Έκρηξη στο Λίβανο: Αυτός είναι ο Ρώσος που αναζητούν για το πλοίο με τη νιτρική αμμωνία [vids]

Οι κάτοικοι της Βηρυτού προσπαθούν να κλείσουν τις πληγές τους από τη φονική έκρηξη της Τρίτης 4 Αυγούστου 2020, και η κυβέρνηση του Λιβάνου κήρυξε την πρωτεύουσα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για δυο εβδομάδες, παραδίδοντας τον έλεγχο της ασφάλειας στον στρατό, ενώ ζήτησε να τεθεί σε κατ’ οίκον περιορισμό κάθε πρόσωπο που εμπλέκεται στην αποθήκευση των τόνων νιτρικού αμμωνίου, το οποίο προκάλεσε το μακελειό. Παράλληλα, οι αρχές αναζητούν τις ευθύνες για τον χειρισμό της παραμονής των αποθεμάτων νιτρικής αμμωνίας στο λιμάνι της Βηρυτού. Σύμφωνα με την εφημερίδα «The Moscow Times», οι περίπου 3.000 τόνοι ενός εξαιρετικά εκρηκτικού υλικού που προκάλεσε την πολύνεκρη έκρηξη, προήλθε από ένα πλοίο που ανήκει σε Ρώσο επιχειρηματία που ζει στην Κύπρο και ενδεχομένως να βρίσκεται στο νησί. Πρόκειται για τον Igor Grechushkin, ιδιοκτήτη του πλοίου Rhosus που από το 2014 παρέμενε φορτωμένο με 2.750 τόνους νιτρικής αμμωνίας στο λιμάνι της Βηρυτού - φορτίο που ο καπετάνιος είχε τότε χαρακτηρίσει ως «πλωτή βόμβα».

The ammonium nitrate that exploded was reportedly brought to Beirut on a Moldovan ship owned by a Russian in Cyprus, Igor Grechushkin, who declared bankruptcy & "abandoned" it there https://t.co/ucDE64bpYH pic.twitter.com/avNT5MhL8M

