Καρκίνος: Αυτοί είναι 11 επιστημονικά τεκμηριωμένοι τρόποι για να μειώσετε δραστικά τον κίνδυνο
Περίπου το 40% των κρουσμάτων καρκίνου θεωρείται ότι μπορούν να αποτραπούν. Δοκιμάστε αυτές τις αλλαγές στον τρόπο ζωής για να παραμείνετε υγιείς.
Περίπου ένας στους πέντε ανθρώπους παγκοσμίως θα διαγνωστεί με καρκίνο κάποια στιγμή στη ζωή του. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 2021 καταγράφηκαν σχεδόν 1,8 εκατομμύρια νέες διαγνώσεις, ενώ περίπου 600.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τη νόσο το 2022. Αν και δεν μπορούν να προληφθούν όλα τα είδη καρκίνου, η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία επισημαίνει ότι περίπου το 40% των νέων διαγνώσεων σε ενήλικες άνω των 30 ετών θεωρούνται αποτρέψιμες.
Μάλιστα, ο καρκίνος δεν είναι μια ανεξέλεγκτη νόσος. Υπάρχουν συγκεκριμένα βήματα που μπορούμε να ακολουθήσουμε για να μειώσουμε σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισής του.
Δείτε 11 επιστημονικά αποδεδειγμένους τρόπους να προστατέψουμε τον εαυτό μας όπως τους παρουσιάζει ένας ογκολόγος σε δημοσίευμα της Washington Post:
1. Πλούσια διατροφή σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης και όσπρια
Η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο. Η αυξημένη κατανάλωση λαχανικών, ιδιαίτερα σταυρανθών όπως το μπρόκολο και τα λαχανάκια Βρυξελλών, συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο για διάφορους τύπους καρκίνου. Αντίστοιχα, η υψηλή κατανάλωση φρούτων μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για επτά διαφορετικούς τύπους καρκίνου. Επιπλέον, οι τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως τα δημητριακά ολικής άλεσης και τα όσπρια, είναι πολύτιμοι σύμμαχοι στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου.
2. Μαγειρέψτε με φυτικά έλαια
Η επιλογή του σωστού λίπους στη μαγειρική είναι επίσης σημαντική. Πρόσφατη έρευνα σε πάνω από 200.000 άτομα στις ΗΠΑ έδειξε ότι η υψηλή κατανάλωση βουτύρου σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο. Αντίθετα, η χρήση ελαιολάδου ή άλλων φυτικών ελαίων έχει συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο, προσφέροντας μια υγιεινότερη εναλλακτική.
3. Περιορίστε το κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας
Το κόκκινο κρέας και το επεξεργασμένο κρέας έχουν συνδεθεί άμεσα με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου. Επιπρόσθετα, η συχνή κατανάλωση κρέατος που έχει ψηθεί σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να εντείνει περαιτέρω αυτόν τον κίνδυνο.
4. Αποφύγετε τα ζαχαρούχα ροφήματα και τις υπερβολικά επεξεργασμένες τροφές
Η υψηλή κατανάλωση ζαχαρούχων ροφημάτων στην εφηβεία και την ενήλικη ζωή σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για πρώιμο καρκίνο του παχέος εντέρου. Παράλληλα, έρευνες έχουν βρει συσχετισμό μεταξύ των υπερβολικά επεξεργασμένων τροφών και του κινδύνου για διάφορους τύπους καρκίνου. Διαβάζετε προσεκτικά τις ετικέτες – αυτές οι τροφές συχνά περιέχουν ελάχιστα ή καθόλου πλήρη τρόφιμα και πρόσθετα που δεν θα χρησιμοποιούσατε στο σπίτι (π.χ. σταθεροποιητές, γαλακτωματοποιητές).
5. Φορέστε αντηλιακό καθημερινά
Η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία, είτε από τον ήλιο είτε από τεχνητές πηγές όπως το σολάριουμ, είναι η βασική αιτία πίσω από το μελάνωμα και άλλους τύπους καρκίνου του δέρματος. Ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία και σε άτομα με πολύ ανοιχτόχρωμο δέρμα, καθώς η βλάβη είναι αθροιστική. Χρησιμοποιείτε καθημερινά αντηλιακό με SPF 30 και άνω και φορέστε προστατευτικά ρούχα όταν εκτίθεστε στον ήλιο.
6. Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ
Το αλκοόλ συνδέεται με διάφορους τύπους καρκίνου, με τον κίνδυνο να αυξάνεται όσο αυξάνεται και η κατανάλωση. Ακόμη και ένα ποτό την ημέρα μπορεί να αυξήσει ελαφρώς τον κίνδυνο.
7. Ελέγξτε αν έχετε εμβολιαστεί
Ο ιός HPV ευθύνεται για περίπου 700.000 περιπτώσεις καρκίνου παγκοσμίως. Ο εμβολιασμός συνιστάται έως την ηλικία των 26 (και ως τα 45 σε ορισμένες περιπτώσεις). Ο εμβολιασμός κατά της ηπατίτιδας Β μειώνει επίσης τον κίνδυνο για καρκίνο του ήπατος.
8. Κάντε κολονοσκόπηση από τα 45
Η κολονοσκόπηση είναι μια κρίσιμη προληπτική εξέταση, καθώς εντοπίζει και αφαιρεί προκαρκινικές αλλοιώσεις. Συνιστάται για άτομα ηλικίας 45-75 ετών.
9. Βάλτε στη ζωή σας την τακτική άσκηση
Η τακτική άσκηση μειώνει τον κίνδυνο για πολλούς τύπους καρκίνου, όπως του μαστού, του παχέος εντέρου και των πνευμόνων. Στόχος είναι τα 150-300 λεπτά μέτριας ή 75-150 λεπτά έντονης άσκησης εβδομαδιαίως.
10. Διατηρήστε υγιές σωματικό βάρος
Η παχυσαρκία έχει συσχετιστεί με τουλάχιστον 13 τύπους καρκίνου. Η διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο.
Μια πρόσφατη μελέτη εξέτασε τη χρήση φαρμάκων αγωνιστών GLP-1 σε πληθυσμό πάνω από 1,6 εκατομμύρια ασθενείς με διαβήτη Τύπου 2 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε σύγκριση με ασθενείς που χρησιμοποιούσαν ινσουλίνη για τον έλεγχο του διαβήτη τους, εκείνοι που χρησιμοποιούσαν αναστολείς GLP-1 είχαν χαμηλότερα ποσοστά σε 10 από αυτούς τους 13 καρκίνους κατά τη διάρκεια 15 ετών παρακολούθησης. Επίσης, έχασαν βάρος.
11. Μην καπνίζετε (ή σταματήστε όσο πιο σύντομα μπορείτε)
Το κάπνισμα είναι η κύρια αιτία καρκίνου που μπορεί να προληφθεί. Το κάπνισμα τσιγάρων ήταν ο μεγαλύτερος παράγοντας που συνέβαλε σε νέες διαγνώσεις καρκίνου στη μελέτη της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας. Ήταν υπεύθυνο για το 86% των διαγνώσεων καρκίνου του πνεύμονα και πάνω από το 50% των καρκίνων του οισοφάγου και της ουροδόχου κύστης, μεταξύ πολλών άλλων τύπων καρκίνου.
Η διακοπή του μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο, ειδικά εάν γίνει πριν τα 40. Ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα μειώνεται στο μισό με 10 έως 15 χρόνια διακοπής του καπνίσματος και μάλιστα πέφτει σχεδόν στα επίπεδα των μη καπνιστών για όσους το κόψουν μέχρι την ηλικία των 40. Ομοίως, ο κίνδυνος καρκίνου του οισοφάγου μειώνεται κατά 30% και ο κίνδυνος καρκίνου της ουροδόχου κύστης μειώνεται στο 50% με 10 χρόνια διακοπής του καπνίσματος.
Η επωδός είναι ότι η πρόληψη είναι το κλειδί στον αγώνα κατά του καρκίνου. Ακολουθώντας αυτές τις 11 απλές, αλλά καθοριστικές συμβουλές, μπορούμε να ενισχύσουμε σημαντικά την υγεία μας και να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
Το άρθρο στη Washington Post υπογράφει ο Mikkael A. Sekeres, MD, επικεφαλής του τμήματος αιματολογίας και καθηγητής ιατρικής στο Sylvester Comprehensive Cancer Center, University of Miami.
