Γυναίκες στο στρατό: Όταν η Ελληνίδα πήρε τ' όπλο της - Η αθρόα συμμετοχή και οι αντιδράσεις
Ήταν Αύγουστος του 1978 όταν οι εφημερίδες της εποχής φιλοξενούν την είδηση για τη... στράτευση των πρώτων Ελληνίδων σε βοηθητικές υπηρεσίες.
Πρόκειται για την υλοποίηση του νόμου «περί εθελοντικής στράτευσης των γυναικών», που ψηφίστηκε έναν χρόνο νωρίτερα από την κυβέρνηση της ΝΔ του Κωνσταντίνου Καραμανλή και αποτέλεσε τομή καθώς έως τότε στον ελληνικό Στρατό συμμετείχαν γυναίκες μόνο ως νοσοκόμες.
Αρχικά ως μέλη του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και αργότερα, μεταπολεμικά, ως Αξιωματικοί Νοσηλευτικής και των τριών Κλάδων των ΕΔ, ως απόφοιτοι της Σχολής Αξιωματικών Νοσηλευτικής (ΣΑΝ).
Ειδικότερα αναφέρεται: «Οι πρώτες Ελληνίδες θα καταταγούν στο στράτευμα πιθανότατα μέσα στο Νοέμβριο. Ήδη ο υπουργός Εθνικής Αμύνης κ. Αβέρωφ υπέγραψε διαταγή με την οποία εγκρίνεται η εθελούσια κατάταξη στο Στράτο, στο Ναυτικό και στην Αεροπορία, κατά το έτος 1978, όσων γεννήθηκαν κατά τα έτη 1946 έως και 1960 και επιθυμούν να εκπληρώσουν θητεία ως κληρωτές πρότακτοι.
Ο αριθμός των κατατασσομένων ορίζεται σε 220 και θα κατανεμηθούν:
– Στο Στρατό 110
– Στο Ναυτικό 55
– Στην Αεροπορία 55
Οι υποψήφιες πρέπει:
1) Να έχουν γραμματικές γνώσεις απόφοιτου ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, Λυκείου, Γυμνασίου ή Γ’ τάξεως 6ξιου παλαιού τύπου.
2) Να έχουν την συγκατάθεση του πατέρα ή του κηδεμόνα εφόσον είναι ανήλικες
3) Να είναι υγιείς
4) Να είναι γραμμένες στο δημοτολόγιο Δήμου ή Κοινότητας
Οι ενδιαφερόμενες πρέπει να γνωρίζουν ότι:
– Η διάρκεια της θητείας τους είναι 14μήνες και
– Μετά την εκπλήρωσή της θητείας τους, είναι δυνατή η ανακατάταξη τους η μονιμοποίησή τους, εφόσον το επιθυμούν και κατόπιν επιλογής.
Στη περίπτωση αυτή η βαθμολογική τους εξέλιξη θα είναι η ίδια με εκείνη των ανδρών της ίδιας κατηγορίας.
Αν μετά την κατάταξη τους εμφανισθεί ένας από τους λόγους απαλλαγής τους μπορούν να ζητήσουν την απόλυσή τους από τις τάξεις του στρατεύματος.
Από την κατάταξη τους αποκτούν τη στρατιωτική ιδιότητα και υπάγονται στις διατάξεις και τους κανομισμούς στους οποίους υπάγονται και οι άρρενες.
Μετά την εκπλήρωση της θητείας τους, εφόσον επιτύχουν σε διαγωνισμό προσλήψεως τους ως υπαλλήλων του Δημοσίου, ΝΠΔΔ, οργανισμών κοινής ωφέλειας η Τραπεζών λαμβάνουν προσαύξηση της βαθμολογίας κατά ποσοστό 5% για τον καθορισμό της σειράς επιτυχίας.
Οι προβλεπόμενες ειδικότητες είναι:
ΓΙΑ ΤΟ ΣΤΡΑΤΟ:
– Γραφεύς για όλα τα όπλα και σώματα
– Γραφεύς κέντρου επικοινωνιών, χειριστής πίνακος, χειριστής τηλετύπων για τις διαβιβάσεις
– Βοηθός αναισθησιολόγου, βοηθός βιοχημικού εργαστηρίου, βοηθός μικροβιολογικού εργαστηρίου για το υγειονομικό
ΓΙΑ ΤΟ Π. ΝΑΥΤΙΚΟ:
– Διαχειρίστρια
– Τηλεφωνήτρια
ΓΙΑ ΤΗΝ Π. ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ
– Δακτυλογράφος
– Διαχειρίστρια
– Μετεωρολόγος
Αριθμός γυναικών ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων προβλέπεται να αποσταλεί στο εξωτερικό για εκπαίδευση, μετά την οποία θα ονομασθούν αξιωματικοί και θα έχουν την δυνατότητα περαιτέρω εξελίξεως
Οι ενδιαφερόμενες μπορούν να ζητήσουν πίσω την αίτηση κατατάξεως τους μέχρι 7 Νοεμβρίου 1978».
Η πρώτη ορκωμοσία
Χιλιάδες γυναίκες ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα, αλλά τελικά η επιλογή ήταν περιορισμένη. Στις 5 Φεβρουαρίου 1979, οι πρώτες 95 από τις 220 γυναίκες που συνολικά επιλέχθηκαν, παρουσιάστηκαν στο Κέντρο Εκπαιδεύσεως Τεθωρακισμένων στου Γουδή και κατατάχθηκαν στο Στρατό. Η κατάταξη συνεχίστηκε και τις δυο επόμενες μέρες και αφορούσε και τα τρία σώματα των Ενόπλων Δυνάμεων, Στρατό Ξηράς, Ναυτικό, Αεροπορία.
Αντιδρούν οι γυναικείες οργανώσεις
Οι γυναικείες οργανώσεις της εποχής αντέδρασαν στη στράτευση των γυναικών. Η Συντονιστική Επιτροπή Γυναικών Εκπροσώπων Σωματείων (ΣΕΓΕΣ) που είχε δραστηριοποιηθεί στη μεταπολίτευση για την αναθεώρηση του Οικογενειακού Δικαίου, τάχθηκε κατά της στράτευσης.
Μάλιστα στις 8 Μαρτίου, Ημέρα της Γυναίκας, 5 βουλευτίνες, μεταξύ των οποίων η Αμαλία Φλέμινγκ και η Μελίνα Μερκούρη του ΠΑΣΟΚ, καθώς και η Μαρία Δαμανάκη του ΚΚΕ, κατέθεσαν επερώτηση στη Βουλή. Τόνισαν, μεταξύ άλλων, ότι ο νόμος περί στράτευσης των γυναικών δεν συνοδεύεται από ουσιαστικά μέτρα για την κατοχύρωση της ισότητας ανδρών και γυναικών, όπως προβλέπεται από το Σύνταγμα.
Το 1991 επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και υπουργού Άμυνας Γιάννη Βαρβιτσιώτη, αποφασίστηκε να ενταχθούν οι πρώτες γυναίκες στις παραγωγικές Σχολές Αξιωματικών των τριών Κλάδων.
Έτσι το 1995 αποφοίτησαν οι πρώτες γυναίκες μόνιμοι αξιωματικοί, εκτός Νοσηλευτικής.
Το 2002, εισήχθησαν οι πρώτες γυναίκες στην κατηγορία των «Όπλων» στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, στους Ιπτάμενους της Σχολής Ικάρων και στους Μάχιμους της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων, καθώς και στις «μάχιμες» ειδικότητες των παραγωγικών Σχολών Υπαξιωματικών.
