Προσέξτε μην ανοίξει ο κύκλος του αίματος

Αυτό πιστώνεται στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, που το 1975 ήρθη υπεράνω της περιρρέουσας εκδικητικής ατμόσφαιρας και μετέτρεψε τη θανατική καταδίκη των «πρωταιτίων» της χούντας σε ισόβια δεσμά.

Τον ρόλο του τιμωρού ανέλαβε τότε το πολιτικό περιθώριο. Η 17Ν και άλλες τρομοκρατικές ομάδες ανέλαβαν να «εκτελούν» αρχικά «χουντικούς», εν συνεχεία «ταξικούς αντιπάλους». Στον χώρο αριστερά του κέντρου, αυτή η εγκληματική δραστηριότητα είχε πολλές συμπάθειες. Πολλοί απλοί άνθρωποι ένιωθαν άνεση να επαινούν δημοσίως τις δολοφονίες των τρομοκρατών. Οι πολυσέλιδες προκηρύξεις της οργάνωσης διαβάζονταν και γίνονταν αντικείμενο… ανάλυσης. Κορυφαίοι αρθρογράφοι διαλέγονταν ανοικτά με τους «συντρόφους της ένοπλης πάλης» κ.ο.κ.

Δεν ακολούθησαν όλοι αυτό το συγκαταβατικό ρεύμα. Θυμάμαι ακόμα τον Λεωνίδα Κύρκο, να αναφωνεί, γεμάτος αυθεντική αγωνία, που κυρίως εντυπώθηκε στη μνήμη μου: «να μην ανοίξει ο κύκλος του αίματος!». Αυτός ο σώφρων άνθρωπος γνώριζε από την ιστορία της Πατρίδας -αλλά και της παράταξής του- πως από τη στιγμή που θα πέσει ο πρώτος νεκρός, ο κύκλος της αντεκδίκησης μπορεί να αρχίσει να στριφογυρίζει επικίνδυνα, δημιουργώντας περιδινήσεις που εν δυνάμει καταπίνουν θεσμούς, ελευθερίες και έθνη ολόκληρα.

Οι «έξι», οι εκτελεσμένοι «αντιδραστικοί» του 1943-44 και οι άλλοι, οι «εαμοβούλγαροι» του 1944-45, πιστοποιούν του λόγου το αληθές.

Σήμερα ζούμε μια ανάλογη περίσταση. Ο Δημήτρης Κουφοντίνας, καταδικασμένος έντεκα φορές σε ισόβια για τη δολοφονία δεκατριών ανθρώπων από τη 17Ν, ζητάει με απεργία πείνας να μεταφερθεί σε μια φυλακή με ευκολότερη πρόσβαση για τα συγγενικά και φιλικά του πρόσωπα. Το αίτημα δεν είναι ακραίο, βρίσκεται στα όρια της νομιμότητας. Ακόμα και η Ντόρα Μπακογιάννη, ο Κώστας Μπακογιάννης και η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων το θεωρούν ενυπογράφως συζητήσιμο. Η κυβέρνηση όμως, στο όνομα της ισονομίας, διαμηνύει πως η μεταφορά αυτή δεν πρόκειται να γίνει. Εάν ο Δημήτρης Κουφοντίνας υποκύψει εντέλει στον υποσιτισμό του, θα είναι ο μόνος φταίχτης!

Εάν όμως συμβεί το απευκταίο, ο Δημήτρης Κουφοντίνας κινδυνεύει να μετατραπεί από δολοφόνο σε μάρτυρα. Η κοινωνία μας πάσχει από διευρυμένες ανισότητες, ελλιπή επικοινωνία με το μέλλον, μεγάλα μορφωτικά ελλείμματα, προϊούσα γήρανση του πληθυσμού και απόγνωση των νεότερων. Υπάρχει πολύ εύφλεκτο κοινωνικό υλικό, που περιμένει μια σπίθα για να ανάψει. Εάν πεθάνει ο Κουφοντίνας, το βάρος της απόδειξης θα πέσει σε εκείνους που μπορούσαν να τον σώσουν και δεν το έκαναν. Εκείνοι θα κληθούν να αποδείξουν πως δεν πολιτεύτηκαν με κριτήριο κάποιο «καπρίτσιο». Οι δολοφονίες του Κουφοντίνα αυτομάτως θα συνψηφίζονται από τον θάνατό του, με αυτουργό το «κράτος». Για τους νεότερους μάλιστα, που δεν γνωρίζουν τα εγκλήματα της 17Ν, μόνος ορατός θάνατος θα είναι εκείνος του μαρτυρικού απεργού πείνας, τους πρώτου Ευρωπαίου που ξεψυχάει με αυτόν τον τρόπο μετά τους Ιρλανδούς εθνικιστές του ΙΡΑ. Στα μάτια τους, η κυβέρνηση θα έχει εξοντώσει φυσικά έναν πολιτικό αντίπαλο. Εάν το δίδυμο Γρηγορόπουλου/Κορκονέα και Τεμπονέρα/Καλαμπόκα πυροδότησαν τόση πολλή πόλωση, σκεφτείτε τι μπορεί να παραγάγει το δίδυμο Κουφοντίνα/Μητσοτάκη.

Αντέχουμε πράγματι, στην κατάσταση που βρισκόμαστε, να παίζουμε με τον εθνικό διχασμό και τις εμφύλιες συρράξεις; Προσωπικά δεν το νομίζω. Θα επαναλάβω λοιπόν την κραυγή του Λεωνίδα Κύρκου: «Προσέξτε! Να μην ανοίξει πάλι ο κύκλος του αίματος!»

Ο Νίκος Ράπτης είναι εκπαιδευτικός