Πόλεμος στην Ουκρανία: Ο Πούτιν «σήκωσε το γάντι» - Θέλει ειρήνη με τους δικούς του όρους

Έμμεση απάντηση στο τελεσίγραφο Τραμπ και την προθεσμία 50 ημερών για τη λήξη του πολέμου έδωσε η πλευρά του Βλαντίμιρ Πούτιν. Σύμφωνα με τρεις πηγές από το Κρεμλίνο που μίλησαν στο πρακτορείο Reuters, ο Ρώσος πρόεδρος φέρεται αποφασισμένος να συνεχίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία μέχρι η Δύση να δεχτεί να διαπραγματευτεί με τους δικούς του όρους, αδιαφορώντας για τις απειλές του Ντόναλντ Τραμπ περί αυστηρότερων κυρώσεων. Μάλιστα, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις προελαύνουν, οι εδαφικές απαιτήσεις του ενδέχεται να αυξηθούν.

Ο Τραμπ, σύμφωνα με δημόσιευμα των Financial Times, εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για την άρνηση του Πούτιν να δεχτεί κατάπαυση του πυρός και ανακοίνωσε νέα αποστολή οπλισμού στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων αντιαεροπορικών συστημάτων Patriot. Παράλληλα, απείλησε με πρόσθετες κυρώσεις, εφόσον δεν επιτευχθεί συμφωνία ειρήνης εντός 50 ημερών.

Οι τρεις ρωσικές πηγές με γνώση των υψηλόβαθμων διαβουλεύσεων του Κρεμλίνου ανέφεραν πως ο Πούτιν δεν προτίθεται να διακόψει τις πολεμικές επιχειρήσεις υπό δυτική πίεση και θεωρεί πως η Ρωσία –που έχει ήδη επιβιώσει των σκληρότερων κυρώσεων μέχρι σήμερα– μπορεί να αντέξει και άλλες οικονομικές επιβαρύνσεις, ακόμα και πιθανούς αμερικανικούς δασμούς σε αγοραστές ρωσικού πετρελαίου.

«Ο Πούτιν πιστεύει πως κανείς –ούτε καν οι Αμερικανοί– δεν έχει προσεγγίσει σοβαρά τις λεπτομέρειες μιας ειρηνευτικής συμφωνίας για την Ουκρανία, γι' αυτό και θα συνεχίσει μέχρι να πετύχει αυτό που θέλει», δήλωσε μία από τις πηγές στο Reuters, υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας.

Παρά τις τηλεφωνικές συνομιλίες μεταξύ Τραμπ και Πούτιν και τις επισκέψεις του Αμερικανού ειδικού απεσταλμένου Στιβ Γουίτκοφ στη Ρωσία, ο Πούτιν θεωρεί ότι δεν έχουν υπάρξει ουσιαστικές διαβουλεύσεις για τα θεμέλια μιας ειρηνευτικής συμφωνίας.

Οι τέσσερις όροι του Κρεμλίνου

«Ο Πούτιν εκτιμά τη σχέση του με τον Τραμπ και είχε εποικοδομητικές συνομιλίες με τον Γουίτκοφ, αλλά τα ρωσικά συμφέροντα τίθενται πάνω απ’ όλα», πρόσθεσε η πηγή.

Ο Λευκός Οίκος δεν σχολίασε το ρεπορτάζ.

Σύμφωνα με τις πηγές, οι όροι του Πούτιν για ειρήνη περιλαμβάνουν:

-Νομικά δεσμευτική υπόσχεση ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί ανατολικά,

-Ουδετερότητα της Ουκρανίας και περιορισμό των στρατιωτικών της δυνάμεων,

-Προστασία των ρωσόφωνων πληθυσμών στην Ουκρανία,

-Αποδοχή των εδαφικών κερδών της Ρωσίας.

Ο Πούτιν φέρεται να είναι ανοιχτός και σε εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία από μεγάλες δυνάμεις, αν και δεν είναι σαφές πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί κάτι τέτοιο.

