Νίκος Παπανδρέου σε Τούρκο πρέσβη: Ευχάριστη απόκλιση η αναφορά σας στη Λωζάνη

Απάντηση μέσω επιστολής στα όσα αναφέρει σε επιστολή του ο Τούρκος πρέσβης στην ΕΕ προς τον Νίκο Παπανδρέου, αναφορικά με τις δηλώσεις του αλλά και την εκδήλωση για την Γενοκτονία των Ποντίων, έδωσε ο Έλληνας ευρωβουλευτής.

Στο κείμενο της επιστολής του ο Ν. Παπανδρέου αφού επισημαίνει ότι η τουρκική αντίθεση είναι παρόμοια με εκείνη για την Γενοκτονία των Αρμενίων, χαιρετίζει τις αναφορές του Τούρκου διπλωμάτη στη Συνθήκη της Λωζάνης εκφράζοντας την ελπίδα του πως πρόκειται για στροφή της τουρκικής κυβέρνησης και του Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έχει αμφισβητήσει την συνθήκη αυτή κατά παράβαση κάθε έννοιας του Διεθνούς Δικαίου.

Απαντώντας και στις αναφορές του Τούρκου διπλωμάτη για τον δρόμο που χάραξαν Βενιζέλος και Ατατούρκ υπογραμμίζει πως ο ιδρυτής του τουρκικού κράτους διατήρησε την Αγία Σοφία ως μουσείο σε αντίθεση με τις πράξεις του νυν Προέδρου, Ερντογάν. Υπογραμμίζει δε πως τόσο ο πατέρας του, Ανδρέας Παπανδρέου, ο αδελφός του Γιώργος όσο και ο ίδιος έχουν εργαστεί για την καλή γειτονία, την ειρήνη και την φιλία μεταξύ των δύο εθνών.

Τέλος, επισημαίνει με νόημα προς τον Τούρκο πρέσβη πως η ελευθερία της έκφρασης είναι θεμελιώδης και αδιαπραγμάτευτη αξία της ΕΕ, κάτι που δίνει το δικαίωμα και στους δύο να εκφράζουν την άποψή τους.

Η απάντηση του Νίκου Παπανδρέου

Αξιότιμε Κύριε Πρέσβη της Δημοκρατίας της Τουρκίας,

Σας ευχαριστώ θερμά για την επιστολή σας, με την οποία εκφράζετε τη δυσαρέσκειά σας για όσα ανέφερα σχετικά με το δικαίωμα των Ελλήνων να πενθούν αναφορικά με τη Γενοκτονία των Ποντίων. Κατανοώ την ένστασή σας στο αίτημά μας για αναγνώριση αυτής της τραγωδίας, καθώς συνάδει με τη γενικότερη αντίθεσή σας σε κάθε συζήτηση γύρω από την γενοκτονία των Αρμενίων.

Δεν θα επεκταθώ σε αυτό που ορίζει το διεθνές δίκαιο ως «γενοκτονία». Προτιμώ να σταθώ στην αναφορά σας στη «Συνθήκη της Λωζάννης». Η αναφορά αυτή δείχνει ότι, τουλάχιστον ως διπλωμάτης, αντιλαμβάνεστε τη σημασία της εν λόγω συνθήκης και της αποδίδετε τον ίδιο σεβασμό που της αποδίδει η χώρα μου, η Ελλάδα, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της. Αυτή η στάση σας αποτελεί ευχάριστη απόκλιση από τις συχνές δηλώσεις του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας, κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος επανειλημμένα αμφισβητεί την εγκυρότητά της, στα πλαίσια της γνωστής αναθεωρητικής του πολιτικής. Ειλικρινά ελπίζω, επομένως, η αναφορά σας στη Συνθήκη της Λωζάννης να μην αποτελεί απλώς προσωπική σας άποψη, αλλά να σηματοδοτεί μια νέα προσέγγιση της τουρκικής κυβέρνησης απέναντι σε αυτήν.

Εξίσου σημαντική είναι και η αναφορά σας στην πρόταση του Ελευθερίου Βενιζέλου να απονεμηθεί το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης στον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Πράγματι, παρά τον πόλεμο που είχε προηγηθεί, οι δύο αυτοί ηγέτες ακολούθησαν τον δρόμο της ειρήνης, αποφεύγοντας προκλητικές δηλώσεις και ενέργειες. Άλλωστε, ήταν ο ίδιος ο ιστορικός ηγέτης και ιδρυτής της σύγχρονης Τουρκικής Δημοκρατίας που διατήρησε την Αγία Σοφία ως μουσείο – ιδιότητα που άλλαξε η σημερινή τουρκική κυβέρνηση, παραβιάζοντας μάλιστα τις συμφωνίες της Τουρκίας με την UNESCO για την προστασία του μνημείου.

Χαιρετίζω, επίσης, τη συμβουλή σας για την ανάγκη να επικρατήσουν «η κοινή λογική και η σοφία», ώστε να διατηρηθεί η θετική δυναμική στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ο πατέρας μου, Ανδρέας Παπανδρέου, υποδέχθηκε θερμά τον τότε Πρωθυπουργό της Τουρκίας, Τουργκούτ Οζάλ, όταν τον προσκάλεσε στην Αθήνα ως Έλληνας Πρωθυπουργός. Ο αδελφός μου, Γιώργος Παπανδρέου, από κοινού με τον Ισμαήλ Τζεμ, ακολούθησαν τον δρόμο που χάραξαν οι Βενιζέλος και Ατατούρκ, και τον οποίον ακολούθησε και η «διπλωματία των σεισμών» το 1999, με την υπογραφή πλήθους συμφωνιών μεταξύ των δύο χωρών. Ο Πρόεδρος Ερντογάν αποδέχθηκε ευγενικά την πρόσκλησή μου να επισκεφθεί το σπίτι του Μίκη Θεοδωράκη, ως ένδειξη καλής θέλησης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα το 2010. Όλα τα παραπάνω αποδεικνύουν ότι η οικογενειακή μου παρακαταθήκη αντικρούει ευθέως τις αιτιάσεις που διατυπώνονται στην επιστολή σας.

Επιτρέψτε μου να κλείσω με ένα σχόλιο για την έκκλησή σας να μη «νομιμοποιείται η παραχάραξη της ιστορίας» στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η ελευθερία του λόγου είναι αξία αδιαπραγμάτευτη, μια ελευθερία που μου επιτρέπει, ως εκλεγμένος αντιπρόσωπος, να υπερασπίζομαι τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών – όπως των Ελλήνων, των Κυπρίων και άλλων λαών. Η ίδια ελευθερία επιτρέπει και σε εσάς να εκφράζετε ελεύθερα τη διαφωνία ή την ενόχλησή σας. Αυτή η ελευθερία της έκφρασης είναι η ζωντανή καρδιά της ευρωπαϊκής μας δημοκρατίας.