Επανάσταση στις Μεταγραφές: Πώς οι παίκτες μπορούν να «αγοράσουν» την ελευθερία τους
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και η FIFPro πιέζουν για player-driven buyouts, επιτρέποντας στους παίκτες να εξαγοράζουν την ελευθερία τους.
Για φανταστείτε, αν ο Λαμίν Γιαμάλ ήθελε να αποχωρήσει σε τρία χρόνια από τώρα από την Μπαρτσελόνα, να εξαγόραζε το συμβόλαιό του, πληρώνοντας αποζημίωση στην ομάδα! Ακούγεται αδιανόητο, κι όμως, σύντομα αυτό το σενάριο μπορεί να γίνει πραγματικότητα.
Αυτό που έχει σημασία τη δεδομένη στιγμή είναι πως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, υποκινούμενο από διαμαρτυρίες της FIFPro, οδηγεί το ποδόσφαιρο προς μια «επανάσταση», η οποία μπορεί να αλλάξει ριζικά τον μεταγραφικό μηχανισμό και το οικονομικό του υπόβαθρο παγκοσμίως.
Ποια είναι αυτή; Τα λεγόμενα player-driven buyouts, ή αλλιώς οι παίκτες να μπορούν να εξαγοράζουν την... ελευθερία τους. Ας πάρουμε όμως, τα πράγματα από την αρχή και ας δούμε αν και πώς κάτι τέτοιο είναι εφικτό να πραγματοποιηθεί.
Οι Κανονισμοί Μπόσμαν και Γουέμπστερ άλλαξαν την ιστορία
Είτε το πιστεύετε είτε όχι υπήρχε μια περίοδος στο ποδόσφαιρο που οι παίκτες δεν μπορούσαν να αποχωρήσουν ως ελεύθεροι από τον σύλλογο στον οποίον αγωνίζονταν, ακόμη και αν το συβόλαιό τους είχε λήξει. Μια ρήτρα θα έπρεπε οπωσδήποτε να πληρωθεί από την επόμενη ομάδα που θα τον αποκτούσε. Το λες κατά κάποιον τρόπο και σκλαβοπάζαρο. Όσο ακραίο και αν ακούγεται, κρύβει μια αλήθεια.
Και εδώ έρχεται ο Κανονισμός Μπόσμαν, μια ιστορική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου το 1995. Ο κανονισμός πήρε το όνομά του από τον Βέλγο ποδοσφαιριστή Ζαν-Μαρκ Μπόσμαν όταν το 1990 ήθελε να αποχωρήσει από την ομάδα της Λιέγης, ώστε να μεταγραφεί στη γαλλική Ντανκέρκ.
Ενώ το συμβόλαιο είχε λήξει, η Λιέγη ζήτησε ένα ποσό αποδέσμευσης από τη Ντανκέρκ, το οποίο αρνήθηκε να πληρώσει, με αποτέλεσμα η μεταγραφή να «φαλιρίσει» και ο μισθός του Μπόσμαν να δεχθεί περικοπή 70%, μιας και δεν αποτελούσε μέρος της πρώτης ομάδας.
Ο ίδιος προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ισχυριζόμενος πως παραβιάστηκαν τα εργασιακά του δικαιώματα σύμφωνα με το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για καλή του τύχη η δικαιοσύνη έκανε τη δουλειά της και κρίθηκε πως το τότε μεταγραφικό σύστημα παραβίαζε την αρχή ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων και πως οι ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες όφειλαν να προσαρμοστούν.
Καθιερώθηκε συνεπώς, ένα πολύ βασικό δικαίωμα για τους ποδοσφαιριστές. Δεν είναι άλλη από την ελεύθερη μεταγραφή μετά τη λήξη του συμβολαίου ενός παίκτη, δηλαδή το λεγόμενο free agent. Μια ομάδα θα μπορούσε να αποκτήσει έναν παίκτη, αφού λήξει το συμβόλαιό του, χωρίς να χρειαστεί να πληρώσει αποζημίωση στην παλιά του ομάδα.
Από την άλλη ο Κανονισμός Γουέμπστερ επιτρέπει σε ποδοσφαιριστές να καταγγέλουν μονομερώς το συμβόλαιό τους μετά από μια «προστατευόμενη περίοδο» (2 χρόνια για παίκτες άνω των 28 ετών και 3 χρόνια για παίκτες κάτω των 28 ετών), πληρώνοντας ένα συμφωνηθέν ποσό ως αποζημίωση στην ομάδα.
Προήλθε από την υπόθεση του Άντι Γούεμπστερ, όταν το 2006 αποχώρησε από τη σκωτσέζικη Χαρτς για να πάει στη Γουίγκαν, αφού είχε περάσει η «προστατευόμενη περίοδός» του. Η υπόθεση έφτασε μέχρι το Διαιτητικό Δικαστήριο Αθλητισμού (CAS), το οποίο έκρινε πως ο Γουέμπστερ είχε κάθε δικαίωμα να αποχωρήσει καταβάλλοντας απλώς μια σχετικά μικρή αποζημίωση.
Αυτές ήταν δύο περιπτώσεις που άλλαξαν τα δεδομένα των ποδοσφαιρικών μεταγραφών προς το καλύτερο, έθεσαν τις βάσεις για μια ακόμη «επανάσταση» που έρχεται για να... ταράξει τα νερά.
