Ασφαλιστικά Ταμεία: Έλλειμμα πολλών δισεκατομμυρίων το 2021 - Πρόβλημα η μείωση εισφορών, αναδρομικά κι η υγειονομική κρίση

Το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα ξαναζεί μέρες του 2014, τότε που η συγκυβέρνηση άφησε τα ασφαλιστικά ταμεία με έλλειμμα 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ, ενώ η ανεργία είχε εκτοξευτεί στο 27,8%. Οπως έχει γράψει κι ο εργατολόγος Διονύσιος Τεμπονέρας ήδη από τον Σεπτέμβριο 2020 για την μείωση των ασφαλιστικών εισφορών που νομοθέτησε η κυβέρνηση και τέθηκε σε ισχύ από 1 Ιανουαρίου 2020 "Η μείωση εισφορών, θα προέλθει από τις εισφορές υπέρ τρίτων. Ποιοι είναι οι τρίτοι; Είναι ο ΟΑΕΔ και ο ΕΟΠΥΥ. Εν μέσω πανδημίας και κατακόρυφης αύξησης της ανεργίας, η κυβέρνηση μειώνει τις εισφορές, που προορίζονται να στηρίξουν τον ΟΑΕΔ και το ΕΣΥ. Το κόστος είναι 800 εκατομμύρια ευρώ κατ' έτος και μαζί με τα 250 εκατομμύρια που έχασε ο ΟΑΕΔ τον Ιούνιο, οι απώλειες θα ξεπεράσουν το 1 δισεκατομμύριο ευρώ. Από πού θα προέλθει άραγε η στήριξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας και των ανέργων με την πανδημία να κορυφώνεται;". Σημειώνουμε ότι το όφελος για κάθε εργαζόμενο, από τις μειώσεις των ασφαλιστικών εισφορών θα είναι λίγο πάνω από 1 ευρώ τον μήνα στον μισθό.

Στα παραπάνω, θα υπάρχει επιπλέον πίεση καθώς φέτος το 2021, η κρατική χρηματοδότηση στο υπερταμείο ασφάλισης θα είναι μικρότερη κατά 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Και δεν σταματάμε εδώ. Υπηρεσιακοί παράγοντες του υπερταμείου ασφάλισης επισημαίνουν στο enikonomia ότι ο προϋπολογισμός του 2020 γλίτωσε οριακά από το έλλειμμα. Κι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι αυξήθηκε σημαντικά η κρατική χρηματοδότηση του ασφαλιστικού φορέα, ενώ αρκετές μεγάλες δαπάνες μεταφέρθηκαν στο τρέχον έτος. Τα παραπάνω βοήθησαν, ώστε να ισοσκελιστεί ο περσινός προϋπολογισμός και να αποφευχθούν τα χειρότερα. Ωστόσο, το…καράβι μπάζει ήδη νερά και η τρικυμία που προκαλεί η πρωτόγνωρη αυτή υγειονομική και οικονομική κρίση τείνει να το βυθίσει.

Είναι χαρακτηριστικό ότι την χρονιά που πέρασε κατεγράφη ίσως η χειρότερη επίδοση από το 2013 σε επίπεδο προσλήψεων. Οι προσλήψεις ήταν λιγότερες κατά 844.443 το 2020 σε σχέση με το 2019, ενώ το τελικό ισοζύγιο προσλήψεων- απολύσεων το 2020, ήταν αρνητικό κατά 34.641 θέσεις. Παράλληλα, το μεγαλύτερο μέρος των επιχειρήσεων σταμάτησε να λειτουργεί ή λειτούργησε με ειδικό καθεστώς και με ελάχιστον ή καθόλου προσωπικό. Αυτός σημαίνει ότι αρκετοί εξ αυτών σταμάτησαν να πληρώνουν και τις πάγιες υποχρεώσεις τους απέναντι στα ασφαλιστικά ταμεία.

Όπως επισημαίνουν υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου Εργασίας, το 2020 τα έσοδα από εισφορές μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα ήταν 1,2 δισ. ευρώ λιγότερα, από εισφορές μη μισθωτών (ελευθέρων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων κλπ) 250 εκατ. ευρώ λιγότερα, ενώ και τα έσοδα από τις ρυθμίσεις συρρικνώθηκαν κατά 250 εκατ. ευρώ. Με απλά λόγια, η υστέρηση στα έσοδα σε σχέση με το 2019 άγγιξε το 1,7 δισ. ευρώ.

Και το μέλλον φαίνεται ακόμη πιο δυσοίωνο, καθώς οι εκτιμήσεις για τη νέα χρόνια παραμένουν ζοφερές. Υψηλόβαθμα στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν ότι το πρώτο εξάμηνο του έτους, και συγκεκριμένα από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο, αναμένεται απόκλιση στον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ που θα ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ. Επισημαίνουν δε, ότι το έλλειμμα στον προϋπολογισμό της τρέχουσας χρονιάς θα αποφευχθεί δύσκολα, ακόμη και αν ανοίξει κανονικά αγορά έως το Πάσχα.

Κίνδυνος και τα... αναδρομικά των συνταξιούχων

Την πρωτοφανή παραδοχή ότι το ασφαλιστικό σύστημα, λόγω και της διαχείρισης της πανδημίας, βρίσκεται στα πρόθυρα οικονομικής κατάρρευσης καταφεύγει το υπουργείο Εργασίας προκειμένου πείσει τα ανώτατα δικαστήρια της χώρας (Ελεγκτικό Συνέδριο και ΣτΕ) να μην επιδικάσουν την καταβολή αναδρομικών ύψους 4,2 δισ. ευρώ που αφορούν (και) τις περικοπές σε δώρα και επικουρικές συντάξεις.

