Πληθωρισμός: Με ρεκόρ 28 ετών αναμένεται να υπερβεί το 10% - Ράλι ανατιμήσεων σε καύσιμα και τρόφιμα

Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοινώνει σήμερα τον πληθωρισμό του Απριλίου και όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν ότι θα ξεπεράσει το 10% για πρώτη φορά ύστερα από 28 χρόνια.

Τα πρώτα δείγματα για το ύψος του πληθωρισμού του Απριλίου ήρθαν στα τέλη του προηγούμενου μήνα με την ανακοίνωση από τη Eurostat των προκαταρκτικών στοιχείων για τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής, στην Ελλάδα είχε διαμορφωθεί στο 9,4% έναντι επίδοσης -1,1% τον αντίστοιχο μήνα του 2021, καταλαμβάνοντας την 6η θέση μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωζώνης. Τον Μάρτιο του 2022 ο αντίστοιχος δείκτης είχε διαμορφωθεί στο 8%, ενώ ο δείκτης τιμών καταναλωτή της ΕΛΣΤΑΤ είχε καθοριστεί στο 8,9%.

Ο πληθωρισμός άρχισε να δείχνει τα δόντια του από τον Ιανουάριο όταν και εκτινάχθηκε στο 6,2%, σε υψηλό επίπεδο από το 1997, καταγράφοντας δηλαδή ιστορικό ρεκόρ από τότε που η Ελλάδα υιοθέτησε το ευρώ. Τον Δεκέμβριο του 2021 ανήλθε σε 5,1% από 3,4% τον Οκτώβριο και 4,8% τον Νοέμβριο.

Φωτιά τα καύσιμα

Σημαντική αποκλιμάκωση δεν αναμένεται ούτε κατά τον Μάιο, πρώτον διότι η σύγκριση θα γίνει με τον αρνητικό πληθωρισμό του Μαΐου του 2021 (ο δείκτης έκλεισε με οριακή μεταβολή της τάξεως του 0,1%) και δεύτερον διότι οι τιμές των καυσίμων αντί να υποχωρούν, αναρριχώνται σε νέα υψηλά επίπεδα.

Η μέση πανελλαδική τιμή της αμόλυβδης έχει ήδη φτάσει στα 2,168 ευρώ ( με ανώτερη τιμή στα 2,349 ευρώ στις Κυκλάδες). Είναι υψηλότερη τιμή ακόμη και από αυτήν που κατεγράφη τον Μάρτιο, όταν η διεθνής τιμή του πετρελαίου έσπασε και το φράγμα των 122 δολαρίων το βαρέλι.

Την Παρασκευή, η διεθνής τιμή του πετρελαίου ήταν στα 113 δολάρια, δηλαδή περίπου 7% χαμηλότερα σε σχέση με τα ιστορικά υψηλά του πετρελαίου. Ωστόσο, το δολάριο έχει ανατιμηθεί κατά περίπου 5% σε σχέση με το ευρώ από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι οδηγοί αγοράζουν την ακριβότερη βενζίνη όλων των εποχών.

Το ίδιο θα συνέβαινε και με το πετρέλαιο κίνησης, αλλά η τιμή έχει συγκρατηθεί κάτω από τα 2 ευρώ το λίτρο (1,909), μόνο και μόνο επειδή παραμένει σε ισχύ η επιδότηση απευθείας στην αντλία με το ποσό των 15 λεπτών. Αξίζει να σημειωθεί ότι, παρά την επιδότηση, η τιμή λιανικής του πετρελαίου κίνησης προσεγγίζει το 1,9 ευρώ ανά λίτρο.

Νέες αυξήσεις στα τρόφιμα

Επιπλέον, για τον τρέχοντα μήνα αναμένονται νέες αυξήσεις στα τρόφιμα, τόσο τα ανεπεξέργαστα όσο και τα βιομηχανοποιημένα.

