Αντρέι Μάσλοβ: Ο Ρώσος πρέσβης μιλά σε συνέντευξη για Ελληνοτουρκικά, ενέργεια και τουρισμό

Ο κ. Μασλόβ έκανε λόγο για ανάγκη αυστηρής τήρησης του Διεθνούς Δικαίου, αποφυγής προκλητικών ενεργειών, καθώς και επίλυσης οποιωνδήποτε προβλημάτων με ειρηνικά μέσα, σε  ερωτηθείς για τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στο Αιγαίο και την ΑΟΖ της Κύπρου.

«Ο μοναδικός φάρος για μας εδώ είναι το Διεθνές Δίκαιο. Η αιγιαλίτιδα ζώνη, η υφαλοκρηπίδα, η ΑΟΖ των νησιών, η απαγόρευση της απειλής ή χρήσης βίας είναι αυτονόητα πράγματα. Όποιος ενδιαφέρεται για το αντίστοιχο νομικό πλαίσιο, αρκεί να διαβάσει τη Συνθήκη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας 1982, π.χ. άρθρο 121 για τα νησιά»

αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ρώσος πρέσβης και χαρακτηρίζει το Δίκαιο της Θάλασσας τον ακρογωνιαίο λίθο του καθεστώτος των θαλασσών.

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη στο πρακτορείο:

Πώς κρίνετε τον τρόπο που αντιμετώπισε η Ελλάδα την πανδημία του κορονοϊού; Πώς είναι σήμερα η κατάσταση στη Ρωσία;  Είστε αισιόδοξος ότι τελικά θα καταστεί εφικτό φέτος λόγω κορονοϊού να υπάρξει τουριστική ροή στην Ελλάδα από τη Ρωσία; 

Η αντιμετώπιση της πανδημίας από τις Ελληνικές Αρχές είναι αποτελεσματική. Η έγκαιρη απόφαση για την επιβολή καραντίνας έσωσε πολλές ζωές και έθεσε τις βάσεις για τη γρήγορη επιστροφή στην κανονικότητα. Να επισημάνω και τον ρόλο των ίδιων των Ελλήνων, οι οποίοι έδειξαν πολύ μεγάλη υπευθυνότητα και σεβασμό προς τους συμπολίτες τους.

Στη Ρωσία λάβαμε αυστηρά μέτρα ήδη από τον Ιανουάριο και κερδίσαμε τον πολύτιμο χρόνο για την ενίσχυση του συστήματος υγείας. Δεν αντιμετωπίσαμε ελλείψεις αναπνευστήρων, κλινών, ούτε φαρμάκων. Αποτέλεσμα ήταν η κατά πολύ χαμηλότερη θνησιμότητα από τον κορονοϊό σε σύγκριση με άλλες χώρες, ενώ ο συνολικός αριθμός θανάτων τον Ιανουάριο-Απρίλιο σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι ακόμα και μειώθηκε. Κατέχουμε τη δεύτερη θέση παγκοσμίως ως προς τις διαγνωστικές εξετάσεις για το COVID-19. Ημερησίως πραγματοποιούνται 250.000 – 350.000 τεστ, εν συνόλω ξεπέρασαν τα 13 εκατομμύρια. Επιπρόσθετα, τον Μάϊο ξεκίνησαν και τα μαζικά τεστ αντισωμάτων. Κάθε μέρα εντοπίζουμε περίπου 8.500 κρούσματα, ενώ συνολικά αγγίζουν τις 500.000 με πληθυσμό της Ρωσίας να είναι 140 εκατομμύρια άνθρωποι. Η κατάσταση σήμερα είναι σταθερή, από τους νοσούντες πάνω από 250 χιλιάδες έχουν αναρρώσει, αλλά δυστυχώς 6.500 συνάνθρωποί μας έχασαν τη ζωή τους. Τώρα ο στόχος είναι η επιτυχής ολοκλήρωση των κλινικών δοκιμών των 9 ρωσικών εμβολίων, τα οποία καταχωρήθηκαν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στη λίστα των πιο προχωρημένων. Ευελπιστούμε ότι η μαζική παραγωγή των εμβολίων θα μας επιτρέψει το συντομότερο δυνατόν να επιστρέψουμε στην κανονικότητα, συμπεριλαμβανομένων και των τουριστικών ταξιδιών.

