Ο ΟΗΕ προειδοποιεί: «Ο πλανήτης στο χείλος της καταστροφής - Τα ορυκτά καύσιμα προκαλούν κλιματικό χάος»
Υπάρχει «μεγάλη πιθανότητα» το 2024 να παρουσιάσει με τη σειρά του πολύ υψηλές θερμοκρασίες, καθώς η χρονιά που πέρασε μόλις ολοκλήρωσε μια δεκαετία με ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών, ωθώντας τον πλανήτη «στο χείλος της καταστροφής», προειδοποίησε σήμερα ο ΟΗΕ.
«Το 2023 καθιέρωσε νέα ρεκόρ για κάθε δείκτη», δήλωσε η γενική γραμματέας του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (OMM/WMO) Σελέστε Σάουλο, παρουσιάζοντας την έκθεση για το κλίμα.
Νέα έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού, υπηρεσίας του ΟΗΕ, δείχνει ότι ρεκόρ θερμοκρασιών καταρρίφθηκαν πέρυσι, και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις εκτοξεύθηκαν, όσον αφορά τα επίπεδα αερίων του θερμοκηπίου, τις θερμοκρασίες της επιφάνειας, την περιεκτικότητα σε θερμότητα (η ενέργεια που απορροφάται και αποθηκεύεται) και την οξίνιση των ωκεανών, την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, την έκταση του θαλάσσιου πάγου της Ανταρκτικής και την υποχώρηση των παγετώνων.
«Δεν μπορούμε να το πούμε με βεβαιότητα αλλά θα έλεγα ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το 2024 να καταρρίψει εκ νέου το ρεκόρ του 2023», δήλωσε ο Ομάρ Μπαντούρ, επικεφαλής της υπηρεσίας παρακολούθησης του κλίματος στον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, με αφορμή την παρουσίαση της ετήσιας έκθεσης για το κλίμα.
«Στο χείλος της καταστροφής»
Η δεκαετία που μόλις πέρασε είναι η πιο θερμή που έχει καταγραφεί ποτέ, προκαλώντας το 2023 ένα άνευ προηγουμένου λιώσιμο των πάγων, προειδοποίησε σήμερα ο ΟΗΕ.
«Οι κλιματικές αλλαγές δεν περιορίζονται μόνο στις θερμοκρασίες. Είναι αυτά που είδαμε το 2023, κυρίως η άνευ προηγουμένου υπερθέρμανση των ωκεανών, η υποχώρηση των παγετώνων και η απώλεια έκτασης θαλάσσιου πάγου στην Ανταρκτική, που προκαλούν τη μεγαλύτερη ανησυχία», δήλωσε η γενική γραμματέας του OMM, σχολιάζοντας τη δημοσίευση της ετήσιας έκθεσης για το κλίμα.
Ο πλανήτης είναι «στο χείλος της καταστροφής» ενώ «η μόλυνση από τα ορυκτά καύσιμα προκαλεί ένα άνευ προηγουμένου κλιματικό χάος», προειδοποίησε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα, εκτιμώντας παράλληλα ότι «είναι ακόμη καιρός να ρίξουμε μια σανίδα σωτηρίας στους πληθυσμούς και στον πλανήτη».
Η έκθεση επιβεβαιώνει ότι το 2023 ήταν η πιο θερμή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ, με μέση θερμοκρασία στην επιφάνεια της γης 1,45°C πάνω από το επίπεδο αναφοράς της προβιομηχανικής εποχής.
«Κάθε κλάσμα του ενός βαθμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη έχει επίδραση στο μέλλον της ζωής στη Γη», προειδοποίησε ο επικεφαλής του ΟΗΕ.
«Κόκκινος συναγερμός»
Η κλιματική κρίση είναι η καθοριστική πρόκληση την οποία αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα και είναι «άρρηκτα συνδεδεμένη με την κρίση των ανισοτήτων, όπως αποδεικνύεται από την αυξανόμενη επισιτιστική ανασφάλεια και την απώλεια της βιοποικιλότητας», δήλωσε η γενική γραμματέας του OMM.
