Από πού πήρε το όνομά του το... ιεραποστολικό

Είναι μία από τις πιο συνηθισμένες στάσεις στο σεξ, αλλά έχει ένα από τα πιο περίεργα ονόματα – και αυτό χάρη στο λάθος που έκανε ένας καθηγητής ζωολογίας. 

Όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ της η DW, η αγαμία για τους καθολικούς ιερείς έχει επιβληθεί επισήμως από το 1073. Δεν μπορούν να παντρευτούν, ούτε και να έχουν σεξουαλικές επαφές, μιας και τέτοιες επίγειες απολαύσεις μονάχα θα τους απομάκρυναν από τον Θεό. Αυτό βέβαια δεν σήμαινε πως και οι υπόλοιποι άνθρωποι θα έπρεπε να δείχνουν αντίστοιχη εγκράτεια.

«Η Εκκλησία χρειάζεται φυσικά ανθρώπους που θα πηγαίνουν στους ναούς και θα κρατούν τον θεσμό ζωντανό. Έτσι, όσα περισσότερα παιδιά έχει κανείς, τόσο καλύτερος χριστιανός είναι», λέει η Τσίντζια Τζόρτζιο, καθηγήτρια ιστορίας του γυναικείου φύλου και συγγραφέας του βιβλίου «Storia erotica d'Italia» («Η ερωτική ιστορία της Ιταλίας»).

Οι εκπρόσωποι της Εκκλησίας ήταν πεπεισμένοι πως υπάρχει μία στάση στο σεξ, η οποία είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματική για την αναπαραγωγή: η ιεραποστολική – παρ’ ότι εκείνη την εποχή ήταν γνωστή με διαφορετική ονομασία.

Σύμφωνα με την πιο δημοφιλή θεωρία η στάση πήρε το τωρινό της όνομα από τους ιεραποστόλους που προέτρεπαν τους ειδωλολατρικούς λαούς να κάνουν σεξ με αυτόν τον τρόπο. Ο απώτερος στόχος ήταν, όταν αυτοί οι άνθρωποι ασπαστούν τον χριστιανισμό, να συμβάλουν στην αύξηση των πιστών.

Η χριστιανική σεξουαλική ηθική

Αυτή η θεωρία ακούγεται αρκετά λογική, αλλά έχει ένα σημαντικό μειονέκτημα: ότι δεν είναι αλήθεια. «Θεωρήθηκε απλώς ως αυτονόητο πως το ιεραποστολικό προήλθε από χριστιανούς ιεραποστόλους», δηλώνει στην DW η Κέιτ Λίστερ, ιστορικός και συγγραφέας του «A Curious History of Sex». Δεν υπάρχει καμία απόδειξη πως οι χριστιανοί ιεραπόστολοι προωθούσαν τη συγκεκριμένη στάση. «Ακόμη και αν μπορεί να βρει κανείς τη συγκεκριμένη θεωρία σε βιβλία, ιατρικά κείμενα, λεξικά και έρευνες, πρόκειται απλώς για μία φημολογία».

Παρ’ όλα αυτά οι ιεραπόστολοι είχαν πράγματι μία νέα σεξουαλική ηθική για τους «ειδωλολάτρες». Όταν οι άνθρωποι του Θεού βοήθησαν για παράδειγμα τους Βρετανούς να αποικίσουν την Ινδία, το «Kamasutra» πρέπει να τους φάνηκε ως έργο του διαβόλου. Το σεξ ήταν μία πράξη αμαρτωλή, επιτρεπόταν μόνο στα πλαίσια του γάμου και ο μοναδικός σκοπός του ήταν η αναπαραγωγή.

Η φυλή Τρόμπριαντ και το λάθος του Κίνζι

Πώς προέκυψε όμως τελικά το ιεραποστολικό; «Ο όρος εμφανίζεται για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1960», λέει η Λίστερ. Και προέρχεται από τον γνωστό Αμερικανό ζωολόγο και επιστήμονα του σεξ Άλφρεντ Κίνζι.

