Μακεδονικός Χαλβάς: Ο αιωνόβιος που έμαθε τους Αμερικανούς να τρώνε ταχίνι made in Greece

Τα εκατοστά του γενέθλια γιορτάζει αυτές τις ημέρες ο Μακεδονικός Χαλβάς της οικογένειας Χαΐτογλου. Πρόκειται για μία ακόμη εταιρεία - όπως για παράδειγμα των Μπισκότων Παπαδοπούλου - προσφύγων από την Μικρά Ασία, όπου οι εκδιωχθέντες κατάφεραν όχι μόνο να σταθούν στα πόδια τους στην νέα πατρίδα αλλά να πρωταγωνιστήσουν σε αυτό που αποφάσισαν να κάνουν και το brand τους μέσα στα χρόνια να γίνει συνώνυμο με τα προϊόντα που παρήγαγαν. 

Η ιστορία του ξεκινάει από την πλατεία Άθωνος στην Θεσσαλονίκη το 1924, όπου σε ένα μικρό εργαστήριο τα αδέλφια Κωνσταντίνος, Σάββας και Λευτέρης Χαΐτογλου παράγουν χαλβά. Η φήμη του προϊόντος βοηθάει στο να πάνε οι δουλειές καλά και τα τρία αδέλφια να καταφέρουν να αυξήσουν την παραγωγή τους η οποία πλέον είχε μεταφερθεί σε μια σημαντική, για τα δεδομένα της εποχής, βιομηχανική εγκατάσταση στη οδό Δάμωνος, μεταξύ του παλαιού και του νέου σιδηροδρομικού σταθμού της πόλης. Με την κήρυξη του πολέμου το εργοστάσιο θα επιταχθεί και θα μπει στο πρόγραμμα επισιτισμού του ελληνικού στρατού. 

Η οικογένεια Χαΐτογλου θα ξεκινήσει από το μηδέν ξανά αλλά σύντομα θα καλύψει το κενό. Με την επωνυμία πλέον Μακεδονικός Χαλβάς θα δοκιμάσει την τύχη της στην Αττική και θα κερδίσει την μάχη καθώς προσφέρει τυποποιημένο το προϊόν σε λευκοσιδηρό κουτί με την φιγούρα της Μακεδονίτισσας από έξω που έγινε και το έμβλημα που ακολουθεί το προϊόν έως σήμερα. 

Από τα πρόθυρα της χρεοκοπίας σε βασιλιάς των εξαγωγών

Η εταιρεία που έγινε συνώνυμο του χαλβά κατάφερε να γίνει αδιαμφισβήτητος leader του προϊόντος τις επόμενες δεκαετίες. Όμως κάποια προβλήματα την περασμένη δεκαετία, όπου αρκετές ελληνικές εταιρείες έκλεισαν κάτω από το βάρος της οικονομικής κρίσης, την οδήγησαν ένα βήμα πριν την χρεοκοπία. Το 2018 ο τζίρος της ήταν στα 69 εκατ. ευρώ και τα χρέη της στις τράπεζες υπερδιπλάσια, στα 140 εκατ. ευρώ. Οι τράπεζες, που γενικώς είναι δύσκολες στο πειστούν στα σχέδια σωτηρίας που τους παρουσιάζουν οι επιχειρηματίες, στην περίπτωση του Μακεδονικού Χαλβά και της οικογένειας Χαΐτογλου, έδωσαν μία δεύτερη ευκαιρία. 

Το χαρτί που έριξε στο τραπέζι η διοίκηση της εταιρείας και έπεισε τις τράπεζες ήταν αυτό των εξαγωγών. Η οικογένεια Χαΐτογλου εξήγαγε τον Μακεδονικό Χαλβά ήδη από το 1968 στην Γερμανία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπου υπήρχε έντονο στοιχείο Ελλήνων μεταναστών. Το προϊόν που είχε μεγάλη διάρκεια ζωής έφτασε έως την Αμερική και την Αυστραλία και έγινε το γλυκό που ένωνε τους ξενιτεμένους Έλληνες με την πατρίδα. Όμως στην περίπτωση των τραπεζών δεν ήταν αυτές οι εξαγωγές και ο Μακεδονικός Χαλβάς που έσωσαν την παρτίδα. 

Το ταχίνι, το οποίο έχει θεωρηθεί από αρκετούς superfood, ήταν αυτό που άλλαξε την πορεία της εταιρείας. Οι μαζικές εξαγωγές στην Αμερική και η συμφωνία με την μεγαλύτερη αλυσίδα σούπερ μάρκετ της χώρας, την Walmart, οδήγησαν σε αντιστροφή του κλίματος και εκτόξευση των εξαγωγών. Πλέον οι πωλήσεις του εξωτερικού (52% των συνολικών πωλήσεων) έχουν ξεπεράσει αυτές της εγχώριας αγοράς και τα προϊόντα της εταιρείας φθάνουν σε 50 χώρες με την Αμερική να καταλαμβάνει το 40% των εξαγωγών. 

Το γλυκό της Σαρακοστής

Όπως ανέφερε χθες, στο περιθώριο δημοσιογραφικής εκδήλωσης για τον εορτασμό των 100 χρόνων του Μακεδονικού Χαλβά, ο Ελευθέριος Χαΐτογλου, marketing director της Αφοί Χαϊτογλου η τάση προς υγιεινή διατροφή έχει μετατοπίσει το ενδιαφέρον των καταναλωτών από τη μαρμελάδα και την πραλίνα φουντουκιού σε προϊόντα όπως το ταχίνι και το φιστικοβούτυρο, κατηγορίες που η εταιρεία κατέχει ηγετική θέση και στην Ελλάδα. Είναι ενδεικτικό ότι τα τελευταία χρόνια το ταχίνι «τρέχει» με μέσο όρο ανάπτυξης 8-10% ετησίως. 

Σε ότι αφορά τον βασιλιά της εταιρείας στην Ελλάδα, τον Μακεδονικό Χαλβά το προϊόν παραμένει να είναι συνδεδεμένο με την περίοδο της Σαρακοστής. Το 40% «φεύγει» την περίοδο της Καθαράς Δευτέρας, ενώ συνολικά το 50% των πωλήσεών του γίνεται την περίοδο της Σαρακοστής. Οι μπάρες Μακεδονικού Χαλβά που έχει λανσάρει η διοίκηση τα τελευταία χρόνια έχουν βοηθήσει σε ένα ικανοποιητικό βαθμό στο να περιοριστεί η εποχικότητα του προϊόντος. 

Με όπλο τις εξαγωγές ο Μακεδονικός Χαλβάς μπαίνει στον δεύτερο αιώνα ζωής του και το 2024 φιλοδοξεί να γιορτάσει τα 100 χρόνια του με τζίρο που θα ξεπερνάει τα 100 εκατ. ευρώ για πρώτη φορά. Με την νεότερη γενιά να μπαίνει ενεργά στην διοίκηση στόχος είναι η Αφοί Χαΐτογλου να αφήσει στο παρελθόν τα όποια προβλήματα την αντιμετώπισε πρόσφατα και να ανοιχθεί σε νέες αγορές τόσο γεωγραφικά όσο και προϊόντικά.