Πιο πολλές, πιο ανθεκτικές, πιο κοντά μας: Η νέα επέλαση των ιπτάμενων κατσαρίδων στην Αθήνα

Η Κλιματική Κρίση δεν είναι πια απλώς ένα θέμα για διεθνή συνέδρια και επιστημονικά πάνελ. Έχει μπει στα σπίτια μας. Κυριολεκτικά. Κι αν αναρωτιέστε πώς, η απάντηση είναι απλή και… ανατριχιαστική: Κατσαρίδες.

Το έντομο που πρωταγωνιστεί σε κάθε λίστα με τις πιο ανεπιθύμητες παρουσίες του ζωικού βασιλείου φαίνεται να ευνοείται από την υπερθέρμανση του πλανήτη. Και όχι μόνο επιβιώνει – ευημερεί.

Ο Χαϊλάντερ των παρασίτων

Με το θερμόμετρο να ανεβαίνει και την υγρασία να σκαρφαλώνει, οι κατσαρίδες βρίσκουν πλέον ιδανικές συνθήκες για να εξαπλωθούν. Οι ζεστοί χειμώνες και τα παρατεταμένα κύματα καύσωνα τις κρατούν ενεργές όλο τον χρόνο. Ακόμα και σε περιοχές που μέχρι πρότινος θεωρούνταν αφιλόξενες.

Σε αντίθεση με τα περισσότερα είδη που παλεύουν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες, οι κατσαρίδες αποδεικνύονται σκληροτράχηλες και ευέλικτες. Κι αυτό, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι που τις κάνει… ασταμάτητες.

Οι «Big 3» της Αττικής

Στην Ελλάδα –και ειδικά στην Αττική– τα πιο συνηθισμένα είδη είναι τρία: η γερμανική, η ανατολική και η αμερικανική κατσαρίδα.

• Η γερμανική (Blattella germanica) είναι η νούμερο ένα σε αναπαραγωγή και προσαρμοστικότητα. Ανήκει πλέον στα... μόνιμα μέλη του αστικού πληθυσμού. Προτιμά κουζίνες, μπάνια, ξενοδοχεία, αποθήκες και εστιατόρια.
• Η αμερικανική (Periplaneta americana), αν και πιο «θεαματική» σε μέγεθος, είναι εξίσου πανούργα. Με γονίδια-θαύμα, οσφρητικούς υποδοχείς ρεκόρ και ικανότητα να αναγεννάται, θυμίζει… έντομο από sci-fi ταινία.
• Η ανατολική (Blatta orientalis), τέλος, φημίζεται για τη δυσοσμία που αφήνει πίσω της. Εντοπίζεται συχνά σε φτωχότερες, υποβαθμισμένες περιοχές και φαίνεται πως «ανθίζει» εκεί που τα μέτρα καθαριότητας υστερούν.

Ανθεκτικές και στα εντομοκτόνα

Το χειρότερο; Οι κατσαρίδες δείχνουν πλέον να αναπτύσσουν αντίσταση στα εντομοκτόνα. Ειδικά η γερμανική, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Purdue, έχει εξελιχθεί τόσο πολύ που σε κάποιες περιπτώσεις δεν επηρεάζεται ούτε από τα πιο ισχυρά σκευάσματα.

Ο Βλάσης Μπισμπίκης, Ταμίας Συνδέσμου Επιχειρήσεων απεντομώσεων και μυοκτονιών Ελλάδος, μιλώντας στο Action σημείωσε πως η κλιματική κρίση με τις αυξανόμενες θερμοκρασίες ευνοούν την αναπαραγωγή τους.

«Πράσινες» λύσεις υπάρχουν

Παράλληλα, κάνει λόγο για νέες, πιο φιλικές προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον μεθόδους. Από βιοδραστικά σκευάσματα με μικροοργανισμούς, μέχρι παγίδες με φερομόνες και μηχανικά μέσα όπως κολλητικές επιφάνειες.

Όλα αυτά, όπως λέει, συμβάλλουν σε μια στρατηγική αντιμετώπισης, ιδίως για χώρους με τρόφιμα, σχολεία, νοσοκομεία και ευαίσθητα σημεία.

Από τη Λάρισα μέχρι τη Ρώμη

Οι «εισβολές» δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Πέρυσι, η Λάρισα βίωσε έκρηξη πληθυσμού κατσαρίδων, ιδιαίτερα μετά την κακοκαιρία Daniel. Η Ρώμη, από την άλλη, βλέπει τους δρόμους της να κατακλύζονται από την αμερικανική κατσαρίδα.

Στην Αττική, το φαινόμενο δεν έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις – ακόμα. Όμως, αν συνεχιστεί η άνοδος της θερμοκρασίας και οι έντονες βροχοπτώσεις, δεν αποκλείεται να δούμε παρόμοια εικόνα και στο λεκανοπέδιο.

Τι μπορούν να κάνουν οι δήμοι – και τι εμείς

Οι λύσεις υπάρχουν, αλλά θέλουν συντονισμό και συνέπεια.  Οι δήμοι πρέπει να ελέγχουν τα αποχετευτικά δίκτυα, να προχωρούν σε τακτικούς ψεκασμούς, να καθαρίζουν κάδους, να συντηρούν πράσινο και να καταγράφουν περιστατικά με παγίδες και δεδομένα.

Οι πολίτες, από την άλλη, οφείλουν να κρατούν τα σπίτια καθαρά, να αποθηκεύουν σωστά τα τρόφιμα, να καλύπτουν ρωγμές, να αποφεύγουν την υγρασία και να προχωρούν σε απεντομώσεις με επαγγελματίες.

Το έντομο του… μέλλοντος

Οι κατσαρίδες ήταν πάντα εδώ. Αλλά η κλιματική κρίση τις καθιστά πλέον σύμβολο μιας νέας, θερμής εποχής.

Ίσως τελικά δεν είναι οι αρκούδες των πάγων ή οι κοραλλιογενείς ύφαλοι που πρέπει να μας ανησυχούν περισσότερο. Ίσως είναι αυτό το μικρό, καφετί, νυχτόβιο πλάσμα που παραμονεύει δίπλα στον νεροχύτη μας.

Γιατί αν υπάρχει ένα είδος που μοιάζει έτοιμο να κατακτήσει τον πλανήτη μετά από εμάς, αυτό… σίγουρα έχει κεραίες.