Μία τραγωδία πηγαίνοντας προς την «γη της επαγγελίας»
Μεσόγειος, ένα απέραντο νεκροταφείο. Κι αν οι λέξεις «σφίγγουν» το στομάχι μαζί με τις εικόνες του σαπιοκάραβου στην Πύλο με στοιβαγμένες εκατοντάδες ανθρώπινες ψυχές επάνω, ο ιστορικός του μέλλοντος θα γράψει ότι εν έτει 2023 ο ευρωπαϊκός πολιτισμός γκρεμίστηκε και κρύφτηκε πίσω από την ντροπή του.
Κι αν η φράση περί νεκροταφείου ξενίζει κάποιους, το πρόβλημα δεν μπορεί να κρύβεται πλέον κάτω από το χαλί. Και το πρόβλημα δεν είναι οι χιλιάδες και στην προκειμένη οι εκατοντάδες που ξόδεψαν τις οικονομίες τους πληρώνοντας αδρά διακινητές για να κυνηγήσουν την ελπίδα. Πόσο κοστίζει άραγε η ελπίδα; Οι 20.000 και πλέον νεκροί και αγνοούμενοι από το 2014 μέχρι σήμερα στην Κεντρική Μεσόγειο δεν το έμαθαν ποτέ. Με βάση λοιπόν τους αριθμούς των Ηνωμένων Εθνών, η κεντρική Μεσόγειος έχει καταστεί ένα από τα πιο επικίνδυνα περάσματα του κόσμου και η Ευρώπη δεν μπορεί άλλο να κλείνει τα μάτια.
Από τη συχνότητα του Attica Tv, ο πρώην υπουργός μετανάστευσης Γιάννης Μουζάλας αναρωτήθηκε το εξής: «Πώς αντιμετωπίζουμε τους πνιγμένους; Είναι άνθρωποι μόνο όταν τους θρηνούμε ή είναι λαθρομετανάστες;». Ερώτημα καθόλου φιλοσοφικό. Αντιθέτως, πολύ πρακτικό. Το ναυάγιο στην Πύλο δεν είναι απλά γροθιά στο στομάχι και φυσικά δεν έσκασε ως κεραυνός εν αιθρία. Γιατί η πραγματικότητα είναι ωμή. Κανείς άλλωστε, δεν θέλει να ξεριζώνεται από το σπίτι του. Όσο όμως, οι συνθήκες στις χώρες προέλευσης αυτών των ανθρώπων είναι απάνθρωπες τότε θα βλέπουμε μία λούπα σε επανάληψη και θα είμαστε στο ίδιο τραγικό έργο θεατές. Οι πολιτικές ευθύνες όμως της Δύσης είναι δεδομένες με χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτά της Λιβύη και της Συρίας. Στο μεταξύ, ο διεθνής τύπος βοά για περιστατικά παραβίασης του διεθνούς δικαίου με τελευταίο το ρεπορτάζ των New York Times.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες λοιπόν, οι διακινητές δουλέμποροι πλουτίζουν σε βάρος ανθρώπινων ζωών, οι ευρωπαίοι ηγέτες αφήνουν τις λογικές ορμπανοποίησης να κερδίζουν έδαφος και δειλιάζουν μπροστά στο πολιτικό κόστος. Της γης οι κολασμένοι γίνονται εργαλείο, ουκ ολίγες φορές, πολιτικής διαπραγμάτευσης μεταξύ συμφερόντων Δύσης και Ανατολής, μεταξύ Ευρώπης και Τουρκίας. Ασφαλές πέρασμα; Επί της ουσίας κανένα, ενώ ουσιαστική απάντηση στον τερματισμό των πολέμων, των εχθροπραξιών, της διογκούμενης φτώχειας και των αδιεξόδων δεν δίνεται με την Ευρώπη να κοιτά συχνά το δέντρο, χάνοντας το δάσος.
Σύνηθες να επιμένουν κάποιοι στη λογική ότι, όταν το πρόβλημα δεν είναι έξω από την πόρτα μου, τότε δεν με αφορά. Η Ελλάδα, η Ιταλία, η Μάλτα, η Ισπανία, οι ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου έχουν επωμιστεί το μεγαλύτερο βάρος των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, ενώ ο εθνικισμός και ο ρατσισμός ουρλιάζει εντός και εκτός συνόρων. Η αξία της ανθρώπινης ζωής υποχωρεί και οι δηλώσεις ανθρωπισμού γίνονται συνήθως εκ των υστέρων. 500 αγνοούμενοι. Πότε θα καταλάβουν οι πολιτικές ελίτ ότι το πρόβλημα δεν είναι οι άνθρωποι που θέλουν να ζήσουν καλύτερα; Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι ιστορία μετακινήσεων πληθυσμών. Αυτό δεν ανακόπτεται όσο κι αν κάποιοι επιλέγουν να βάζουν το κεφάλι μέσα στην άμμο.
Τα ερωτήματα λοιπόν παραμένουν. Πώς θα δημιουργηθούν ασφαλείς δίοδοι και ποια πολιτική θα ακολουθήσει η Ε.Ε. στο ζήτημα των επανεγκαταστάσεων εφεξής; Χρειάζονται γενναίες αποφάσεις και αυτές σχετίζονται άμεσα με τη νέα Συμφωνία Μετανάστευσης και Ασύλου, με την αναθεώρηση του Δουβλίνου ll και με μία συγκεκριμένη πολιτική επανεγκαταστάσεων από τρίτες χώρες προς την υπόλοιπη Ευρώπη. Η λογική του δίνω χρήματα αντί να δέχομαι μετεγκαταστάσεις έχει εκ των πραγμάτων κοντά ποδάρια. Το σίγουρο πάντως είναι ότι τα alarmphone και τα σήματα κινδύνου δεν μπορεί να είναι η κανονικότητα. Και για να σταματήσει αυτό, χρειάζεται αλλαγή πλεύσης.
