Ξεπερασμένο το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης, διαπιστώνει έκθεση
Πάνω από 1.700 GW έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε 16 χώρες βρίσκονται στην ουρά για να συνδεθούν με το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας.
Νέα έκθεση διαπίστωσε ότι το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης αδυνατεί να συμβαδίσει με τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Με την ΕΕ να ανακοινώνει την περασμένη εβδομάδα τον οδικό της χάρτη για τη σταδιακή κατάργηση των εναπομεινάντων ρωσικών ορυκτών καυσίμων έως το 2027, τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας θα είναι απαραίτητα για την αντικατάστασή τους με εγχώρια πράσινη ενέργεια.
Η έκθεση των εταιρειών Beyond Fossil Fuels, E3G, Ember και του Ινστιτούτου Ενεργειακών Οικονομικών και Χρηματοοικονομικής Ανάλυσης εξέτασε 32 διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (TSO) σε 28 χώρες.
Διαπίστωσαν ότι πολλοί χρησιμοποιούν ξεπερασμένα μοντέλα σεναρίων που βασίζονται σε παλιούς κυβερνητικούς στόχους και υποθέσεις σχετικά με την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτός ο ξεπερασμένος σχεδιασμός του δικτύου και η αδύναμη διακυβέρνηση καθυστερούν τη μετάβαση της Ευρώπης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
«Οι κυβερνήσεις πρέπει επειγόντως να απομακρύνουν αυτά τα βαρίδια από το σύστημα σχεδιασμού, ώστε οι φορείς εκμετάλλευσης του δικτύου να μπορούν να συνδέσουν έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», λέει η Juliet Phillips, υπεύθυνη για την εκστρατεία για την ενέργεια στο Beyond Fossil Fuels.
Η Phillips υποστηρίζει ότι το να δοθεί στους TSOs αι στις ρυθμιστικές τους αρχές μια εντολή για θέματα κλίματος θα μπορούσε να διασφαλίσει ότι θα κάνουν τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις και αποφάσεις για να «θωρακίσουν» τα ενεργειακά μας συστήματα στο μέλλον.
«Είναι ο μόνος τρόπος να απελευθερωθούμε από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων και να μειώσουμε τους λογαριασμούς και τις εκπομπές», λέει.
Πού καθυστερούν τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας
Πάνω από 1.700 γιγαβάτ (GW) έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε 16 χώρες έχουν κολλήσει στην ουρά για να συνδεθούν στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας - περισσότερο από τρεις φορές η δυναμικότητα που χρειάζεται η ΕΕ για να επιτύχει τους ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους για το 2030.
Το Ηνωμένο Βασίλειο είχε την υψηλότερη ποσότητα ανανεώσιμης ενέργειας που είχε κολλήσει σε αυτές τις ουρές σύνδεσης, 722 GW αιολικής και ηλιακής ενέργειας. Ακολουθούν η Φινλανδία με 400 GW, η Ιταλία με 348 GW και η Γερμανία με 70 GW.
7,2 δισεκατομμύρια ευρώ σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σπαταλήθηκαν σε επτά μόνο χώρες το 2024, επειδή δεν μπορούσαν να απορροφηθούν από τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας. Και τα στοιχεία αυτά είναι περιορισμένα λόγω των στοιχείων που οι TSOs ήταν σε θέση να παράσχουν στους συντάκτες της έκθεσης. Πολλοί δεν παρακολουθούν την περικοπή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ή το κόστος της.
Τα στοιχεία που υπάρχουν παρέχουν εικόνα για το τι σπαταλιέται σε ορισμένες από τις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης. Μόνο στη Γερμανία, πέρυσι περικόπηκε αιολική και ηλιακή ενέργεια αξίας 3,3 δισεκατομμυρίων ευρώ. Για την Ισπανία, μπορεί να ήταν έως και 2,5 δισ. ευρώ το 2024.
Σε αυτά τα μέρη, η καθαρή ενέργεια σπαταλήθηκε, ενώ εκείνοι που παρήγαγαν την ενέργεια εξακολουθούσαν να αποζημιώνονται, με το επιπλέον κόστος να πέφτει συχνά στους καταναλωτές που πληρώνουν τους λογαριασμούς.
Μια «αυτοεκπληρούμενη προφητεία»;
Η έκθεση προειδοποιεί ότι αν δεν επικαιροποιηθεί ο σχεδιασμός και η ρύθμιση γύρω από την αναβάθμιση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, η Ευρώπη κινδυνεύει με μια «αυτοεκπληρούμενη προφητεία», όπου το ορυκτό καύσιμο θα φαντάζει απαραίτητο επειδή οι διαχειριστές των δικτύων δεν σχεδίασαν ποτέ ένα σύστημα βασισμένο στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Μόνο πέντε διαχειριστές δικτύου σχεδίαζαν ένα πλήρως απαλλαγμένο από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα δίκτυο έως το 2035:
- EirGrid (Ιρλανδία),
- Energinet (Δανία),
- Fingrid (Φινλανδία),
- National Grid (Ηνωμένο Βασίλειο) και
- Litgrid (Λιθουανία).
Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι 13 χώρες έχουν στόχους καθαρής ενέργειας για το ίδιο χρονικό διάστημα.
«Το ευρωπαϊκό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας δεν εκσυγχρονίζεται αρκετά γρήγορα και αυτό πρέπει να αλλάξει», λέει η Vilislava Ivanova, υπεύθυνη έρευνας στο E3G.
Οι κυβερνήσεις πρέπει να στείλουν «σαφή πολιτικά μηνύματα» στους διαχειριστές του δικτύου σχετικά με την ανάγκη επίτευξης των κλιματικών στόχων για να ξεκλειδώσουν μια ανθεκτική οικονομία χωρίς ορυκτά καύσιμα, προσθέτει η Ivanova.
«Μόνο μέσω της πολιτικής ηγεσίας, της ανεξάρτητης διακυβέρνησης και των σαφών κινήτρων μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι τα δίκτυα θα αποτελέσουν καταλύτες και όχι εμπόδια για το καθαρό και ανταγωνιστικό ενεργειακό μέλλον της Ευρώπης».
