Τι είναι οι τριετίες και τι σημαίνει η απόφαση του ΣτΕ

Το ΣτΕ απέρριψε την αίτηση ακύρωσης του ΣΕΒ και άλλων περιφερειακών εργοδοτικών Ενώσεων που ζητούσαν να ακυρωθεί η εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας της 18ης Φεβρουαρίου 2019, με την οποία δινόντουσαν οδηγίες για την εφαρμογή του νέου κατώτατου μισθού των 586 ευρώ, του ημερομισθίου των 22,83 ευρώ και για την καταβολή τριετιών στους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες. Κατά συνέπεια «ξεπάγωσε» η καταβολή του επιδόματος προϋπηρεσίας (τριετίες).

Υπενθυμίζεται ότι η προσφυγή έγινε τρεις μόλις μέρες μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από τη Νέα Δημοκρατία και την τοποθέτηση του Άκη Σκέρτσου, γενικού διευθυντή του ΣΕΒ μέχρι τις 30 Ιουνίου, στη θέση του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ.

Η χθεσινή απόφαση του ΣτΕ, που κρίνει επί της αρχής ως “απαράδεκτη” την προσφυγή του ΣΕΒ και άλλων περιφερειακών εργοδοτικών οργανώσεων κατά της εγκυκλίου για τις τριετίες, δεν οδηγεί αυτομάτως σε προσαύξηση κατά 10% τους μισθούς των εργαζομένων που έχουν έως και τρεις τριετίες από το 2012 και μετά. Κι αυτό καθώς το ΣτΕ έκρινε ότι η υπουργική απόφαση και η σχετική εγκύκλιος ναι μεν δεν ακυρώνεται, αλλά δεν έχει και δεσμευτικό χαρακτήρα για τον ΣΕΒ και τις άλλες εργοδοτικές οργανώσεις όσον αφορά την εφαρμογή της.

Σύμφωνα, πάντως, με τον Ελεύθερο Τύπο, μετά την απόφαση του ΣτΕ, εργαζόμενοι που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό θα πάρουν αυξήσεις 30% λόγω προϋπηρεσίας, αρκεί να είχαν συμπληρώσει τουλάχιστον μία «τριετία» από τη διανυθείσα προϋπηρεσία τους μέχρι τον Φεβρουάριο του 2012 και να συνέχισαν μετέπειτα στην ίδια ειδικότητα εργασίας ακόμη και αν πήγαν σε άλλον ή άλλους εργοδότες. Όσοι δεν είχαν συμπληρώσει προϋπηρεσία τριών ετών ως τον Φεβρουάριο του 2012, καθώς και όσοι προσλήφθηκαν για πρώτη φορά από τον Φεβρουάριο του 2012 και μετά, δεν δικαιούνται αύξηση λόγω προϋπηρεσίας μέχρι η ανεργία υποχωρήσει κάτω από το 10%. Σήμερα είναι κάτω από 13%.

Τι λένε οι εμπλεκόμενες πλευρές

Το ερώτημα είναι αν οι αυξήσεις για αυτήν την κατηγορία των εργαζομένων θα ξεπαγώσουν για τη «νέα» προϋπηρεσία που θα μετρούν μετά το 10% της ανεργίας ή αν θα πρέπει να πάρουν αναδρομικά αυξήσεις και για την προϋπηρεσία που έμεινε παγωμένη από το 2012 μέχρι να πέσει η ανεργία κάτω από 10%.

Αρμόδια στελέχη του υπουργείου Εργασίας εκτιμούν ότι οι τριετίες θα ξεπαγώσουν για την προϋπηρεσία των νέων εργαζομένων που θα ξεκινά αφότου πέσει η ανεργία κάτω από το 10% και έως τότε, δηλαδή για το διάστημα Φεβρουαρίου 2012 και μέχρι να πέσει η ανεργία κάτω από 10% οι «τριετίες» τους δεν προσμετρώνται.

Η πλευρά των εργαζομένων μέσω της νομικής παράστασης που είχε η ΓΣΕΕ στη δίκη που έγινε στο ΣτΕ για τις τριετίες αντιτείνει ότι με τη χθεσινή απόφαση του δικαστηρίου οι τριετίες θα πρέπει να ξεπαγώσουν αναδρομικά από το 2012 και μετά όταν πέσει η ανεργία κάτω από 10%.

