεράκης.