Από την πλευρά του, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει δηλώσει ότι η Ουκρανία δεν θα αναγνωρίσει ποτέ την κυριαρχία της Ρωσίας επί των κατεχόμενων εδαφών και διατηρεί το κυριαρχικό της δικαίωμα να επιδιώκει ένταξη στο ΝΑΤΟ. Το γραφείο του δεν απάντησε σε σχετικό αίτημα για σχολιασμό.

Μια δεύτερη πηγή δήλωσε ότι ο Πούτιν θεωρεί πολύ πιο σημαντικούς τους γεωπολιτικούς στόχους της Μόσχας από οποιοδήποτε οικονομικό κόστος που ενδέχεται να προκαλέσουν οι Δυτικές πιέσεις – ενώ δεν ανησυχεί για τις αμερικανικές απειλές δασμών σε Κίνα και Ινδία για την αγορά ρωσικού πετρελαίου.

Δύο από τις πηγές ανέφεραν ότι η Ρωσία έχει πλέον πλεονέκτημα στο πεδίο της μάχης και ότι η πολεμική της βιομηχανία ξεπερνά την παραγωγή της συμμαχίας υπό τις ΗΠΑ σε κρίσιμα υλικά όπως τα βλήματα πυροβολικού.

Σύμφωνα με δεδομένα του χάρτη DeepStateMap, η Ρωσία ελέγχει περίπου το 20% της ουκρανικής επικράτειας και έχει καταλάβει επιπλέον 1.415 τετραγωνικά χιλιόμετρα μέσα σε τρεις μήνες.

«Η όρεξη έρχεται τρώγοντας», είπε χαρακτηριστικά η πρώτη πηγή, υπονοώντας ότι ο Πούτιν ενδέχεται να διεκδικήσει ακόμη περισσότερα εδάφη εάν δεν υπάρξει κατάπαυση του πυρός. Οι άλλες δύο πηγές επιβεβαίωσαν το ίδιο.

Ποια εδάφη βρίσκονται υπό ρωσική κατοχή

Σήμερα η Ρωσία ελέγχει πλήρως την Κριμαία (από το 2014), όλη την περιφέρεια του Λουχάνσκ, πάνω από το 70% των περιοχών Ντονέτσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνας, καθώς και τμήματα των περιοχών Χάρκοβο, Σούμι και Ντνιπροπετρόφσκ. Η δημόσια θέση του Πούτιν είναι ότι αυτές οι πέντε περιφέρειες αποτελούν πλέον μέρος της Ρωσίας και η Ουκρανία πρέπει να αποσυρθεί για να υπάρξει ειρήνη.

Κατά τις ίδιες πηγές, εάν οι ουκρανικές άμυνες καταρρεύσουν, ο Πούτιν μπορεί να επεκτείνει τις εδαφικές του βλέψεις. «Η Ρωσία θα κινηθεί με βάση την αδυναμία της Ουκρανίας», δήλωσε τρίτη πηγή. Αν όμως υπάρξει σθεναρή αντίσταση, η Μόσχα ίσως σταματήσει την επίθεση μόλις εδραιώσει τον έλεγχο των τεσσάρων ανατολικών περιοχών. «Αν όμως καταρρεύσει η Ουκρανία, τότε η κατάκτηση θα επεκταθεί και στο Ντνιπροπετρόφσκ, το Σούμι και το Χάρκοβο».

Ο Ζελένσκι δήλωσε πρόσφατα ότι η ρωσική θερινή επίθεση δεν εξελίσσεται όπως ήλπιζε η Μόσχα. Οι Ουκρανοί στρατιωτικοί επιτελείς αναγνωρίζουν πως οι ρωσικές δυνάμεις υπερτερούν αριθμητικά, αλλά επισημαίνουν ότι η άμυνα κρατά και πως το τίμημα για τη Ρωσία είναι βαρύ.

Βαρύς ο φόρος αίματος

Οι Ηνωμένες Πολιτείες εκτιμούν πως ο πόλεμος έχει προκαλέσει 1,2 εκατομμύρια απώλειες (τραυματίες και νεκρούς), καθιστώντας τον την πιο φονική σύρραξη στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ρωσία και Ουκρανία αποφεύγουν να δώσουν επίσημα στοιχεία, ενώ η Μόσχα απορρίπτει τις δυτικές εκτιμήσεις ως προπαγάνδα.