Απόφαση ΣτΕ: Ό,τι λέει ο νόμος

Η απόφαση του ΣτΕ, σύμφωνα με περιληπτικό σημείωμα που δημοσιεύτηκε χθες (14.02.2022), λέει επί της ουσίας αυτό που προβλέπει ο νόμος, σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο: Ότι δηλαδή οι προσαυξήσεις λόγω προϋπηρεσίας (τριετίες) θα συνεχίσουν να καταβάλλονται στους παλαιούς εργαζομένους εφόσον είχαν ήδη συμπληρώσει μία τουλάχιστον τριετία μέχρι τον Φεβρουάριο του 2012, και φυσικά θα συνεχίσουν να τις παίρνουν και για την προϋπηρεσία που διανύουν μετά τον Φεβρουάριο του 2012, έως ότου οι μεν μισθωτοί συμπληρώσουν τα 9 έτη (3 τριετίες) και οι αμειβόμενοι με ημερομίσθιο συμπληρώσουν 6 τριετίες, δηλαδή 18 έτη.

Για αυτές τις δύο κατηγορίες (παλαιοί εργαζόμενοι με τουλάχιστον μία τριετία συμπληρωμένη ως τον Φεβρουάριο του 2012) οι επιχειρήσεις και οι εργοδότες οφείλουν να συμπληρώνουν τον βασικό τους μισθό με ένα 10% επιπλέον για κάθε μία τριετία και μέχρι 30% για τις 3 τριετίες αν είναι μισθωτοί και με ένα 5% επιπλέον στο ημερομίσθιο και ως 30% για 6 τριετίες για όσους αμείβονται με ημερομίσθιο.

Με την απόφαση του ΣτΕ απορρίφθηκε η προσφυγή που είχαν καταθέσει ο ΣΕΒ και άλλες εργοδοτικές οργανώσεις, ζητώντας να ακυρωθεί η εγκύκλιος του Φεβρουαρίου του 2019 με την οποία γινόταν ερμηνεία του νόμου 4093/2012 και προβλεπόταν ότι θα έπρεπε να συνεχίσουν να καταβάλλονται οι τριετίες που είχαν κλειδώσει οι εργαζόμενοι πριν το πάγωμα, όπως και σε αυτές που συμπλήρωναν οι παλαιοί εργαζόμενοι μετά τον Φεβρουάριο του 2012. Η πλευρά των εργοδοτών υποστήριζε ότι οι τριετίες στις κατώτατες αμοιβές έχουν καταργηθεί, ενώ η επίμαχη εγκύκλιος ανέφερε ότι οι τριετίες πρέπει να συνεχίσουν να καταβάλλονται.

Γιατί θεωρείται «χρησμός» η απόφαση

Η απόφαση, ωστόσο, του ΣτΕ χωρίς να μπαίνει στην ουσία της υπόθεσης φέρεται να διατυπώνει σκέψεις που την καθιστούν «χρησμό».

Συγκεκριμένα, οι σύμβουλοι Επικρατείας αποφάνθηκαν ότι η εν λόγω εγκύκλιος «δεν είναι εκτελεστή διότι έχει χαρακτήρα ερμηνευτικής εγκυκλίου» και προσθέτουν ότι με την επίμαχη εγκύκλιο το υπουργείο Εργασίας παρέχει υποδείξεις για την ορθή εφαρμογή και συμμόρφωση του ισχύοντος νομικού πλαισίου, που όμως οι υποδείξεις αυτές «δεν είναι καθ' εαυτές δεσμευτικές για τους αποδέκτες και δεν αποτελούν νομική δέσμευση γι' αυτούς».

Παράλληλα, σύμφωνα με το ΣτΕ, «δεν παράγονται δεσμευτικές έννομες συνέπειες από τις υποδείξεις σχετικά με το ύψος των καταβλητέων αποδοχών, η δε προσβαλλόμενη πράξη (σ.σ.: Εγκύκλιος υπουργείου Εργασίας) δεν αποτελεί κατόπιν τούτων εκτελεστή διοικητική πράξη».

Υπογραμμίζεται στην συνέχεια ότι οι εργοδότες «μπορούν να μη συμμορφωθούν (σ.σ.: στο περιεχόμενο της εγκυκλίου), αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τις προβλεπόμενες τυχόν από το νόμο κυρώσεις, στην περίπτωση που οι ενέργειες τους δεν θα είναι πράγματι νόμιμες».