Europol: «Το DNA του οργανωμένου εγκλήματος αλλάζει» - Τι σημαίνει αυτό για την Ευρώπη

«Οργανωμένο έγκλημα: Όχι μόνο απειλή για τη δημόσια ασφάλεια, αλλά και κίνδυνος για τα θεμέλια των θεσμών και της κοινωνίας της ΕΕ». Αυτή είναι η προειδοποίηση που εκδίδεται στην τελευταία έκθεση της Europol, η οποία καταγράφει την εξέλιξη του οργανωμένου εγκλήματος στην Ευρώπη.

Η έκθεση αναφέρει μια «αλλαγή στο DNA» του εγκλήματος, σημειώνοντας την εμφάνιση ενός νέου υβριδικού πολέμου που απειλεί ακόμα και την πολιτική σταθερότητα των ευρωπαϊκών κρατών. Ακριβώς όπως το DNA διαμορφώνει το σχέδιο της ζωής, το σχέδιο του οργανωμένου εγκλήματος ξαναγράφεται. Χωρίς πλέον να δεσμεύεται από παραδοσιακές δομές, το οργανωμένο έγκλημα έχει προσαρμοστεί σε έναν κόσμο που διαμορφώθηκε από την παγκόσμια αστάθεια, την ψηφιοποίηση και τις αναδυόμενες τεχνολογίες.

Η EU-SOCTA προσδιορίζει τρία καθοριστικά χαρακτηριστικά του σημερινού τοπίου του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος:

1. Το έγκλημα αποσταθεροποιείται ολοένα και περισσότερο

Το σοβαρό και οργανωμένο έγκλημα δεν αποτελεί πλέον απλώς απειλή για τη δημόσια ασφάλεια. επηρεάζει τα ίδια τα θεμέλια των θεσμικών οργάνων και της κοινωνίας της ΕΕ. Οι αποσταθεροποιητικές ιδιότητες και οι επιπτώσεις του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος μπορούν να φανούν σε δύο μέτωπα:

Εσωτερικά, μέσω της νομιμοποίησης ή επανεπένδυσης παράνομων εσόδων, της διαφθοράς, της βίας και της εγκληματικής εκμετάλλευσης νεαρών δραστών. Εξωτερικά, με τα εγκληματικά δίκτυα να λειτουργούν όλο και περισσότερο ως πληρεξούσιοι στην υπηρεσία υβριδικών παραγόντων απειλών, μια συνεργασία που αλληλοενισχύεται.

2. Το έγκλημα καλλιεργείται διαδικτυακά

Οι ψηφιακές υποδομές οδηγούν τις εγκληματικές επιχειρήσεις – επιτρέποντας στις παράνομες δραστηριότητες να κλιμακωθούν και να προσαρμοστούν με πρωτοφανή ταχύτητα.

Σχεδόν όλες οι μορφές σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος έχουν ψηφιακό αποτύπωμα, είτε ως εργαλείο, είτε ως στόχος είτε ως διευκολυντής. Από την απάτη στον κυβερνοχώρο και το ransomware μέχρι τη διακίνηση ναρκωτικών και το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, το Διαδίκτυο έχει γίνει το κύριο θέατρο για το οργανωμένο έγκλημα. Τα εγκληματικά δίκτυα εκμεταλλεύονται όλο και περισσότερο την ψηφιακή υποδομή για να αποκρύψουν τις δραστηριότητές τους από τις αρχές επιβολής του νόμου, ενώ τα δεδομένα αναδεικνύονται ως το νέο νόμισμα της εξουσίας – κλεμμένα, εμπορεύσιμα και εκμετάλλευση από εγκληματίες.

3. Η εγκληματικότητα επιταχύνεται από την τεχνητή νοημοσύνη και τις αναδυόμενες τεχνολογίες

Η τεχνητή νοημοσύνη αναδιαμορφώνει θεμελιωδώς το τοπίο του οργανωμένου εγκλήματος. Οι εγκληματίες εκμεταλλεύονται γρήγορα τις νέες τεχνολογίες, χρησιμοποιώντας τις τόσο ως καταλύτη για το έγκλημα όσο και ως κινητήρια δύναμη της αποτελεσματικότητας. Τα ίδια χαρακτηριστικά που κάνουν την τεχνητή νοημοσύνη επαναστατική – προσβασιμότητα, προσαρμοστικότητα και πολυπλοκότητα – την καθιστούν επίσης ένα ισχυρό εργαλείο για εγκληματικά δίκτυα. Αυτές οι τεχνολογίες αυτοματοποιούν και επεκτείνουν τις εγκληματικές πράξεις, καθιστώντας τις πιο επεκτάσιμες και πιο δύσκολο να εντοπιστούν.

