Κονγκτζιάν Γιου: Ο αρχιτέκτονας των «πόλεων - σφουγγαριών» που σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα

Ο Κονγκτζιάν Γιου, ένας από τους πιο διάσημους αρχιτέκτονες τοπίου στον κόσμο σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα, την Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου στη Βραζιλία, στο οποίο έχασαν επίσης τη ζωή τους άλλα τρία άτομα.

Ο 62χρονος αρχιτέκτονας κατευθυνόταν σε ένα αγρόκτημα στην πολιτεία Μάτο Γκρόσο ντο Σουλ, κοντά στα δυτικά σύνορα της Βραζιλίας με την Παραγουάη και τη Βολιβία. Το τετραθέσιο μονοκινητήριο αεροπλάνο Cessna στο οποίο επέβαινε, πετούσε πάνω από τον υγροβιότοπο Παντανάλ, όταν συνετρίβη στο έδαφος, το απόγευμα της Τρίτης (τοπική ώρα).

Οι τρεις άλλοι επιβαίνοντες που βρήκαν τραγικό θάνατο ήταν οι Βραζιλιάνοι σκηνοθέτες, Λουίζ Φεράζ και Ρούμπενς Κρισπίμ Τζούνιορ, καθώς και ο Μαρσέλο Περέιρα ντε Μπάρος, ένας γνωστός τοπικός πιλότος.

Το CNN Brasil ανέφερε ότι ο Φεράζ και ο Κρισπίμ Τζούνιορ δούλευαν πάνω σε ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο «Planeta Esponja» (Πλανήτης Σφουγγάρι).

Ο τίτλος της ταινίας είναι εμπνευσμένος από το πρωτοποριακό έργο του καθηγητή του Πανεπιστημίου του Πεκίνου, την έννοια της «πόλης-σφουγγαριού». Το σχέδιο αυτό επικεντρώνεται στο πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τις πόλεις να αντιμετωπίσουν ακραία καιρικά φαινόμενα και πλημμύρες, στην εποχή της κλιματικής αλλαγής.

Επαναχρησιμοποιώντας το βρόχινο νερό

Σύμφωνα με τον Guardian, ο Γιου χρησιμοποίησε αρχαία κινεζικά συστήματα ύδρευσης για να επαναπροσδιορίσει τη σύγχρονη αρχιτεκτονική, κατασκευάζοντας συστήματα που βοηθούν τις πόλεις να εξοικονομούν και να επαναχρησιμοποιούν το βρόχινο νερό.

Τέτοια συστήματα βοηθούν στη ρύθμιση των ροών του νερού κατά τη διάρκεια των μουσώνων και των ξηρών περιόδων. «Είναι σημαντικό να κάνουμε φιλία με το νερό», δήλωσε κάποτε ο αρχιτέκτονας.

Το αρχιτεκτονικό γραφείο του Γιου, με το όνομα Turenscape, εργάζεται σε έργα σε εκατοντάδες πόλεις σε όλη την Κίνα.

Η κατασκευή ενός «πλωτού δάσους»

Σε ένα έργο στα περίχωρα του Πεκίνου, η Turenscape κατασκεύασε τρύπες στις όχθες ενός ποταμού για να επιβραδύνει τη ροή του νερού και να δημιουργήσει φυσικές δεξαμενές φιλτραρίσματος.

Σημειώνεται ότι το Πεκίνο και άλλες πόλεις σε όλη την Κίνα έχουν πληγεί από σοβαρές πλημμύρες και βροχοπτώσεις φέτος, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για προσαρμογή των πόλεων στις κλιματικές καταστροφές. Τελευταίο χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι ο φονικός και καταστροφικός τυφώνας Ραγκάσα που έπληξε την νότια Κίνα.

Η Turenscape πρόσφατα έλαβε δύο βραβεία από την Αμερικανική Εταιρεία Αρχιτεκτόνων Τοπίου. Κέρδισε το πρώτο βραβείο για ένα «πλωτό δάσος» στην επαρχία Τζιανγκσί. Το έργο αυτό μετέτρεψε ένα υποβαθμισμένο τοπίο 126 στρεμμάτων, μέσα στην πλημμυρική πεδιάδα του ποταμού Γιανγκτσέ, σε έναν αστικό υγροβιότοπο που διαχειρίζεται τα όμβρια ύδατα και αποκαθιστά το φυσικό οικοσύστημα.

Το πάρκο επαινέθηκε καθώς προσέφερε ένα «πρότυπο για άλλες πόλεις που επιδιώκουν να αναζωογονήσουν τα κατεστραμμένα παραθαλάσσια τοπία».