Από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, ο Τραμπ έχει προσπαθήσει να εξομαλύνει τις σχέσεις με τη Ρωσία, συνομιλώντας τηλεφωνικά με τον Πούτιν τουλάχιστον έξι φορές. Τη Δευτέρα δήλωσε ότι ο Πούτιν δεν είναι «δολοφόνος, αλλά σκληρός τύπος».

Σε σαφή ρήξη με τον προκάτοχό του, Τζο Μπάιντεν, ο Τραμπ έχει παρουσιάσει τον πόλεμο ως θανατηφόρα αντιπαράθεση μέσω αντιπροσώπων μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ, απέσυρε την υποστήριξη για την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο αναγνώρισης της προσάρτησης της Κριμαίας.

Ο Πούτιν βλέπει τον πόλεμο ως σημείο καμπής στις σχέσεις της Μόσχας με τη Δύση, η οποία –κατά την άποψή του– ταπείνωσε τη Ρωσία μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, επεκτείνοντας το ΝΑΤΟ και παρεμβαίνοντας σε περιοχές που θεωρεί ως ζωτικής σημασίας για τη ρωσική επιρροή, όπως η Ουκρανία και η Γεωργία.

Πιέζει η Ρωσία μέσω νέων επιθέσεων

Ο Πούτιν δεν έχει ακόμα αποδεχθεί την πρόταση του Τραμπ για άνευ όρων κατάπαυση του πυρός –πρόταση που ενέκρινε αμέσως το Κίεβο. Τις τελευταίες ημέρες, η Ρωσία έχει εξαπολύσει εκατοντάδες επιθέσεις με drones σε ουκρανικές πόλεις.

Ωστόσο, σε συνέντευξή του στο BBC, ο Τραμπ ανέφερε ότι οι συζητήσεις με τον Πούτιν δεν έχουν τελειώσει και παραμένει αισιόδοξος για επίτευξη συμφωνίας.

Η πρώτη πηγή απέρριψε τον ισχυρισμό του Τραμπ ότι ο Πούτιν έλεγε «σαχλαμάρες», υποστηρίζοντας ότι υπήρξε αποτυχία μετατροπής των θετικών επαφών με τον Γουίτκοφ σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για την ειρήνη.

Αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε τη Δευτέρα πως ο Τραμπ εξετάζει την επιβολή 100% δασμών σε ρωσικά προϊόντα και δευτερογενείς κυρώσεις σε χώρες που συνεχίζουν να τα αγοράζουν – με Κίνα και Ινδία να είναι οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς ρωσικού πετρελαίου.

Παρά τις κυρώσεις και το κόστος του πολέμου, η ρωσική οικονομία των 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων έχει αντέξει περισσότερο από όσο περίμεναν οι αναλυτές. Το ρωσικό υπουργείο Οικονομικών προβλέπει ανάπτυξη 2,5% το 2025, έναντι 4,3% το 2024.

Η δεύτερη πηγή υποστήριξε ότι ο Τραμπ έχει περιορισμένη επιρροή στον Πούτιν και ότι, ακόμα και με την επιβολή δασμών, η Ρωσία θα βρει εναλλακτικούς δρόμους για να διαθέσει τα προϊόντα της στις διεθνείς αγορές.

«Ο Πούτιν κατανοεί ότι ο Τραμπ είναι απρόβλεπτος και μπορεί να προβεί σε δυσάρεστες κινήσεις, αλλά προσπαθεί να ελιχθεί ώστε να μην τον ερεθίσει υπερβολικά», σημείωσε η ίδια πηγή.

Κοιτώντας προς το μέλλον, μία από τις πηγές προειδοποίησε για πιθανή κλιμάκωση της κρίσης τους επόμενους μήνες, επισημαίνοντας τον κίνδυνο από την αυξανόμενη ένταση μεταξύ των δύο μεγαλύτερων πυρηνικών δυνάμεων του κόσμου. Και κατέληξε: ο πόλεμος θα συνεχιστεί.