[caption id="attachment_1617709" align="alignnone" width="1800"] S[/caption]

H κυβέρνηση σε έγγραφα που κατέθεσε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ενόψει της κρίσιμης δίκης υποστηρίζει ότι θα βουλιάξει ο ΕΦΚΑ αν δοθούν τα αναδρομικά στις συντάξεις και θα κινδυνεύσει η καταβολή των συντάξεων τόσο για τους νυν συνταξιούχους όσο και στους μελλοντικούς.

Στα συγκεκριμένα έγγραφα, τα υπουργεία Εργασίας και Οικονομικών και ο ΕΦΚΑ, χρησιμοποιούν μια πρωτοφανή κινδυνολογία, για το μέλλον του ΕΦΚΑ και του συνταξιοδοτικού συστήματος, υποστηρίζοντας ότι εάν δικαιωθούν οι προσφεύγοντες και επιδικαστούν τα αναδρομικά του 11μήνου (Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016) και σε συνδυασμό με τη δικαίωση των συνταξιούχων του δημοσίου από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ούτε λίγο ούτε πολύ, ο ΕΦΚΑ θα τιναχθεί στον αέρα.

Αφού επικαλούνται τις συνέπειες της πανδημίας στην οικονομία και στα δημοσιονομικά μεγέθη, τονίζοντας ότι ξεπερνούν σε ένταση οποιοδήποτε άλλο γεγονός μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αναφέρουν πως η απασχόληση θα μειωθεί 5,1% και η απασχόληση των μισθωτών 5,2%, επιφέροντας μείωση αμοιβών 8,1%.

Οι πραγματικές επενδύσεις αναμένεται να μειωθούν στο 14,3% σε σχέση με αυτές του 2019, ενώ το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να φτάσει στο 208,9% του ΑΕΠ το 2020.

Επί του προκειμένου τα δύο υπουργεία αναφέρουν πως τα διεκδικούμενα αναδρομικά φτάνουν τα 2,5 δισ. για το κρίσιμο 11μηνο Ιούνιος 2015 - Μάιος 2016, τα οποία αναλύονται σε 723 εκατ. για τα αναδρομικά των επικουρικών και σε 1,875 δισ. ευρώ για τα δώρα του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα.

Στα ποσά αυτά αν προστεθούν και οι περαιτέρω διεκδικήσεις των δημοσίων υπαλλήλων για την περίοδο πριν από τον Ιούνιο του 2015 που υπολογίζονται σε 1,6 δισ. ευρώ, τότε το συνολικό ποσό που θα επιβαρύνει τον ΕΦΚΑ και τον κρατικό προϋπολογισμό, θα υπερβεί τα 4 δισ. ευρώ.

Στα ίδια έγγραφα η κυβέρνηση προειδοποιεί, ότι «η απόφαση που θα εκδοθεί από το δικαστήριό σας θα έχει τεράστιες οικονομικές συνέπειες για τον προϋπολογισμό του ΕΦΚΑ και τη βιωσιμότητα του ισχύοντος κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος, με συνεπακόλουθες επιπτώσεις στις συντάξεις των νυν συνταξιούχων και ασφαλισμένων που διέπονται από το σύστημα αυτό».

Ακόμη αναφέρουν, ότι η πρόσφατη αποκατάσταση των επικουρικών συντάξεων στο ύψος που είχαν στις 31 Δεκεμβρίου του 2014, βαρύνει το συνταξιοδοτικό μας σύστημα και προκαλεί ετήσιο έλλειμμα στον κλάδο επικούρησης έως και το 2024.

Σημειώνουν επίσης ότι οι συνταξιούχοι δεν επλήγησαν από την πανδημία, όπως άλλες κατηγορίες πολιτών και συνεπώς, στην παρούσα φάση, προτεραιότητα είναι η στήριξη των πληγέντων, των εργαζόμενων, επιχειρήσεων και της αγοράς εργασίας.

«Η δυσμενέστατη τρέχουσα οικονομική κρίση ουδόλως έπληξε τους συνταξιούχους, διότι όχι μόνο διατήρησαν ένα σταθερό εισόδημα αλλά για μεγάλο αριθμό συνταξιούχων οι συντάξεις αυξήθηκαν», αναφέρεται στα έγγραφα - παρεμβάσεις της κυβέρνησης, όπου προτεραιοποιείται η αναγκαιότητα για τη στήριξη της αγοράς εργασίας, των εισοδημάτων των εργαζομένων και τη συγκράτηση περιπτώσεων χρεοκοπίας επιχειρήσεων».

Τεμπονέρας: Στα σκαριά κεφαλαιοποίηση της επικουρικής

«Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι το υπουργείο Εργασίας με την παρέμβασή του δεν αναγνωρίζει ότι η απόφαση του ΣτΕ περιλαμβάνει και τις επιστροφές των δώρων. Ερμηνεύει δηλαδή την προηγούμενη απόφαση του ΣτΕ κατά το δοκούν» σημειώνει ο δικηγόρος - εργατολόγος Δ. Τεμπονέρας, προσθέτοντας:

«Το υπουργείο Εργασίας ισχυρίζεται πως η επιστροφή των αναδρομικών ύψους 4,2 δισ. που αντιστοιχούν στο κόστος δύο μηναίων καταβολών συντάξεων θα οδηγήσει σε κατάρρευση το ασφαλιστικό σύστημα, ενώ την ίδια στιγμή προετοιμάζεται η πλήρης κεφαλαιοποίηση της επικουρικής ασφάλισης».