Πρωτοποριακό εμβόλιο για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα υπόσχεται πλήρη αντιμετώπιση

Οι σημερινές θεραπείες για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα προσφέρουν κάποια ανακούφιση, αλλά δεν σταματούν την ασθένεια. Αντιφλεγμονώδη φάρμακα και βιολογικοί παράγοντες συχνά προκαλούν παρενέργειες, με κύρια την αυξημένη ευπάθεια σε λοιμώξεις. Ωστόσο, σύμφωνα σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο Proceedings of the National Academy of Sciences αναφέρει μια εμβολιαστική θεραπεία που υπόσχεται όχι μόνο να προλαμβάνει την ασθένεια, αλλά και να ενισχύει την υγεία των οστών.

Όπως διαβάζουμε στο The Brighter Side News, η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια εξουθενωτική αυτοάνοση πάθηση που πλήττει πάνω από το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, επηρεάζει πάνω από 1,3 εκατομμύρια ανθρώπους, με συμπτώματα όπως πόνο, πρήξιμο και δυσκαμψία στις αρθρώσεις. Η ασθένεια αυτή προκαλείται όταν το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα στρέφεται εναντίον του οργανισμού και προσβάλλει υγιείς ιστούς. Με την πάροδο του χρόνου, καθιστά δύσκολες ακόμη και τις πιο απλές κινήσεις, αλλοιώνοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Στην εν λόγω μελέτη διερευνήθηκε η δράση της πρωτεΐνης 14-3-3 ζήτα. Μέσα από σειρά πειραμάτων, οι επιστήμονες ανέπτυξαν ένα πειραματικό εμβόλιο που παρουσιάζει εξαιρετικά αποτελέσματα. Όπως ανέφερε η ίδια, τα ποντίκια που έλαβαν το εμβόλιο δεν εμφάνισαν καθόλου σημάδια αρθρίτιδας. Επίσης το εμβόλιο φάνηκε να ενισχύει και την πυκνότητα των οστών.

Απρόβλεπτο λάθος φέρνει ανακάλυψη

Χρησιμοποιώντας τεχνικές γονιδιακής τροποποίησης, οι ερευνητές αφαίρεσαν την πρωτεΐνη από ζώα εργαστηρίου, περιμένοντας βελτίωση των συμπτωμάτων. Αντίθετα, τα ζώα ανέπτυξαν πολύ πιο επιθετική και πρώιμη μορφή αρθρίτιδας. Αυτή η απρόσμενη ανατροπή οδήγησε σε μια σημαντική αποκάλυψη: η συγκεκριμένη πρωτεΐνη δεν προκαλεί τη νόσο, αλλά λειτουργεί προστατευτικά απέναντί της.

Σε δεύτερο στάδιο, οι επιστήμονες παρήγαγαν καθαρή 14-3-3 ζήτα πρωτεΐνη από βακτήρια και ανέπτυξαν το εμβόλιο. Σε πειράματα σε ζώα, όχι μόνο αποτράπηκε η εμφάνιση της νόσου, αλλά υπήρξε και ενίσχυση της ποιότητας των οστών. Αν παρόμοια αποτελέσματα επαναληφθούν σε ανθρώπους, τότε το εμβόλιο θα μπορούσε να αποτελέσει ορόσημο στην αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.

Πώς λειτουργεί το εμβόλιο

Η πρωτεΐνη αυτή φαίνεται να λειτουργεί σαν ρυθμιστής στα σήματα που ανταλλάσσουν τα κύτταρα μεταξύ τους. Έχει ήδη συνδεθεί με παθήσεις όπως ο καρκίνος και τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ενώ εμπλέκεται και στη λειτουργία του ανοσοποιητικού. Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει τον ρόλο της σε φλεγμονώδεις διεργασίες και τη ρύθμιση των Τ-λεμφοκυττάρων, κάτι που ενίσχυσε τη θεωρία ότι μπορεί να είναι σημαντική στην καταπολέμηση αυτοάνοσων παθήσεων.

Το εμβόλιο μείωσε τα επίπεδα της ιντερλευκίνης-1β, μιας από τις πιο σημαντικές ουσίες που προκαλούν φλεγμονή, και ταυτόχρονα ενεργοποίησε αντιφλεγμονώδεις μηχανισμούς. Ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της μεθόδου ήταν ότι προκάλεσε την παραγωγή ειδικών αντισωμάτων εναντίον της πρωτεΐνης. Η ενεργητική αυτή ανοσολογική απάντηση ήταν απαραίτητη για την καταστολή της νόσου, κάτι που δεν μπορούν να πετύχουν οι παθητικές θεραπείες με έτοιμα αντισώματα.

Οι τρέχουσες θεραπείες για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα εστιάζουν κυρίως στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου. Χρησιμοποιούνται κορτικοστεροειδή, ανοσοκατασταλτικά και βιολογικά φάρμακα, όμως πολλά από αυτά εξασθενούν το ανοσοποιητικό και αυξάνουν τον κίνδυνο λοιμώξεων, ενώ κοστίζουν ακριβά.

Το μέλλον της θεραπείας

Η πρόταση των ερευνητών είναι εντελώς διαφορετική και στοχεύει στο βασικό πρόβλημα της νόσου: την αυτοκαταστροφική αντίδραση του ανοσοποιητικού. Δεν πρόκειται για μια απλή φαρμακευτική αγωγή, αλλά για μια καινοτόμα προσέγγιση βασισμένη σε ένα νέο μοριακό στόχο που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα.

Η ερευνητική ομάδα έχει ήδη καταθέσει αίτηση για πατέντα και αναζητά συνεργασία με φαρμακευτικές εταιρείες για να ξεκινήσουν οι μελέτες ασφάλειας και τοξικότητας. Αν και υπάρχουν ακόμη προκλήσεις, η ικανότητα του εμβολίου να ενισχύει την υγεία των οστών προσθέτει μια εξαιρετικά σημαντική διάσταση στα πιθανά του οφέλη.