Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας: Στη Μάρω Δούκα το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων
Με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος, βραβεύεται ο Γιώργος Παπαδάκης, για το έργο του Ο ταχυδρόμος, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας. Το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος - Νουβέλας απονέμεται κατά πλειοψηφία εξ ημισείας στον Δημήτρη Κανελλόπουλο για το έργο του Ο θάνατος του αστρίτη και άλλες ιστορίες, εκδόσεις Κίχλη, και στη Δήμητρα Κολλιάκου για το έργο της Αλφαβητάρι εντόμων, εκδόσεις Πατάκη. Επίσης, το Κρατικό Βραβείο Ποίησης απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Χάρη Βλαβιανό για το έργο του Αυτοπροσωπογραφία του λευκού, εκδόσεις Πατάκη. Το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου - Κριτικής απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Βαγγέλη Χατζηβασιλείου για το έργο του Η κίνηση του εκκρεμούς. Άτομο και κοινωνία στη νεότερη ελληνική πεζογραφία:1974-2017, εκδόσεις Πόλις. Το Κρατικό Βραβείο Μαρτυρίας - Bιογραφίας - Χρονικού - Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας απονέμεται κατά πλειοψηφία στους Μαρία Καραγιάννη και Μ.Ζ. Κοπιδάκη για το έργο τους Ελευθέριος Βενιζέλος και Μαρία Ελευθερίου: Η αλληλογραφία (1889-1890), εκδόσεις Καστανιώτη. Ακόμη, το Ειδικό Βραβείο για Βιβλίο που προάγει σημαντικά τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα, απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Νίκο Χρυσό για το έργο του Καινούργια μέρα, εκδόσεις Καστανιώτη. Τέλος, η Επιτροπή αποφάσισε ομοφώνως την απονομή τιμητικής διάκρισης στα περιοδικά Νησίδες και Συριανά Γράμματα.
Η Μάρω Δούκα Η Μάρω Δούκα, από τις σημαντικότερες συγγραφείς της σύγχρονης ελληνικής πεζογραφίας, γεννήθηκε το 1947 στα Χανιά. Το 1966 μετακόμισε στην Αθήνα, όπου έκτοτε ζει. Αποφοίτησε από το Ιστορικό και Αρχαιολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1974, με τις νουβέλες "Η πηγάδα", "Κάτι άνθρωποι", και μέχρι σήμερα έχει εκδώσει μία ακόμη νουβέλα, δύο συλλογές διηγημάτων, εννέα μυθιστορήματα (πιο πρόσφατο, "Έλα να πούμε ψέματα", 2014) και δύο συλλογές κειμένων "Ο πεζογράφος και το πιθάρι του" (1992), "Τίποτα δεν χαρίζεται" (2016), ενώ το 2005 εξέδωσε "Τα μαύρα λουστρίνια" στο πλαίσιο της σειράς "Η κουζίνα του συγγραφέα" των εκδόσεων "Πατάκη". Έχει τιμηθεί με το Βραβείο "Νίκος Καζαντζάκης" του Δήμου Ηρακλείου για το μυθιστόρημα "Αρχαία σκουριά" με το Β' Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το μυθιστόρημα "Πλωτή πόλη" και με το Βραβείο Κώστα Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το μυθιστόρημα "Αθώοι και φταίχτες", για το οποίο επίσης τιμήθηκε με το Βραβείο Balkanika και το Βραβείο "Καβάφη". Για το μυθιστόρημα "Έλα να πούμε ψέματα" έχει τιμηθεί με το βραβείο "Νίκος Θέμελης" του ηλεκτρονικού περιοδικού "Αναγνώστης". Διηγήματα και μυθιστορήματα της έχουν μεταφραστεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες.