— Alec Luhn (@ASLuhn) August 5, 2020

Όπως αναφέρει ο Guardian και η Daily Mail, πρώην μέλη του πληρώματος αναφέρουν πως ιδιοκτήτης του πλοίου ήταν ο Igor Grechushkin, Ρώσος υπήκοος που φέρεται να ζει στην Κύπρο. Σημειώνεται ότι ο Grechushkin, σύμφωνα με τα ξένα δημοσιεύματα ήταν ο τελευταίος γνωστός διευθυντής της Teto Shipping στην Κύπρο, με έδρα τη Λεμεσό. Ωστόσο σε αναζήτηση στο διαδίκτυο δεν βρέθηκε εταιρεία γραμμένη με όνομα Teto Shipping στην Μεγαλόνησο. Ωστόσο ο Igor Grechushkin εμφανίζεται ως Manager σε μια εταιρεία με όνομα Unimar Service. Εικάζεται πως το πλοίο είχε φορτωθεί στο Ιράν και κατευθυνόταν προς τη Συρία, αλλά προσέγγισε το λιμάνι της Βηρυτού για ανεφοδιασμό ή λόγω μηχανικού προβλήματος. Οι αρχές του Λιβάνου έθεσαν υπό περιορισμό το πλοίο και απαγόρευσαν στο πλήρωμα να το εγκαταλείψει, ενώ δεν έκαναν καμία ενέργεια για καταστροφή του επικίνδυνου φορτίου, πιθανόν κάτω από την πίεση της Χεζμπολάχ. Διαβάστε: Αδράνεια χρόνων οδήγησε στην τραγωδία https://www.youtube.com/watch?v=lSDwvXznOjA Σύμφωνα με δημοσιεύματα, το πλοίο με σημαία της Μολδαβίας μετέφερε τη νιτρική αμμωνία από της Γεωργία στη Μοζαμβίκη. Λόγω βλάβης, έπιασε λιμάνι στη Βηρυτό, το 2013, και κατόπιν έρευνας, απαγορεύτηκε να συνεχίσει την πορεία του. Ο απόπλους του από το λιμάνι της πρωτεύουσας του Λιβάνου απαγορεύτηκε όμως, είτε επειδή το πλοίο δεν κρίθηκε αξιόπλοο, είτε επειδή ο ιδιοκτήτης δεν είχε καταβάλει τα απαραίτητα τέλη. Έναν χρόνο μετά, το 2014 και αφού το πλοίο είχε κατασχεθεί, ο Grechushkin εξαφανίστηκε και εγκατέλειψε το πλοίο. Το πλήρωμα, κυρίως αποτελούμενο από Ουκρανούς ναυτικούς, κρατήθηκε στο πλοίο για σχεδόν ένα χρόνο, πριν αυτοί απελευθερωθούν. Το νιτρικό αμμώνιο κατασχέθηκε και κρατήθηκε σε αποθήκη στο λιμάνι. Στη συνέχεια, το επικίνδυνο φορτίο του πλοίου εκφορτώθηκε και τοποθετήθηκε στο υπόστεγο 12 του λιμανιού της Βηρυτού, μια μεγάλη γκρίζα κατασκευή που βλέπει στον κύριο αυτοκινητόδρομο Βορρά-Νότου της χώρας στην κύρια είσοδο της πρωτεύουσας. Μήνες αργότερα, στις 27 Ιουνίου 2014, ο τότε διευθυντής του Τελωνείου του Λιβάνου Shafik Merhi έστειλε μια επιστολή που απευθύνεται σε έναν ανώνυμο «δικαστή επειγόντων ζητημάτων», ζητώντας λύση στο επικίνδυνο φορτίο, σύμφωνα με έγγραφα που κοινοποιήθηκαν στο διαδίκτυο. Οι τελωνειακοί υπάλληλοι έστειλαν τουλάχιστον πέντε ακόμη επιστολές τα επόμενα τρία χρόνια - στις 5 Δεκεμβρίου 2014, στις 6 Μαΐου 2015, στις 20 Μαΐου 2016, στις 13 Οκτωβρίου 2016 και στις 27 Οκτωβρίου 2017 - ζητώντας καθοδήγηση. Πρότειναν τρεις επιλογές: Την εξαγωγής της νιτρικής αμμωνίας, την παράδοση στον στρατό του Λιβάνου ή την πώληση σε ιδιωτική εταιρεία εκρηκτικών του Λιβάνου. Μια επιστολή που εστάλη το 2016 σημείωσε ότι δεν υπήρχε απάντηση από τους δικαστές σε προηγούμενα αιτήματα. Ένα χρόνο αργότερα, ο Badri Daher, ο νέος διευθυντής τελωνειακής διοίκησης του Λιβάνου, έγραψε ξανά σε δικαστή. Στην επιστολή της 27ης Οκτωβρίου 2017, ο Daher κάλεσε τον δικαστή να αποφασίσει σχετικά με το θέμα, ενόψει του «κινδύνου να αφήσουν τα υλικά εκεί που βρίσκονται». Σχεδόν τρία χρόνια αργότερα, το νιτρικό αμμώνιο ήταν ακόμα στο υπόστεγο. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2015 η κυπριακή αστυνομία είχε συλλάβει έναν 26χρονο Λιβανέζο μέλος της Χεζμπολάχ o οποίος είχε αποθηκεύσει σε διαμέρισμα στη Λάρνακα 8,5 τόνους νιτρικής αμμωνίας. Η ποσότητα των εκρηκτικών είχε μεταφερθεί στη Κύπρο σταδιακά από το 2012. Μετά την κατάσχεση των εκρηκτικών αυτά καταστράφηκαν και ο Λιβανέζος αφού εξέτισε ποινή φυλάκισης 3,5 ετών απελάθηκε στο Λίβανο. Ήταν η δεύτερη φορά που τεράστια ποσότητα νιτρικής αμμωνίας απασχολούσε τις κυπριακές αρχές, καθώς τον Ιούλιο του 2011 είχε προηγηθεί η φονική έκρηξη στο Μαρί. https://www.youtube.com/watch?v=8qjnywF39Jw

«Νόμιζα ήταν λίπασμα»

Ο καπετάνιος του πλοίου Rhosus, του οποίου το φορτίο εξερράγη στο λιμάνι της Βηρυτού, σχολίασε το θλιβερό συμβάν σε συνέντευξη του στο κανάλι «Moskva 24 TV», όπως αναφέρει το sigmalive.com. «Νόμιζα ότι ήταν λίπασμα», δήλωσε κληθείς να σχολιάσει την φονική έκρηξη στη Βηρυτό. Σύμφωνα με τον Μπόρις Προκόσεφ, το πλοίο μετέφερε σχεδόν τρεις τόνους συμπυκνωμένης νιτρικής αμμωνίας από το Μπατούμι στην Μοζαμβίκη. «Νόμιζα ότι ήταν λίπασμα. Έτσι, σκέφτηκα ότι ο στόχος ήταν να κάνουμε πιο γόνιμα τα χωράφια. Αυτό αναφερόταν στα έγγραφα», είπε ο καπετάνιος. Σύμφωνα με τον ίδιο, όλες οι εγκαταστάσεις του πλοίου ήταν κλειδωμένες και τα κλειδιά φυλάσσονταν από τις υπηρεσίες μετανάστευσης του λιμανιού. Αρκετοί άνθρωποι που έπρεπε να ελέγξουν την κατάσταση του πλοίου, ήρθαν να επιθεωρήσουν τον Rhosus, συμπλήρωσε. «Θεωρητικά, έπρεπε να έχουν ορίσει ένα άτομο, μια ομάδα που θα κοίταζε το πλοίο, για να ελέγξει την κατάστασή του. Πώς και τι έκαναν εκεί, δεν μπορώ να ξέρω. Αλλά τότε έμαθα ότι το (φορτίο) φέρεται να ξεφορτώθηκε, η νιτρική αμμωνία μεταφέρθηκε στην αποθήκη υπό την ευθύνη του Υπουργείου Μεταφορών», δήλωσε ο Προκόσεφ.

