Έλληνας πρέσβης στον ΟΗΕ: «Η Ελλάδα λειτουργεί ως γέφυρα μεταξύ χωρών»

Δύο περίπου εβδομάδες πριν το ταξίδι του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ και την ομιλία του στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών με θέμα την θαλάσσια ασφάλεια, ο μόνιμος αντιπρόσωπος της χώρας μας στον ΟΗΕ, Ευάγγελος Σέκερης μιλώντας σε αμερικανικά Μέσα, αναφέρει τους στόχους της Ελληνικής προεδρίας για τον μήνα που διανύουμε.

Καθώς η Ελλάδα έχει αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών τον μήνα Μάιο, ο κ. Σέκερης λέει ότι η βασική φιλοδοξία της Αθήνας αυτόν τον μήνα είναι να γίνει «γέφυρα» σε ένα έντονα διχασμένο Συμβούλιο.

«Έτσι θα προσεγγίσουμε την προεδρία μας», είπε ο κ. Σέκερης συμπληρώνοντας ότι «λαμβάνουμε υπόψιν τις δυσκολίες που υπάρχουν σε ένα πολυπολικό σύστημα με πολλές συγκρούσεις και προβλήματα. Δεν είναι εύκολο, αλλά θα προσπαθήσουμε να αφήσουμε το αποτύπωμά μας, ενεργώντας με ειλικρίνεια και συνεργασία με όλα τα άλλα κράτη μέλη».

Οι έξι βασικές προτεραιότητες της Ελληνικής προεδρίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας

Σύμφωνα με τον κ. Σέκερη, η Ελλάδα έχει έξι βασικές προτεραιότητες αυτό το μήνα : την διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, την ειρηνική επίλυση διαφορών, την ατζέντα των γυναικών, την προστασία παιδιών σε ένοπλες συγκρούσεις, το κλίμα καθώς και την ασφάλεια της θάλασσας.

Η προτεραιότητα της θαλάσσιας ασφάλειας δεν είναι τυχαία καθώς η Ελλάδα είναι ένα κράτος με μεγάλη θαλάσσια έκταση και πολλά νησιά.

Νέες ισορροπίες εντός του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ

Νέες δυναμικές δημιουργούνται μεταξύ των μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας σε βασικά ζητήματα, όπως για παράδειγμα, ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο οποίος αρχικά ένωσε τη Δύση, καταδικάζοντας την πλήρη εισβολή της Ρωσίας το 2022.

Αλλά μετά την επιστροφή του προέδρου Ντόναλντ Τράμπ στην Ουάσιγκτον, οι μακροχρόνιοι διατλαντικοί δεσμοί μεταξύ Ευρώπης και Ηνωμένων Πολιτειών είναι πλέον τεταμένοι.

Αυτό το νέο ρήγμα μεταξύ παλιών φίλων έχει κατακερματίσει περαιτέρω ένα ήδη διχασμένο Συμβούλιο Ασφαλείας, προκαλώντας την εμφάνιση ενός άτυπου συνασπισμού μεταξύ των πέντε ευρωπαϊκών χωρών: Βρετανία, Γαλλία, Δανία, Ελλάδα και Σλοβενία.

Αυτή η ομάδα μάλιστα απείχε από την ψηφοφορία για την ειρηνευτική απόφαση που συνέταξαν οι ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2025, αφού οι Ευρωπαίοι απέτυχαν να τροποποιήσουν το αρχικό έγγραφο ώστε να συμπεριλάβει γλώσσα για την κυριαρχία και την ασφάλεια της Ουκρανίας.

Ο κ. Σέκερης αναγνώρισε ότι ενώ αυτές οι χώρες προσπαθούν να παρουσιάσουν μια κάπως ενιαία προσέγγιση σε βασικά διεθνή ζητήματα, οι θέσεις τους μπορεί εν τέλη να διαφέρουν.

Ο πρέσβης μας στον ΟΗΕ, αναγνώρισε επίσης την «κόντρα» μεταξύ των πέντε μόνιμων μελών (Βρετανία, Κίνα, Γαλλία, ΗΠΑ και Ρωσία) στο κομμάτι της ναυσιπλοΐας, αλλά συνάμα τόνισε ότι το Συμβούλιο πρέπει να λειτουργεί ως «συλλογικό όργανο».

«Προβληματισμένο» το Συμβούλιο Ασφαλείας με την στάση των ΗΠΑ

Οι χώρες στο Συμβούλιο προσβλέπουν όλο και περισσότερο στην Ευρώπη να επωμιστεί μεγαλύτερη ευθύνη για την τήρηση των αρχών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου, ιδιαίτερα καθώς οι ΗΠΑ προωθούν την ατζέντα τους «Πρώτα η Αμερική», παραμερίζοντας τις πολυμερείς δεσμεύσεις και τα πλαίσια παγκόσμιας διακυβέρνησης.

Ομοίως, στον απόηχο των περικοπών της αμερικανικής χρηματοδότησης στον ΟΗΕ και άλλων επενδύσεων βοήθειας υπό τον Τραμπ, οι προσδοκίες στον ΟΗΕ αυξάνονται για την Κίνα να αναλάβει μεγαλύτερο οικονομικό ρόλο στην υποστήριξη των ανθρωπιστικών και ειρηνευτικών επιχειρήσεων του οργανισμού. Απομένει να φανεί εάν η Ευρώπη και η Κίνα θα αναλάβουν αυτές τις πρόσθετες ευθύνες.

Η Ευρώπη μειώνει τις συνεισφορές ανθρωπιστικής βοήθειας παγκοσμίως, καθώς τα μέλη της ενισχύουν τους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους. Η Κίνα είναι απρόθυμη, λένε διπλωμάτες, να καλύψει τα διευρυνόμενα οικονομικά κενά στον ΟΗΕ.

Ο Daniel Forti, ανώτερος αναλυτής του ΟΗΕ στο think tank International Crisis Group, σημείωσε ότι οι συντονισμένες ευρωπαϊκές θέσεις είναι κρίσιμες όχι μόνο για την προώθηση των προτεραιοτήτων της ίδιας της ηπείρου στον ΟΗΕ, αλλά και για τη διαμόρφωση του τρόπου με τον οποίο λαμβάνονται οι αποφάσεις για κρίσιμα παγκόσμια ζητήματα πέραν των ευρωπαϊκών συνόρων.

Ενώ η Ουκρανία παραμένει η πιο επίμαχη σύγκρουση για τους Ευρωπαίους αυτή τη στιγμή, είναι μόνο ένα από τα πολλά σημεία συγκρούσεων στο 15μελές Συμβούλιο. Η ξαφνική αλλαγή στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και οι περικοπές χρηματοδότησης απειλούν τον πυρήνα του 80χρονου συστήματος του ΟΗΕ, ιδιαίτερα το ανθρωπιστικό και ειρηνευτικό του έργο.

Οι εντολές που κάποτε αναθεωρούνταν με πνεύμα συνεργασίας, λίγο πολύ, τώρα καθυστερούν με αιτήματα να επανεκτιμηθεί εάν τα ψηφίσματα που είχαν συμφωνηθεί προηγουμένως εξακολουθούν να ευθυγραμμίζονται με τις νέες πολιτικές της κάθε χώρας, ιδιαίτερα των ΗΠΑ.