Τα κύματα καύσωνα, οι πλημμύρες, οι ξηρασίες , οι ανεξέλεγκτες φωτιές και η ταχεία αύξηση των τροπικών κυκλώνων σπέρνουν «τη μιζέρια και το χάος», αναστατώνοντας την καθημερινή ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων και προκαλώντας οικονομικές απώλειες αρκετών δισεκατομμυρίων δολαρίων, προειδοποιεί ο OMM.
Πρόκειται άλλωστε για τη θερμότερη δεκαετία (2014-2023) που έχει παρατηρηθεί ποτέ, ξεπερνώντας τον μέσο όρο της περιόδου 1850-1990 του 1,2 βαθμών Κελσίου.
Η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας μακροπρόθεσμα οφείλεται στην αύξηση της συγκέντρωσης των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, τα οποία έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ το 2022.
Το φαινόμενο Ελ Νίνιο
Η έλευση του φαινομένου Ελ Νίνιο στα μέσα του 2023 συνέβαλε επίσης στην ταχεία άνοδο των θερμοκρασιών, σύμφωνα με τον OMM.
«Το Ελ Νίνιο εξασθενεί αλλά παραμένει εδώ. Για τους ερχόμενους τρεις μήνες αναμένουμε θερμοκρασίες υψηλότερες σε σχέση με τα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη», προειδοποίησε η Σάουλο.
«Ποτέ δεν ήμασταν τόσο κοντά -αν και προσωρινά επί του παρόντος- στο κατώτερο όριο που έχει οριστεί στον 1,5°C στη Συμφωνία του Παρισιού για τις κλιματικές αλλαγές».
«Η παγκόσμια μετεωρολογική κοινότητα προειδοποιεί όλο τον κόσμο και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: είμαστε σε κόκκινο συναγερμό», δήλωσε.
«Ωκεανοί και παγετώνες»
Πέρυσι, σχεδόν το ένα τρίτο του συνόλου των ωκεανών ήταν υπό την επήρεια ενός θαλάσσιου καύσωνα. Στα τέλη του 2023, περισσότερο από το 90% των ωκεανών του πλανήτη είχαν γνωρίσει κύματα καύσωνα κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια του έτους, σύμφωνα με τον OMM.
Η αύξηση της συχνότητας και της έντασης των κυμάτων θαλάσσιων καυσώνων έχει βαθιά αρνητικές επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα και στους κοραλλιογενείς υφάλους.
Επίσης, η μέση στάθμη της θάλασσας σε παγκόσμια κλίμακα έφτασε σε επίπεδο ρεκόρ το 2023, γεγονός που αντανακλά τη συνέχιση της υπερθέρμανσης των ωκεανών (θερμική διαστολή) καθώς και το λιώσιμο των παγετώνων και των στρωμάτων πάγου.
Ανησυχητικό σημάδι είναι ότι το ποσοστό αύξησης αυτού του μέσου επιπέδου την τελευταία δεκαετία (2014-2023) είναι υπερδιπλάσιο από εκείνο της πρώτης δεκαετίας (1993-2002).
Οι παγετώνες αναφοράς σε ολόκληρο τον πλανήτη έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη υποχώρηση που έχει καταγραφεί από το 1950, μετά την ακραία τήξη στο δυτικό τμήμα της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης, σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία.
Η λύση στα χέρια της Αφρικής
«Υπάρχει, ωστόσο, μια αχτίδα ελπίδας», σύμφωνα με τον OMM: Οι δυνατότητες παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας το 2023 αυξήθηκαν κατά σχεδόν 50% σε ετήσια βάση, το υψηλότερο ποσοστό που έχει παρατηρηθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Για τον λόγο αυτό, δήλωσε η Σάουλο, η επένδυση στην ενεργειακή μετάβαση στην Αφρική, μπορεί να ωφελήσει όχι μόνο την Αφρική αλλά όλον τον κόσμο. «Επομένως, κατά τη γνώμη μου, εδώ έχουμε μια λύση», ανέφερε.