Μετά τις εορτές του Πάσχα τα αποθέματα των μεγάλων αλυσίδων τροφίμων σε συσκευασμένα τρόφιμα έχουν εξαντληθεί και θα αντικατασταθούν με προϊόντα σε υψηλότερη τιμή.

Μεγάλες ανατιμήσεις της τάξης του 10% αναμένονται επίσης και τα νωπά τρόφιμα (κρέατα, νωπά λαχανικά, φρούτα). Αυξήσεις μεγαλύτερες από 15% αναμένονται και στα δημητριακά, τόσο τα μερικώς επεξεργασμένα (δηλαδή τα άλευρα) όσο και τα τελικά προϊόντα (ψωμί, γλυκά δημητριακά για πρωινό) λόγω της συνέχισης του πολέμου στην Ουκρανία.

Πάντως σύμφωνα με τους ειδικούς  μεγαλύτερη απειλή για την πραγματική οικονομία είναι το υψηλό επίπεδο των τιμών. Αν δηλαδή ο πληθωρισμός αρχίσει να αποκλιμακώνεται "τεχνικά", αλλά οι τιμές σε καύσιμα και τρόφιμα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα τότε η πίεση σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα συνεχιστεί με συνέπειες στην ιδιωτική κατανάλωση, τις δημόσιες επενδύσεις (ειδικά τα μεγάλα έργα υποδομής) αλλά και τις εξαγωγές, καθώς οι επιχειρήσεις αδυνατούν πλέον να απορροφήσουν τον εισαγόμενο πληθωρισμό.

Αλλαγές στις συνήθειες λόγω ακρίβειας

Η ακρίβεια έχει επιφέρει μεγάλες αλλαγές στις αγοραστικές συνήθειες των Ελλήνων με 8 στους 10 καταναλωτές να κυνηγούν προσφορές και εκπτώσεις, το 75% να αναβάλλουν προσωπικές αγορές ή αγοράζουν οικονομικότερες εναλλακτικές προϊόντων, τους 6 στους 10 έχουν μειώσει την κατανάλωση ρεύματος και τις αγορές τροφίμων και τη χρηματική δαπάνη να αποτελεί πλέον το βασικό κριτήριο για την επιλογή τροφίμων για τον ένα στους δυο καταναλωτές. Την εικόνα αυτή αποτυπώνει η τελευταία μελέτη του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).

Όπως καταγράφεται, είναι ξεκάθαρη μία τάση των καταναλωτών για εξοικονόμηση χρημάτων για τις αγορές βασικών αγαθών. Για να επιτευχθεί αυτό σύμφωνα με τις απαντήσεις των καταναλωτών το 79% αναζητά, περισσότερο προσφορές και εκπτώσεις, άλλωστε η μέση εξοικονόμηση των καταναλωτών από τις προσφορές και τις εκπτώσεις στο σουπερμάρκετ, σταθερά ξεπερνά το 13%. Επίσης το 74% δηλώνει ότι επιλέγει οικονομικότερες ή φθηνότερες επιλογές προϊόντων, κάτι που αποδεικνύεται από την αύξηση των πωλήσεων των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας το πρώτο τρίμηνο του 2022, η οποία πλησιάζει το 10%. Ενώ το 61% δηλώνει ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε η δείγμα 1.000 καταναλωτών την εβδομάδα 5-10 Απριλίου 2022.

Πάντως σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ δεν καταγράφεται ανησυχία του κοινού για ελλείψεις σε κάποια προϊόντα αφού μόλις το 13% δηλώνει ότι δεν εμπιστεύεται τα σουπερμάρκετ ότι φροντίζουν να μην υπάρξουν ελλείψεις στα ράφια των καταστημάτων, με τη συντριπτική πλειοψηφία (87%) να μη δηλώνει τέτοια ανησυχία.

Πηγή γραφημάτων: Οικονομικός Ταχυδρόμος