"Ο ταχυδρόμος" Το biblionet, γράφει: "Ο ήρωας του βιβλίου, ένας ταπεινός ταχυδρόμος, αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο την ιστορία του, που διαδραματίζεται σε μια ορεινή κοινότητα της μεταπολεμικής Κρήτης. Ευαίσθητος παρατηρητής μιας σκληρής πραγματικότητας, ο ταχυδρόμος άγεται και φέρεται από την κοινωνία, από προξενιά με πλεκτάνες, από ατελέσφορες αγάπες, τέλος από έναν έγγαμο βίο με πολλά μυστικά και ψέματα - ώσπου κάποτε αφυπνίζεται και γίνεται ο ίδιος δράστης οδηγώντας την αφήγηση στην πλήρη ανατροπή της πλοκής και εκτινάσσοντάς την προς τη δραματική κάθαρση". "Ο θάνατος του αστρίτη" Αναφέρεται στο οπισθόφυλλο: Η πρώτη συλλογή διηγημάτων μου αποτελεί προϊόν αφύπνισης της μνήμης για τον γενέθλιο τόπο. Σε αυτή την ανάκληση του κόσμου του χθες με ώθησε η φθορά των ήχων, των λέξεων, των εικόνων, καθώς και η απώλεια ανθρώπων, πραγμάτων και καταστάσεων στο πέρασμα του χρόνου. Οδηγός μου στο ταξίδι αυτό δεν ήταν η νοσταλγία. Θέλησα απλώς να διασώσω από τη λήθη εκείνες τις σκοτεινές και θλιβερές όψεις της ζωής που αφήνει στη σκιά ο εξωραϊσμός της μνήμης". "Αλφαβητάρι εντόμων" "Ήταν παντού, κι όλα μαζί ανέβαιναν προς τα μέσα. Κινούνταν εκτελώντας μικρά άλματα – ένα σάλτο κάθε φορά, πράγμα που δημιουργούσε την εντύπωση ότι σηκώνεται άμμος με τον αέρα. Σε λίγο άρχισα να τα βλέπω όπου έπεφτε το μάτι μου. Από που έβγαιναν; Ήταν μια μεταγλωττισμένη πλημμυρίδα. Τα 24 γράμματα, και πίσω από κάθε γράμμα ένα έντομο και οι άνθρωποι µε τους οποίους διασταυρώθηκε. Ένα αλφαβητάρι εντομολογικό, εμπνευσμένο από την Ευρώπη που γοητεύει, την Ευρώπη που απογοητεύει. Κάθε γράμμα κι ένας αυτοτελής μικρόκοσμος, μαζί και τμήμα ενός όλου". "Αυτοπροσωπογραφία του λευκού" Στο οπισθόφυλλο αναφέρεται μεταξύ άλλων: "Ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με το λευκό σε όλες τις αποχρώσεις και εντάσεις του - το τυραννικό λευκό της άγραφης σελίδας, το εναγώνιο λευκό της σιωπής, το βουβό λευκό του πένθους, το θαμπό λευκό της μνήμης, το λευκό ως σύμβολο λύτρωσης και ελπίδας, ως σημείο αναγέννησης". "Καινούργια μέρα" Γράφει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου: "Ένα βράδυ του Δεκεμβρίου σε μια σκοτεινή γωνιά του Λιμανιού, τρεις άντρες πυρπολούν ζωντανό τον Σεβαστιανό, έναν κλοσάρ που έχει τη φήμη δεινού παραμυθά. Ο Παύλος, ο νεότερος από τους τρεις θύτες, συγκλονισμένος από την αγριότητα του εγκλήματος αναζητά στοιχεία για το θύμα, ελπίζοντας πως έτσι θα εξιλεωθεί από τις τύψεις. (...) Μια κατάβαση στην κόλαση του περιθωρίου, μια περιπλάνηση στον παράδεισο της εξιστόρησης, ένας λαβύρινθος όπου ίσως κρύβεται το νόημα της ζωής". Με πληροφορίες από Biblionet
Το υπουργείο Πολιτισμού επισημαίνει ότι υπάρχει δυνατότητα να δοθεί Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα, αλλά η Επιτροπή αποφάσισε κατά πλειοψηφία να μην απονεμηθεί.Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2019 Διαβάστε➡️https://t.co/WHqMl6ywvD#ministryofculturegr #ministerofculturegr #greekculture #ΥΠΠΟΑ #YPPOA
— Ministry of Culture (@cultureGR) May 31, 2020
Η Μάρω Δούκα Η Μάρω Δούκα, από τις σημαντικότερες συγγραφείς της σύγχρονης ελληνικής πεζογραφίας, γεννήθηκε το 1947 στα Χανιά. Το 1966 μετακόμισε στην Αθήνα, όπου έκτοτε ζει. Αποφοίτησε από το Ιστορικό και Αρχαιολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1974, με τις νουβέλες "Η πηγάδα", "Κάτι άνθρωποι", και μέχρι σήμερα έχει εκδώσει μία ακόμη νουβέλα, δύο συλλογές διηγημάτων, εννέα μυθιστορήματα (πιο πρόσφατο, "Έλα να πούμε ψέματα", 2014) και δύο συλλογές κειμένων "Ο πεζογράφος και το πιθάρι του" (1992), "Τίποτα δεν χαρίζεται" (2016), ενώ το 2005 εξέδωσε "Τα μαύρα λουστρίνια" στο πλαίσιο της σειράς "Η κουζίνα του συγγραφέα" των εκδόσεων "Πατάκη". Έχει τιμηθεί με το Βραβείο "Νίκος Καζαντζάκης" του Δήμου Ηρακλείου για το μυθιστόρημα "Αρχαία σκουριά" με το Β' Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το μυθιστόρημα "Πλωτή πόλη" και με το Βραβείο Κώστα Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το μυθιστόρημα "Αθώοι και φταίχτες", για το οποίο επίσης τιμήθηκε με το Βραβείο Balkanika και το Βραβείο "Καβάφη". Για το μυθιστόρημα "Έλα να πούμε ψέματα" έχει τιμηθεί με το βραβείο "Νίκος Θέμελης" του ηλεκτρονικού περιοδικού "Αναγνώστης". Διηγήματα και μυθιστορήματα της έχουν μεταφραστεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες.
