Νέα εποχή στην οδοντιατρική: Επιστήμονες ανέπτυξαν υλικό που επιτρέπει την ανάπτυξη φυσικών δοντιών
Τέλος σε σφραγίσματα και εμφυτεύματα; Η νέα τεχνολογία που υπόσχεται φυσικά δόντια από βλαστοκύτταρα.
Σε μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό ACS Macro Letters αναφέρεται η ανάπτυξη ενός νέου βιοϋλικού, το οποίο επιτρέπει στα βλαστοκύτταρα των δοντιών να «επικοινωνούν» μεταξύ τους, μιμούμενα τον φυσικό τρόπο ανάπτυξης ενός δοντιού. Αυτή η εξέλιξη ανοίγει τον δρόμο για μια νέα εποχή στην οδοντιατρική: την ανάπτυξη αυθεντικών, ζωντανών δοντιών από τα κύτταρα του ίδιου του ασθενούς.
Όπως διαβάζουμε στο ZME Science, η συγκεκριμένη τεχνολογία προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τις συμβατικές. Τα δόντια ενσωματώνονται φυσικά στη γνάθο, έχουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα, και επειδή προέρχονται από το ίδιο το σώμα, δεν υπάρχει κίνδυνος απόρριψης. Σε αντίθεση με τα σφραγίσματα ή τα εμφυτεύματα, τα οποία παραμένουν τεχνητές λύσεις, τα νέα δόντια υπόσχονται πλήρη βιολογική αποκατάσταση της στοματικής λειτουργίας, χωρίς παρενέργειες ή επιπλοκές σε βάθος χρόνου.
Η φυσική αναγέννηση αντί για τεχνητή αποκατάσταση
Μέχρι σήμερα, η επιδιόρθωση δοντιών περιοριζόταν σε τεχνητές παρεμβάσεις. Τα σφραγίσματα έχουν περιορισμένη διάρκεια ζωής, προκαλούν φθορά στη δομή του δοντιού και ενδέχεται να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη ευαισθησία ή νέα τερηδόνα. Από την άλλη, τα εμφυτεύματα απαιτούν χειρουργική επέμβαση και συγκεκριμένη οστική υποδομή για να σταθεροποιηθούν. Καμία από αυτές τις λύσεις δεν αποκαθιστά την απόλυτα φυσική λειτουργία του δοντιού.
Η νέα προσέγγιση βασίζεται στην αναγέννηση του ίδιου του δοντιού μέσω κυττάρων και όχι στην αντικατάσταση με στατικά υλικά. Οι επιστήμονες δημιούργησαν ένα περιβάλλον που πυροδοτεί τις φυσικές διαδικασίες ανάπτυξης, επιτρέποντας στα κύτταρα να μιμηθούν τη φυσική εξέλιξη ενός δοντιού μέσα στο σώμα.
Ο ρόλος της κυτταρικής επικοινωνίας στην ανάπτυξη των δοντιών
Κατά την ανάπτυξη ενός δοντιού, διάφοροι τύποι βλαστοκυττάρων – προερχόμενοι από μαλακό ιστό ή από οστικό υπόστρωμα – ανταλλάσσουν χημικά σήματα που καθορίζουν τη μελλοντική τους λειτουργία. Άλλα κύτταρα εξελίσσονται σε παραγωγούς αδαμαντίνης, άλλα σε οδοντίνης και άλλα σε οστεΐνης. Η χρονική αλληλουχία αυτών των σημάτων είναι καθοριστική για την επιτυχία της διαδικασίας.
Στο παρελθόν, οι επιστήμονες προσπαθούσαν να ενεργοποιήσουν τα κύτταρα δίνοντάς τους όλα τα σήματα ταυτόχρονα, κάτι που αποδείχθηκε αναποτελεσματικό. Η νέα μελέτη προτείνει κάτι τελείως διαφορετικό: τη χρήση ενός υδροπηκτώματος (ενός ζελέ) που απελευθερώνει τα σήματα σταδιακά, όπως συμβαίνει φυσικά στο σώμα.
Το υλικό που χρησιμοποιείται είναι τροποποιημένη ζελατίνη, προσαρμοσμένη με ακρίβεια ως προς τη σκληρότητα, τη χημική σύνθεση και τη μηχανική της συμπεριφορά. Το αποτέλεσμα είναι ένα μικροσκοπικό αντίγραφο αναπτυσσόμενου δοντιού. Αν και η τεχνολογία είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο, οι δοκιμές δείχνουν ότι είναι ικανή να δημιουργήσει πραγματική δομή δοντιού.
Η δυνατότητα καλλιέργειας ενός νέου δοντιού – όχι απλώς για μία φορά αλλά επανειλημμένα – μπορεί να αλλάξει ριζικά την οδοντιατρική φροντίδα. Με τη σωστή κυτταρική δομή και το κατάλληλο περιβάλλον, οι επιστήμονες στο μέλλον ίσως καταφέρουν να ανακατασκευάσουν ολόκληρα τμήματα γνάθου ή προσώπου. Αυτό θα μπορούσε να δώσει λύσεις σε περιπτώσεις τραυμάτων, συγγενών ανωμαλιών ή εκτεταμένης φθοράς λόγω ηλικίας.