Οι ταχύτερα αναπτυσσόμενες απειλές

Η έκθεση επισημαίνει επτά βασικούς τομείς όπου τα εγκληματικά δίκτυα γίνονται πιο περίπλοκα και επικίνδυνα:

1. Επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, κυρίως ransomware, αλλά όλο και περισσότερες επιθέσεις στοχεύοντας κρίσιμες υποδομές, κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και άτομα – συχνά με στόχους ευθυγραμμισμένους με το κράτος.
2. Διαδικτυακά προγράμματα απάτης, που οδηγούνται όλο και περισσότερο από την κοινωνική μηχανική που βασίζεται σε AI και την πρόσβαση σε τεράστιο όγκο δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των κλεμμένων προσωπικών πληροφοριών.
3. Διαδικτυακή σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών, με γενετική τεχνητή νοημοσύνη που παράγει υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών και διευκολύνει τον διαδικτυακό καλλωπισμό.
4. Λαθρεμπόριο μεταναστών, με δίκτυα να χρεώνουν εκβιαστικά τέλη και να δείχνουν πλήρη περιφρόνηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, να εκμεταλλεύονται τις γεωπολιτικές κρίσεις.
5. Διακίνηση ναρκωτικών, μια διαφοροποιούμενη αγορά με μεταβαλλόμενες διαδρομές, τρόπο λειτουργίας και πιθανή περαιτέρω εξάπλωση της βίας και στρατολόγηση νέων σε ολόκληρη την ΕΕ.
6. Η διακίνηση πυροβόλων όπλων, η οποία επεκτείνεται λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων, των διαδικτυακών αγορών και της διαθεσιμότητας όπλων στην Ευρώπη.
7. Το έγκλημα των αποβλήτων, ένας συχνά παραμελημένος αλλά προσοδοφόρος τομέας όπου οι εγκληματίες εκμεταλλεύονται νόμιμες επιχειρήσεις, επηρεάζοντας σοβαρά το περιβάλλον.

«Οι εγκληματικές οργανώσεις είναι από τη φύση τους ευέλικτες» εξηγεί η εκτελεστική διευθύντρια της Europol, Καθρίν ντε Μπολ, μιλώντας στο euronews. «Δεν γνωρίζουν σύνορα. Ελέγχουν και δρουν για την αποσταθεροποίηση. Αναζητούν πάντα νέες ευκαιρίες και, αν βρουν την κατάλληλη, θα συνεργαστούν ακόμα και με κρατικούς ή σποραδικούς παράγοντες.».

Συνεργασία με κρατικούς παράγοντες

Οι εγκληματικές οργανώσεις συνεργάζονται με εχθρικούς κρατικούς παράγοντες, σε περιπτώσεις όπως η παράνομη μετανάστευση. Δίκτυα διακίνησης μεταναστών πληρώνονται από ξένες δυνάμεις, όπως η Λευκορωσία, για να αποσταθεροποιήσουν τις γειτονικές χώρες υποστηρίζει η Europol.

«Αυτός είναι ο τρόπος δράσης των εγκληματικών συμμοριών που συνεργάζονται πολύ στενά με την κυβέρνηση της Λευκορωσίας και της Ρωσίας, διότι χωρίς την εμπλοκή των κρατικών φορέων από τη Λευκορωσία και τη Ρωσία ήταν αδύνατο να δημιουργηθούν αυτές οι μεταναστευτικές διαδρομές» δήλωσε στο euronews o αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών της Πολωνίας, Μάτσεϊ Ντούστσικ.

Η Europol προτείνει επίσης στο θεσμικό όργανο της ΕΕ να προετοιμάσει μια στρατηγική προκειμένου να αντιμετωπίσει τους πιθανούς αναδυόμενους κινδύνους που προέρχονται από ένα μεταπολεμικό σενάριο στην Ουκρανία, όπου το χάος θα μπορούσε να γίνει όπλο για τις εγκληματικές οργανώσεις...