Οικονομία: Βέβαιο ένα νέο lockdown και μία πρωτόγνωρη κρίση χρέους
Η διεθνής οικονομία βρίσκεται με τα χέρια ψηλά και οι άνθρωποι με την πλάτη στον τοίχο. Τα προγράμματα βοήθειας των κυβερνήσεων αδυνατούν να ανταποκριθούν στο μέγεθος του προβλήματος, τα επιτόκια παραμένουν χαμηλά και τα σπρεντ ανεβαίνουν παντού με ιλιγγιώδη ρυθμό, ενώ η πραγματική οικονομία έχει κολλήσει.
Ταυτόχρονα ο κίνδυνος για τις χώρες-ατμομηχανές της παγκόσμιας οικονομίας να επανέλθουν σε ένα δεύτερο κύμα lockdown, από υπαρκτός, γίνεται βέβαιος κι οι συνέπειες για το σύνολο της οικονομίας του πλανήτη είναι απροσδιόριστες.
Σε ένα τέτοιο κλίμα, οι ισορροπίες κυριαρχίας θα αποδομηθούν. Η παγκοσμιοποίηση όπως τη γνωρίζουμε θα αλλάξει, τα σύνορα θα ξανακλείσουν μερικώς, υπερασπίζοντας αυτό που ο καθένας εννοεί σαν εθνικό συμφέρον. Η οικονομική αντιπαλότητα ΗΠΑ - Κίνας θα ενταθεί, με μέτρα περιορισμού των συναλλαγών, ενώ τα διεθνή ταξίδια θα επανέλθουν στον κύκλο των περιοριστικών μέτρων, με μεγαλύτερη ένταση και συντριπτικά αποτελέσματα στο ισοζύγιο πληρωμών όλων των χωρών.
Ενθαρρυντικός παράγοντας για την παγκόσμια οικονομία είναι ότι τα ημιτελή και ενδιάμεσα προϊόντα προέρχονται από τις χώρες της ανατολικής Ασίας που έχουν χτυπηθεί λιγότερο από τη πανδημία. Έτσι, όταν θα έρθει ο χρόνος της ανασύνταξης της παραγωγής, θα είναι λιγότερο δύσκολο στις μεγάλες εταιρείες να επαναλειτουργήσουν, αλλά και αυτό είναι στο πλαίσιο υποθέσεων, που η πανδημία μπορεί γρήγορα να ανατρέψει.
Βαθιά η αναμενόμενη κρίση χρέους
Ο συμπιεσμένος οικονομικός χρόνος θα αναδείξει νικήτρια τη χώρα που θα βγει λιγότερο λαβωμένη από της επιπτώσεις της πανδημίας.
Η κρίση χρέους θα πάρει μεγέθη ιστορικά πρωτόγνωρα, ακόμα και για μεγάλες χώρες, όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ιαπωνία, η Βρετανία. Ενδεικτικά, το χρέος της Ιταλίας βρίσκεται στο 148% και η Γαλλία αγγίζει το 120%. (Ας θυμηθούμε με τι ποσοστό μπήκε η Ελλάδα στα Μνημόνια). Ταυτόχρονα, οι χώρες με τις μεγαλύτερες εξαγωγικές επιδώσεις βλέπουν να καταρρέει η παραγωγή τους και σε λίγο θα βρίσκονται και αυτές στην ίδια μοίρα.
Υπάρχει μια ανεξάρτητη μεταβλητή που μπορεί να παίξει θετικό ρόλο σε αυτό το ζοφερό σενάριο: κατά πόσο τα μέτρα ρευστότητας θα μπορέσουν να επαναφέρουν την παγκόσμια οικονομία σε μεγάλο βαθμό στην προ Covid εποχή και, το κυριότερο, κατά πόσο θα επηρεάσουν τα μέτρα πανδημίας τις συμπεριφορές των καταναλωτών.
Σε ένα περιβάλλον αστάθειας και φόβου, οι αγορές, χωρίς το κίνητρο του κέρδους, θα αδρανήσουν και θα στραφούν μόνο σε επενδύσεις ακινήτων, όπως τον Μάρτιο. Έτσι η επιβράδυνση στον κύκλο του χρήματος θα ενταθεί μετατρέποντας την κρίση ρευστότητας σε τραπεζική κρίση. Στην έκθεσή της η World Federation of Exchanges αναφέρει πως η πανδημία έχει εξαφανίσει 18 τρισ. δολάρια από τον Φεβρουάριο ως τον Μάρτιο του 2020 από την παγκόσμια αγορά και, παρ' όλη την ελαφριά ανάκαμψη του Απριλίου, αυτός ο όγκος του χρήματος έχει τελεσίδικα εξανεμιστεί.
Προτεραιότητα στο δημόσιο συμφέρον
Κάτω από την επιρροή της Covid-19, οι προτεραιότητες των επενδυτών αλλάζουν δίνοντας τον πρώτο ρόλο για επενδύσεις στο περιβάλλον, στις νέες μορφές ενέργειας και στις κοινωνικές πρωτοβουλίες υποστήριξης, αλλά η αστάθεια παραμένει τεράστιο εμπόδιο. Τα επιχειρησιακά μοντέλα αναδομούνται για να γίνουν ποιο ευκίνητα και ελαστικά, στηριζόμενα στις αναδυόμενες τεχνολογίες, αλλά ο χρόνος της εξάπλωσης της πανδημίας με τον χρόνο αναδόμησης των επιχειρήσεων δεν συμβαδίζουν. Πρέπει να περιμένουμε αρκετά για να αισθανθούμε τις συνέπειες αυτής της αναδόμησης.