Το 1948 ο Κίνζι έγραψε ένα πρωτοποριακό βιβλίο με τίτλο «Η σεξουαλική συμπεριφορά του άντρα» («Sexual Behavior in the Human Male»). Σε αυτό διατυπώνει τη θέση πως ο αμερικανικός λαός προτιμά μία συγκεκριμένη στάση στο σεξ, στην οποία ο άντρας είναι από πάνω – την «αγγλοαμερικανική στάση», όπως την ονομάζει.

Ο Κίνζι αναφέρθηκε στις έρευνες του Πολωνού ανθρωπολόγου Μπρόνισλαβ Μαλινόφσκι, ο οποίος είχε ταξιδέψει στην Αυστραλία, τη Νέα Γουινέα και τη Μελανησία, προκειμένου να «μελετήσει» τους ιθαγενείς λαούς. Σε ένα από τα πολλά βιβλία του έγραψε για τη σεξουαλική ζωή της φυλής Τρόμπριαντ στην Παπούα-Νέα Γουινέα.

Σε ένα από τα δικά του έργα ο Κίνζι παρέθεσε ορισμένα αποσπάσματα από αυτό το βιβλίο, κάνοντας όμως ένα καθοριστικό λάθος. Ανέφερε πως, όπως έγραψε ο Μαλινόφσκι, οι άνθρωποι της φυλής Τρόμπριαντ γελούσαν με τον τρόπο που έκαναν σεξ οι λευκοί άντρες. Ο Κίνζι γράφει χαρακτηριστικά πως «διασκέδαζαν κάνοντας καρικατούρες της αγγλοαμερικανικής στάσης» - την οποία οι ντόπιοι ονόμασαν «ιεραποστολική».

Ακόμη και ένας κορυφαίος επιστήμονας όπως ο Κίνζι όμως μπορεί να κάνει λάθη. Στην πραγματικότητα ο Μαλινόφσκι είχε γράψει πως οι κάτοικοι των νησιών Τρόμπριαντ έκαναν πλάκα για τη στάση που είχαν παρατηρήσει πως άρεσε στους «λευκούς εμπόρους, αγρότες και δημοσίους υπαλλήλους». Δεν υπήρχε καμία αναφορά σε ιεραποστόλους.

Οι νησιώτες πάντως χρησιμοποιούσαν τον όρο «ιεραποστολική μόδα», αναφερόμενοι στους λευκούς που κρατιούνται χέρι-χέρι – αλλά όχι στα πλαίσια του σεξ. Αυτή η ρομαντική κίνηση ήταν κάτι που τους διασκέδαζε, μιας και οι ίδιοι δεν το συνήθιζαν – γι’ αυτούς στόχος ήταν να έχουν όσο το δυνατόν περισσότερους σεξουαλικούς συντρόφους πριν από τον γάμο.

Ένας θρύλος που συνεχίζεται ως σήμερα

Αυτός που κατέρριψε τον μύθο σχετικά με την προέλευση του όρου «ιεραποστολικό» ήταν ο ανθρωπολόγος Ρόμπερτ Πριστ. Το 2001 ο επιστήμονας συνέγραψε μία μελέτη με τίτλο «The Missionary Position: Christian, Modernist, Postmodern», έχοντας προηγουμένως κάνει ενδελεχή έρευνα και εξετάζοντας πολλά κείμενα, ώστε να ανακαλύψει την πραγματική ιστορία πίσω από την ονομασία. Όπως διαπιστώνει χαρακτηριστικά σε αυτήν τη μελέτη ο ανθρωπολόγος, «ο Κίνζι νόμιζε πως παραθέτει ιστορικά γεγονότα, αντ’ αυτού όμως δημιούργησε έναν θρύλο».

Παρ’ όλα αυτά ο μύθος γύρω από το ιεραποστολικό κρατάει μέχρι σήμερα. Εξάλλου, όπως παραδέχεται και η Λίστερ, είναι μία πιασάρικη και αρκετά ενδιαφέρουσα ιστορία, η οποία έχει πλέον περάσει για τα καλά στη συνείδηση του κόσμου.