Λύγισε ο Γιάννης Σμαραγδής: «Η γυναίκα μου από αγριοπαίδι με έκανε άνθρωπο, όλα τα οφείλω σε εκείνη»

Ο διακεκριμένος σκηνοθέτης και ακαδημαϊκός Γιάννης Σμαραγδής ήταν ο καλεσμένος της Έλενας Παπαβασιλείου, την Δευτέρα 16 Ιουνίου τα μεσάνυχτα, στην εκπομπή EQ του Action 24.

Με ένα έργο αφιερωμένο στην ανάδειξη των διαχρονικών αξιών του Ελληνισμού και στη μεταφορά στη μεγάλη οθόνη εμβληματικών μορφών όπως ο El Greco, ο Καζαντζάκης και ο Καβάφης, ο Γιάννης Σμαραγδής έχει συνδέσει το όνομά του με έναν κινηματογράφο βαθιά εθνικό αλλά και παγκόσμια ανθρώπινο. Τακτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών, ο σκηνοθέτης βρίσκεται αυτή την περίοδο στην Κέρκυρα, όπου πραγματοποιεί τα γυρίσματα της νέας του ταινίας «Καποδίστριας» ένα έργο που, όπως και τα προηγούμενα, επιδιώκει να φωτίσει το ελληνικό πνεύμα και να εμπνεύσει το μέλλον.

«Ο ελληνικός κινηματογράφος κάνει ταινίες που δεν έχουν σχέση με το ελληνικό αίσθημα»

Στην ερώτηση της Έλενας για ποιο λόγο επέλεξε να κάνει ταινία τη ζωή και το έργο του Ιωάννη Καποδίστρια ο κ. Σμαραγδής μίλησε για την ευθύνη του ελληνικού κινηματογράφου, τονίζοντας πως δεν αρκεί να ακολουθούμε τις επιταγές της μόδας. Αντίθετα, προτείνει μια επιστροφή στις ρίζες και στο βαθύτερο ελληνικό αίσθημα το οποίο αποτελεί μοναδικό πολιτισμικό κεφάλαιο. «Τα θέματα μάς επιλέγουν, δεν τα επιλέγουμε εμείς. Γιατί ο ελληνικός κινηματογράφος κάνει θεματολογίες που δεν έχουν σχέση με το ελληνικό αίσθημα και κατά βάση έχουν σχέση με τις μόδες; Η Ελλάδα ήταν μεγάλη χώρα όταν γεννούσε πράγματα και τα αντέγραφαν άλλοι».

Στη συνέχεια, ο σκηνοθέτης εκφράζει την ανάγκη για ένα συλλογικό όραμα που θα επανατοποθετήσει την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη ως δημιουργική δύναμη. «Ο ελληνικός κινηματογράφος θα έπρεπε να κάνει ό,τι κάνουν οι μεγάλες χώρες, να χρησιμοποιούν τον κινηματογράφο ως ατμομηχανή για να μεταφέρει στους Έλληνες αλλά και στους ανθρώπους εκτός Ελλάδος τι είναι το ελληνικό αίσθημα. Τι είναι αυτό που γέννησε αυτός ο μικρός λαός. Τρεις μεγάλους πολιτισμούς, που δεν έχει κανένας άλλος λαός. Έχουμε τον Μινωικό πολιτισμό – από τον οποίο κατάγομαι, είμαι κρητικός - το Βυζάντιο με την Ορθοδοξία και βεβαίως ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός που εξαπλώθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο.

Ακολουθούμε τις μόδες του εξωτερικού οι οποίες είναι αλλότριες. Άλλες χώρες χρησιμοποιούν τον κινηματογράφο για να επιβάλλουν τα δικά τους πράγματα. Το τι τρώμε, το πώς σκεφτόμαστε, τι θεωρούμε όμορφο, περνούν μέσα από τον κινηματογράφο. Αυτή λοιπόν τη δύναμη γιατί δεν την ενεργοποιούμε;».

Ο κ. Σμαραγδής εξομολογήθηκε στην Έλενα πως ο ''Καποδίστριας'' επιθυμεί να είναι η τελευταία του ταινία.

«Πρέπει να γίνουμε ένας λαός που ''γεννάει'' πράγματα για να τον μιμηθούν όλοι»

Ο Γιάννης Σμαραγδής, στη συνέχεια τονίζει την ανάγκη να εγκαταλείψουμε τη μίμηση και να ξαναγίνουμε δημιουργοί. Μέσα από την αναφορά στον Ιωάννη Καποδίστρια, υπογραμμίζει ότι το όραμα μιας ισχυρής και αυτόφωτης Ελλάδας δεν πρέπει να μείνει ανεκπλήρωτο. «Πρέπει να ξεσυνηθίσουμε να μιμούμαστε άλλους, να γίνουμε ένας λαός που γεννάει πράγματα για να τον μιμηθούν άλλοι. Αλλά αυτό που οραματίστηκε πρέπει να μπει σε κίνηση. Δεν γεννήθηκε ματαίως. Ο Καποδίστριας μια τέτοια χώρα είχε οραματιστεί και τον σκότωσαν, «σκοτώνοντας» την Ελλάδα. Θυσιάστηκε και πρέπει τη θυσία του να την καταλάβουμε εμείς και να πάρουμε τα ηνία για να υλοποιήσουμε πράγματα που θα μας κάνουν κεντρική δύναμη του πλανήτη. Όχι να είμαστε ένας λαός φοβικός».