Η φονική έκρηξη στο Μαρί 

Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούλιο του 2011, μια τεράστια έκρηξη είχε επίσης σκορπίσει τον θάνατο στη Κύπρο. Επρόκειτο για 101 κοντέινερς φορτωμένα με εκρηκτικά που είχαν κατασχεθεί σε πλοίο που απέπλευσε από το Ιράν με κατεύθυνση τη Συρία. Τα εκρηκτικά με απόφαση της τότε κυβέρνησης Χριστόφια αποθηκεύτηκαν σε υπαίθριο χώρο και δεν κατασχέθηκαν καθώς είχαν δοθεί διαβεβαιώσεις στο καθεστώς Άσαντ ότι με κάποιο τρόπο θα περιέρχονταν στην κατοχή του. Ο χρόνος και οι υψηλές θερμοκρασίες αλλοίωσαν τα εκρηκτικά τα οποία εξερράγησαν σκοτώνοντας 13 ανθρώπους. https://www.youtube.com/watch?v=bfJkIn2ZmiM Το 2015 οι κυπριακές αρχές ασφαλείας μετά από πληροφορίες ξένων μυστικών υπηρεσιών είχαν εντοπίσει 8,2 τόνους νιτρικής αμμωνίας που είχαν αποθηκευτεί σε υπόγειο διαμερίσματος στους Άγιους Αναργύρους της Λάρνακας. Είχε συλληφθεί ο 26χρονος Λιβανέζος Hussein Bassam Abdallah, ο οποίος ήταν μέλος της Χεζμπολάχ και ενεργούσε για λογαριασμό της. Ο Hussein Abdallah είχε παραδεχθεί ενοχή σε οκτώ κατηγορίες, οι οποίες αφορούσαν συμμετοχή σ' εγκληματική και τρομοκρατική οργάνωση, παροχή υποστήριξης σε τρομοκρατική οργάνωση, συμμετοχή και αποδοχή διάπραξης εγκλήματος, παράνομη κατοχή εκρηκτικών υλών (8,2 τόνων νιτρικής αμμωνίας) καθώς και νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, δηλαδή κατείχε 9.400 ευρώ, ενώ γνώριζε ότι το ποσό αυτό αποτελούσε έσοδο από τη διάπραξη γενεσιουργών αδικημάτων. Τα αδικήματα διαπράχθηκαν μεταξύ 2012 και 27 Μαΐου 2015 στη Λάρνακα, στον Λίβανο και αλλού. Στο υπόγειο του σπιτιού στους Άγιους Ανάργυρους είχαν βρεθεί 447 χάρτινα κιβώτια, μέσα στα οποία υπήρχαν 65.573 συσκευασίες με νιτρική αμμωνία, συνολικού βάρους 8,2 τόνων. Σε υπνοδωμάτιο της οικίας βρέθηκαν 9.400 ευρώ καθώς και σημειώσεις με ονόματα, τηλέφωνα και διευθύνσεις. Η νιτρική αμμωνία με την πρόσμιξή της με πετρέλαιο μετατρέπεται σε ουσία με την επωνυμία ANFO (Ammonium Nitrate Fuel Oil) και λειτουργεί ως εκρηκτική ύλη υψηλής ισχύος. Έχει χρησιμοποιηθεί από τη Χεζμπολάχ σε διάφορες τρομοκρατικές επιθέσεις. Ο Hussein Abdallah (Σιίτης μουσουλμάνος), πατέρας ενός παιδιού ηλικίας ενάμισι έτους, έδωσε τρεις καταθέσεις στη κυπριακή αστυνομία, στις οποίες ανέφερε όλα όσα γνώριζε σε σχέση με την υπόθεση. Μεταξύ άλλων, είπε ότι πρόσωπο, επίσης μέλος της Χεζμπολάχ, το οποίο δεν κατονόμασε, του παρέδωσε πλαστό διαβατήριο και του έδωσε οδηγίες να έλθει στην Κύπρο για να μετακινήσει τα κιβώτια με τη νιτρική αμμωνία. Όσον αφορά το ποσό των 9.400 ευρώ, το έλαβε από το ίδιο πρόσωπο ως αμοιβή Αποστολή του ήταν να ελέγχει τα κιβώτια με τη νιτρική αμμωνία και η αμοιβή του για κάθε μετάβασή του στο νησί ήταν 3.500 ευρώ. Πριν από την άφιξή του στην Κύπρο στις 21 Μαΐου 2015, ο Abdallah έλαβε οδηγίες να μετακινήσει τα κιβώτια με τη νιτρική αμμωνία σε άλλη αποθήκη στην επαρχία Λάρνακας, την οποία ο ίδιος θα ενοικίαζε για περίπου έναν χρόνο. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Χεζμπολάχ στόχευε να βλάψει, μέσω τρομοκρατικών ενεργειών, ισραηλινά συμφέροντα στην Κύπρο και η αμμωνία προοριζόταν γι΄ αυτό τον σκοπό.