Πώς έγινε το δυστύχημα

Ο Κονγκτζιάν Γιου και οι συνταξιδιώτες του, φέρονται να ταξίδευαν προς τη Φαζέντα Μπάρα Μάνσα, ένα διάσημο αγρόκτημα (ή «χασιέντα» όπως είναι ο λατινοαμερικάνικος όρος) δίπλα στο ποτάμι. Εκεί ο βραζιλιάνικος τηλεοπτικός γίγαντας Globo έχει γυρίσει μια από τις πιο διάσημες σαπουνόπερες της χώρας, το Παντανάλ.

Η τοπική εφημερίδα Folha de Campo Grande ανέφερε ότι ο πιλότος προσπαθούσε να ματαιώσει την προσγείωση, όταν το αεροπλάνο έχασε ύψος και έπεσε «προκαλώντας άμεση έκρηξη» στο έδαφος. Η αρχηγός της αστυνομίας Άνα Κλάουντια Μεντίνα, επιβεβαίωσε ότι τέσσερις άνθρωποι σκοτώθηκαν στο περιστατικό και δήλωσε ότι αστυνομικοί στάλθηκαν στο απομακρυσμένο σημείο της συντριβής για να διερευνήσουν τα αίτια.

Το Παντανάλ, το οποίο εκτείνεται στην περιοχή των συνόρων μεταξύ Βραζιλίας, Βολιβίας και Παραγουάης, είναι ο μεγαλύτερος τροπικός υγροβιότοπος στον κόσμο και μία από τις περιοχές με τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα στη Νότια Αμερική. Φιλοξενεί εκατοντάδες είδη πτηνών, ψαριών και θηλαστικών, ενώ είναι και ένας δημοφιλής τουριστικός προορισμός φημισμένος για την παρουσία ζώων, όπως ο υάκινθος μακάο, ο ιαγουάρος και ο γιγάντιος μυρμηγκοφάγος.

«Οι πόλεις πρέπει να αγκαλιάζουν το νερό»

Ο διάσημος Κινέζος αρχιτέκτονας τοπίου είχε συμμετάσχει πρόσφατα σε ένα συνέδριο που διοργάνωσε το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομίας της Βραζιλίας στην πρωτεύουσα της χώρας, Μπραζίλια, όπου μίλησε για τη φιλοσοφία του για την «πόλη-σφουγγάρι». «(Οι πόλεις πρέπει) να διατηρούν το νερό, να επιβραδύνουν την παροχή νερού, να αγκαλιάζουν το νερό», δήλωσε ο Γιου σε συνέντευξη που παραχώρησε, στο περιθώριο της διοργάνωσης.

Το συνέδριο του Σεπτεμβρίου γιόρτασε την 65η επέτειο από την ίδρυση της φουτουριστικής πρωτεύουσας της Βραζιλίας, η οποία δημιουργήθηκε από τον διάσημο αρχιτέκτονα Όσκαρ Νιμάγιερ και τον πολεοδόμο Λούτσιο Κόστα, κατά τη δεκαετία του 1950.

«Η προσέλκυση ειδικών όπως ο Κονγκτζιάν Γιου είναι ζωτικής σημασίας, ώστε να μπορέσουμε να σκεφτούμε καινοτόμες λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν στις βραζιλιάνικες πόλεις, ειδικά όσον αφορά την αστική βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα, καθώς και το να μάθουμε από άλλους πολιτισμούς», δήλωσε η πρόεδρος του συμβουλίου, Πατρίσια Σαρκίς Χέρντεν, την παραμονή της άφιξής του.

«Πώς μπόρεσε να μας αφήσει τόσο ξαφνικά;»

Στα κινεζικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι θαυμαστές του Γιου εξέφρασαν δυσπιστία για την είδηση. «Πώς μπόρεσε ο καθηγητής Γιου Κονγκτζιάν να μας εγκαταλείψει τόσο ξαφνικά;», έγραψε ένας χρήστης στο κινεζικό κοινωνικό δίκτυο Weibo.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, εξέφρασε «θλίψη και ανησυχία». «Σε περιόδους κλιματικής αλλαγής, ο Κονγκτζιάν Γιου έγινε παγκόσμιο σημείο αναφοράς για τις πόλεις-σφουγγάρια, οι οποίες συνδυάζουν την ποιότητα ζωής με την προστασία του περιβάλλοντος: κάτι που θέλουμε - και χρειαζόμαστε - για το μέλλον», δήλωσε ο Λούλα.