«Έκλαιγαν άνθρωποι με τις σκηνές που έβλεπαν στα γυρίσματα της ταινίας ''Καποδίστριας''»

Μιλώντας για τη δύναμη του κινηματογράφου να συγκινεί και να αγγίζει βαθιά το κοινό, ο σκηνοθέτης αποκάλυψε στιγμές από τα γυρίσματα της ταινίας ''Καποδίστριας'', όπου η συναισθηματική φόρτιση ξεπερνούσε τα όρια του σκηνικού. Στα γυρίσματα στο εξωτερικό, και στην Ελλάδα, οι σκηνές προκαλούσαν δάκρυα, αποδεικνύοντας πως η τέχνη, όταν μεταφέρει αλήθεια και ελληνική ψυχή, μιλάει απευθείας στις καρδιές των ανθρώπων. «Στα γυρίσματα στο εξωτερικό, στην Κέρκυρα ή στην Αθήνα δεν υπήρχε ποτέ μία σκηνή που κάναμε που να μην έκλαιγαν άνθρωποι όταν την έβλεπαν».

Τα οικονομικά προβλήματα της μεγάλης κινηματογραφικής παραγωγής

Λίγους μήνες πριν την πρεμιέρα της ταινίας με θέμα τον Ιωάννη Καποδίστρια, τα οικονομικά προβλήματα τα οποία δεν μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες της παραγωγής, διέκοψαν τα γυρίσματα, ενώ λύση βρέθηκε μετά από προσπάθειες και με την αρωγή Ελλήνων του εξωτερικού, αλλά και του ιδρύματος ΚΙΚΠΕ. «Μας βοήθησε το ίδρυμα ΚΙΚΠΕ ενός μεγάλου πατριώτη Έλληνα, ο οποίος δεν ζει στην Ελλάδα, αλλιώς η ταινία δεν θα είχε ολοκληρωθεί», αποκάλυψε ο κ. Σμαραγδής.

«Μου λείπει πολύ η γυναίκα μου - Όλα τα οφείλω σε εκείνη»

Ο γνωστός σκηνοθέτης μίλησε και για την προσωπική του διαδρομή, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει σημαδευτεί από την απώλεια της συζύγου του Ελένης. Όπως λέει, εκείνη στάθηκε καθοριστικός φάρος στη ζωή του. Από ένα ''αγριοπαίδι'' της Κρήτης, τον οδήγησε με αγάπη και πίστη στο δρόμο της ανθρωπιάς και της πνευματικής ωρίμανσης.

«Γεννήθηκα στην Κρήτη και ήμουν ‘''αγριοπαίδι’’. Ήμουν τυχερός γιατί γνώρισα μια γυναίκα, την Ελένη, η οποία ήταν άγγελος. Σιγά σιγά αυτό το ''αγριοπαίδι'' το έκανε άνθρωπο. Εκείνη με έκανε άνθρωπο. Πώς το κατάφερε; Με αγάπησε και την αγάπησα. Η αγάπη τα κάνει όλα. Η αγάπη είναι θεός. Είναι η έκφανση του καλού. Αγάπη σημαίνει δοτικότητα, να βγεις από τον εαυτό σου, να πας στον άλλον. Ντρεπόμουν να μην γίνω ό,τι ήταν εκείνη. Λόγω της συζύγου μου, ντρεπόμουν να μην είμαι καλός άνθρωπος.

Ο σκηνοθέτης μίλησε με συγκίνηση για τη δύναμη, τη σιωπηλή προσφορά και την αφοσίωση της συζύγου του, η οποία μετά τον θάνατό της τιμήθηκε όπως της άξιζε. Η αναγνώριση αυτή έγινε για τον ίδιο μια πηγή παρηγοριάς και βαθιάς ευγνωμοσύνης.

«Μου λείπει όμως. Και τώρα στα δύσκολα, μου λείπει πιο πολύ. Σήκωνε ένα βάρος αυτή η γυναίκα το οποίο δεν το είχα καταλάβει όταν ζούσε. Ήταν αγωνίστρια. Τουλάχιστον η χαρά μου είναι ότι φεύγοντας από τη ζωή αναγνωρίστηκε. Γιατί ήταν μια γυναίκα που δούλευε πάντα από πίσω ενώ είχε κάνει καλύτερες σπουδές από εμένα. Ήταν ένας σπουδαίος άνθρωπος. Ένας δρόμος στον τόπο καταγωγής της πήρε το όνομά της και η Ελληνική Ακαδημία Βραβείων Τέχνης καθιέρωσε ένα βραβείο για τον πολιτισμό και τις τέχνες ''Ελένη Σμαραγδή''. Η αναγνώριση με ηρέμησε, την τίμησαν με αυτό τον τρόπο. Ό,τι έκανα το οφείλω στην Ελένη».