Ο πόλεμος των ρύπων: Ευρωπαϊκή Ένωση κόντρα στην αυτοκινητοβιομηχανία
Η Ε.Ε δίνει χρόνο για μηδενικούς ρύπους έως το 2035 και οι κατασκευαστές αντιδρούν. Τι θα γίνει τελικά;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει ανάσα στους κατασκευαστές αυτοκινήτων για μείωση εκπομπών, ενώ κάποια μέλη του κλάδου ζητούν ρεαλισμό ενόψει του στόχου των μηδενικών ρύπων του 2035.
Την άνοιξη του 2025, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να δώσει στους ευρωπαίους κατασκευαστές αυτοκινήτων λίγη «ανάσα». Αντί να υποχρεωθούν να εκπληρώσουν τους νέους στόχους εκπομπών CO₂ μέσα στο 2025, τους παραχώρησε τρία χρόνια – έως το 2027 – για να συμμορφωθούν, χωρίς την άμεση επιβολή βαρύτατων προστίμων.
Παρά την καθυστέρηση, οι στόχοι παραμένουν: Τα αυτοκίνητα στη νέα γραμμή παραγωγής θα πρέπει να παράγουν κατά 55% λιγότερο CO₂ έως το 2030 και κατά 100% έως το 2035 – σηματοδοτώντας στην πράξη την κατάργηση νέων μοντέλων με κινητήρες εσωτερικής καύσης
Η απόφαση αυτή πυροδότησε θετική αντίδραση στις χρηματαγορές: Οι μετοχές εταιρειών όπως η Volkswagen, η Renault και η BMW ανέβηκαν μετά τις ανακοινώσεις. Η απόφαση χαρακτηρίστηκε ως «πραγματιστική» – κράτησε τους στόχους αναλλοίωτους αλλά μάλλον έδωσε περισσότερο χρόνο και σαφήνεια στον κλάδο. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι επωφελούνται το ίδιο. Η Stellantis, παρά την παράταση, προτίθεται να χρησιμοποιήσει πιστώσεις CO₂ από το «pool» της Tesla για το 2025, καθώς οι πωλήσεις των ηλεκτρικών της πωλήσεων βρίσκεται στο 14%, κάτω από τον στόχο του 21%.
Τι γίνεται τώρα;
Τον Αύγουστο του 2025, οι ηγέτες του κλάδου των κατασκευαστών αυτοκινήτου – από τον κύκλο των κατασκευαστών (ACEA) και των προμηθευτών (CLEPA) – έστειλαν επιστολή στην Πρόεδρο της Επιτροπής Ursula von der Leyen, εκφράζοντας ότι οι στόχοι του 2030 και ιδιαίτερα του 2035 «δεν είναι πλέον εφικτοί» και οι λόγοι είναι: Η εξάρτηση της Ευρώπης από την Ασία για την εφοδιαστική των μπαταριών, η χαμηλή κάλυψη υποδομών φόρτισης, το αυξημένο κόστος παραγωγής και οι νέοι δασμοί από τις ΗΠΑ.
Στη γραπτή επιστολή τους υπογραμμίζουν βέβαια την προσήλωσή τους στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, αλλά ζητούν μεγαλύτερη τεχνολογική ανοχή. Θέλουν να συμπεριληφθούν στην προσπάθεια μετάβασης (προς τους μηδενικούς ρύπους) και λύσεις όπως: Τα υβριδικά μοτέρ, οι κινητήρες εσωτερικής καύσης με υδρογόνο ή συνθετικά καύσιμα.
Η νέα συνάντηση των εκπροσώπων των αυτοκινητοβιομηχανιών με την κα Von der Leyen είναι ήδη προγραμματισμένη για τις 12 Σεπτεμβρίου 2025 με τους κατασκευαστές να εστιάζουν στο μέλλον του κλάδου, που είναι αντιμέτωπος με τον αυξανόμενο ανταγωνισμό από Κίνα, τις χαμηλές πωλήσεις στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και τους δασμούς από τις ΗΠΑ.
Χρονοδιάγραμμα συμμόρφωσης
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έδωσε τρία χρόνια περιθώριο συμμόρφωσης, στους κατασκευαστές, που δεν θα τιμωρηθούν άμεσα το 2025, αλλά θα έχουν ως το 2027 να επιτύχουν τους στόχους. Αυτό δεν αλλάζει τις αποφάσεις για το 2030 και το 2035.
Η στάση των κατασκευαστών
Δεν είναι ότι «όλοι» δηλώνουν την απόφαση του 2035 μη εφικτή. Η κοινή θέση ACEA–CLEPA (κατασκευαστές προμηθευτές) το περιγράφουν ως «πάρα πολύ δύσκολο» με βάση τις τρέχουσες συνθήκες (κόστος, εξάρτηση, υποδομές, δασμοί). Υπάρχουν όμως και φωνές μέσα στον κλάδο που βλέπουν τον στόχο ως κίνητρο για καινοτομία, αν και αναγνωρίζουν τις δυσκολίες. Βέβαια κάτι πρέπει να βρουν μέχρι την προσεχή συνάντηση με την κα Ursula von der Leyen στις 12 Σεπτεμβρίου 2025. Αν και όλοι πιστεύουν πως κανείς δεν θα μιλήσει για το 2035 και τους μηδενικούς ρύπους. Η συζήτηση θα αφορά τον τρόπο προσαρμογής στις προκλήσεις της αγοράς και την ισορροπία μεταξύ δασμών και ανταγωνιστικότητας.
