Tomahawk: Το «ινδιάνικο» τσεκούρι με το οποίο μπορεί ο Τραμπ να οπλίσει την Ουκρανία

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, φέρεται να μελετά ένα σενάριο που θα μπορούσε να αλλάξει δραματικά την πορεία του πολέμου στην Ουκρανία, την πιθανή προμήθεια των πανίσχυρων πυραύλων πλεύσης (cruise) Tomahawk στο Κίεβο.

Οι Tomahawk, γνωστοί για την ακρίβεια και τη μεγάλη τους εμβέλεια, θα προσέδιδαν στην Ουκρανία μια σημαντική ικανότητα πλήγματος σε στρατηγικούς στόχους εντός της Ρωσίας, κάτι που μέχρι στιγμής έχει αποφευχθεί από τους δυτικούς συμμάχους λόγω φόβων για κλιμάκωση. Εάν η πρόταση του Τραμπ υλοποιηθεί, θα αποτελούσε μια σαφή ένδειξη αλλαγής στάσης της Ουάσιγκτον και ενδεχομένως να αναγκάσει τη Μόσχα να επανεξετάσει την αμυντική της στρατηγική.

Ωστόσο, η χορήγηση των Tomahawk εγείρει και σοβαρά ερωτήματα. Πέραν του κινδύνου κλιμάκωσης, υπάρχουν ζητήματα εκπαίδευσης και συντήρησης, καθώς η λειτουργία τέτοιων προηγμένων συστημάτων απαιτεί εξειδικευμένο προσωπικό και υποδομές. Επιπλέον, το πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση Μπάιντεν, αν προχωρούσε σε μια τέτοια κίνηση μετά από πρόταση του Τραμπ, δεν είναι αμελητέο.

Ενώ η πρόταση παραμένει για την ώρα στο επίπεδο των δηλώσεων, η συζήτηση για τους Tomahawk υπογραμμίζει την αυξανόμενη πίεση για την παροχή πιο ισχυρών όπλων στην Ουκρανία. Το αν αυτή η συζήτηση θα μεταφραστεί σε πράξεις, και με ποιες συνέπειες, μένει να φανεί. Το Κίεβο, από την πλευρά του, έχει επανειλημμένα ζητήσει όπλα μεγάλης εμβέλειας, υποστηρίζοντας ότι είναι απαραίτητα για την άμυνά του και την ανακατάληψη εδαφών. Η μπάλα βρίσκεται πλέον στο γήπεδο των ΗΠΑ.

Το «τσεκούρι» των Τσερόκι

Ο πύραυλος Tomahawk (BGM-109) είναι ένας σύγχρονος, μεγάλης εμβέλειας, υποηχητικός πύραυλος κρουζ (cruise missile) που χρησιμοποιείται κυρίως από το Πολεμικό Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών και το Βασιλικό Ναυτικό του Ηνωμένου Βασιλείου. Το όνομά του προέρχεται από το ομώνυμο τσεκούρι των ιθαγενών της Αμερικής, λόγω του σχήματός του.

Μερικά βασικά χαρακτηριστικά του Tomahawk:

Τύπος: Πύραυλος κρουζ (cruise missile) για επίθεση σε επίγειους στόχους (Land Attack Missile - TLAM). Λειτουργεί σαν ένα μικρό, μη επανδρωμένο αεροπλάνο, πετώντας σε χαμηλό υψόμετρο για να αποφύγει την ανίχνευση από ραντάρ.

Εμβέλεια: Ανάλογα με την έκδοση, το βεληνεκές του κυμαίνεται από 1.300 έως 2.500 χιλιόμετρα, γεγονός που του επιτρέπει να πλήττει στόχους σε πολύ μεγάλες αποστάσεις.

Ακρίβεια: Είναι γνωστός για την εξαιρετικά υψηλή ακρίβειά του, χάρη στα προηγμένα συστήματα πλοήγησης και καθοδήγησης (όπως INS, TERCOM, DSMAC και GPS). Μπορεί να πλήξει έναν στόχο με ακρίβεια λίγων μέτρων.

Εκτόξευση: Εκτοξεύεται κυρίως από πλοία επιφανείας και υποβρύχια, μέσω κάθετων συστημάτων εκτόξευσης (VLS) ή τορπιλοσωλήνων.

Κεφαλή: Φέρει συνήθως συμβατική εκρηκτική κεφαλή, βάρους έως 450 κιλών. Υπήρχαν και εκδόσεις με πυρηνική κεφαλή στο παρελθόν, αλλά πλέον χρησιμοποιούνται μόνο συμβατικές.

Λειτουργία: Μετά την εκτόξευση, ένας προωθητικός πυραυλοκινητήρας στερεού καυσίμου τον ωθεί αρχικά, και στη συνέχεια ενεργοποιείται ένας στροβιλοκινητήρας (turbofan) που τον κινεί κατά την πτήση. Πετάει σε χαμηλό υψόμετρο, «σκουπίζοντας» το έδαφος ή τη θάλασσα, και μπορεί να αλλάζει πορεία για να αποφύγει εμπόδια ή εχθρικά πυρά.

Εκδόσεις: Έχουν αναπτυχθεί πολλές εκδόσεις του Tomahawk με την πάροδο του χρόνου (Block I, II, III, IV, V), με συνεχείς αναβαθμίσεις στα συστήματα πλοήγησης, επικοινωνίας και ικανότητας πλήγματος (π.χ., δυνατότητα πλήγματος κινούμενων στόχων στη θάλασσα).

Από την «Καταιγίδα της Ερήμου» στη Γιουγκοσλαβία

Ο Tomahawk χρησιμοποιήθηκε εκτενώς σε πολλές στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους από την εισαγωγή του το 1983, όπως στον Πόλεμο του Κόλπου (1991, 2003), στην επιχείρηση «Καταιγίδα της Ερήμου», στη Γιουγκοσλαβία, στο Αφγανιστάν, στη Λιβύη και στη Συρία (το 2017).

Ουσιαστικά, ο Tomahawk είναι ένα στρατηγικό όπλο ακριβείας που επιτρέπει πλήγματα σε στόχους βαθιά μέσα στην εχθρική επικράτεια, χωρίς να εκτεθούν ανθρώπινο δυναμικό (πιλότοι). Η προμήθειά του στην Ουκρανία, όπως προτείνει ο Τραμπ, θα της έδινε τη δυνατότητα να πλήξει ρωσικούς στόχους σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις και με μεγαλύτερη ακρίβεια από τα συστήματα που διαθέτει σήμερα, κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει τις ισορροπίες στο πεδίο της μάχης.