"Ο ταχυδρόμος" Το biblionet, γράφει: "Ο ήρωας του βιβλίου, ένας ταπεινός ταχυδρόμος, αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο την ιστορία του, που διαδραματίζεται σε μια ορεινή κοινότητα της μεταπολεμικής Κρήτης. Ευαίσθητος παρατηρητής μιας σκληρής πραγματικότητας, ο ταχυδρόμος άγεται και φέρεται από την κοινωνία, από προξενιά με πλεκτάνες, από ατελέσφορες αγάπες, τέλος από έναν έγγαμο βίο με πολλά μυστικά και ψέματα - ώσπου κάποτε αφυπνίζεται και γίνεται ο ίδιος δράστης οδηγώντας την αφήγηση στην πλήρη ανατροπή της πλοκής και εκτινάσσοντάς την προς τη δραματική κάθαρση". "Ο θάνατος του αστρίτη" Αναφέρεται στο οπισθόφυλλο: Η πρώτη συλλογή διηγημάτων μου αποτελεί προϊόν αφύπνισης της μνήμης για τον γενέθλιο τόπο. Σε αυτή την ανάκληση του κόσμου του χθες με ώθησε η φθορά των ήχων, των λέξεων, των εικόνων, καθώς και η απώλεια ανθρώπων, πραγμάτων και καταστάσεων στο πέρασμα του χρόνου. Οδηγός μου στο ταξίδι αυτό δεν ήταν η νοσταλγία. Θέλησα απλώς να διασώσω από τη λήθη εκείνες τις σκοτεινές και θλιβερές όψεις της ζωής που αφήνει στη σκιά ο εξωραϊσμός της μνήμης". "Αλφαβητάρι εντόμων" "Ήταν παντού, κι όλα μαζί ανέβαιναν προς τα μέσα. Κινούνταν εκτελώντας μικρά άλματα – ένα σάλτο κάθε φορά, πράγμα που δημιουργούσε την εντύπωση ότι σηκώνεται άμμος με τον αέρα. Σε λίγο άρχισα να τα βλέπω όπου έπεφτε το μάτι μου. Από που έβγαιναν; Ήταν μια μεταγλωττισμένη πλημμυρίδα. Τα 24 γράμματα, και πίσω από κάθε γράμμα ένα έντομο και οι άνθρωποι µε τους οποίους διασταυρώθηκε. Ένα αλφαβητάρι εντομολογικό, εμπνευσμένο από την Ευρώπη που γοητεύει, την Ευρώπη που απογοητεύει. Κάθε γράμμα κι ένας αυτοτελής μικρόκοσμος, μαζί και τμήμα ενός όλου". "Αυτοπροσωπογραφία του λευκού" Στο οπισθόφυλλο αναφέρεται μεταξύ άλλων: "Ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με το λευκό σε όλες τις αποχρώσεις και εντάσεις του - το τυραννικό λευκό της άγραφης σελίδας, το εναγώνιο λευκό της σιωπής, το βουβό λευκό του πένθους, το θαμπό λευκό της μνήμης, το λευκό ως σύμβολο λύτρωσης και ελπίδας, ως σημείο αναγέννησης". "Καινούργια μέρα" Γράφει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου: "Ένα βράδυ του Δεκεμβρίου σε μια σκοτεινή γωνιά του Λιμανιού, τρεις άντρες πυρπολούν ζωντανό τον Σεβαστιανό, έναν κλοσάρ που έχει τη φήμη δεινού παραμυθά. Ο Παύλος, ο νεότερος από τους τρεις θύτες, συγκλονισμένος από την αγριότητα του εγκλήματος αναζητά στοιχεία για το θύμα, ελπίζοντας πως έτσι θα εξιλεωθεί από τις τύψεις. (...) Μια κατάβαση στην κόλαση του περιθωρίου, μια περιπλάνηση στον παράδεισο της εξιστόρησης, ένας λαβύρινθος όπου ίσως κρύβεται το νόημα της ζωής". Με πληροφορίες από Biblionet