Όσον αφορά στον τουρισμό, η Ελλάδα είναι, όπως ξέρουν όλοι, ένας από τους πιο αγαπημένους προορισμούς για τους Ρώσους. Τα τελευταία χρόνια οι αφίξεις Ρώσων τουριστών εδώ ήταν κατά μέσον όρον 700.000-800.000 ετησίως. Αυτό σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στους ισχυρούς πνευματικούς και ιστορικούς δεσμούς μεταξύ των λαών μας. Αλλά η φετινή χρονιά θα είναι διαφορετική. Η Κυβέρνηση της χώρας μας προέβη στη σύσταση στους πολίτες να μην σχεδιάζουν προς το παρόν τουριστικά ταξίδια στο εξωτερικό. Πιστεύω ότι όλοι μας πρέπει να κάνουμε υπομονή, να δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα το προσεχές διάστημα και στη Ρωσία, και στην Ελλάδα, και παγκοσμίως.

Τι αναμένετε και ποιες συγκεκριμένες πρωτοβουλίες προτίθεται να αναλάβει η Ρωσία για την αναβάθμιση της συνεργασίας της με την Ελλάδα; Σε ποιους τομείς εντοπίζετε τα κυριότερα πεδία για περαιτέρω ενίσχυση των διμερών σχέσεων; Εκτιμάτε ότι ο εορτασμός των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση είναι ευκαιρία για περαιτέρω εμβάθυνση των ελληνορωσικών σχέσεων;

Στη διμερή συνεργασία οι πρωτοβουλίες πάντα απαιτούνται και από τις δυο πλευρές, όχι μόνο από τη μια. Και οι δυο χώρες μας ενδιαφέρονται για την περαιτέρω αναβάθμιση των σχέσεων και επιδιώκουν να συμβάλουν σ’ αυτό στον ίδιο βαθμό. Από τη ρωσική μεριά θα ήθελα να επισημάνω τα εξής.

Πιστεύουμε ότι η συνεργασία μεταξύ της Ρωσίας και της Ελλάδας έχει διαχρονικά γερά θεμέλια τόσο στον οικονομικό τομέα όσο και στην πολιτιστική και ανθρωπιστική σφαίρα. Ο πολιτικός διάλογος είναι εντατικός. Βεβαίως η πρωτόγνωρη συγκυρία της πανδημίας, την οποία διανύουμε, δεν μπορεί να μην την επηρεάζει. Δουλεύουμε όμως μαζί με τους Έλληνες φίλους μας με στόχο να συνεχιστεί η υλοποίηση των κοινών σχεδίων.

Τα τελευταία χρόνια οι διμερείς οικονομικές σχέσεις δείχνουν καλή δυναμική. Η φετινή χρονιά ξεκίνησε με την αύξηση του διμερούς εμπορίου – το πρώτο τρίμηνο καταγράφτηκε άνοδος κατά 4,7%. Συνολικά το 2019 οι συναλλαγές έφτασαν στο 4,1 δισ. δολάρια. Η Ελλάδα υπερβαίνει οποιαδήποτε χώρα των Βαλκανίων σε εμπορικές συναλλαγές με τη Ρωσία, και πιστεύουμε ότι υπάρχει περιθώριο για την περαιτέρω διεύρυνση του εμπορίου. Μόλις επιτρέψουν οι συνθήκες, οι διμερείς οικονομικές σχέσεις θα συζητηθούν εις βάθος στο πλαίσιο της 13ης συνόδου της Μεικτής Διυπουργικής Επιτροπής για την Οικονομική, Βιομηχανική, Επιστημονική και Τεχνολογική Συνεργασία, οι συμπρόεδροι της οποίας είναι ο Υπουργός Μεταφορών της Ρωσίας Ευγκένι Ντίτριχ και ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης. Προγραμματίζεται και η συνάντηση μεταξύ των δύο, που έπρεπε να γίνει το Μάρτιο στη Μόσχα.

Προχωράει η συνεργασία και στον ενεργειακό κλάδο που είναι μείζονος σημασίας και για τις δυο χώρες. Από τον Ιανουάριο η Ελλάδα άρχισε να προμηθεύεται ρωσικό φυσικό αέριο μέσω του καινούργιου αγωγού "Τουρκικό Ρεύμα". Κατά την κοινή παραδοχή με τους Έλληνες εταίρους μας, η λειτουργία της νέας όδευσης συμβάλλει καθοριστικά στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.

Το 2019 μεταφέραμε στην Ελλάδα 2,413 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Πρόσφατα υπογράφτηκε η 10ετής σύμβαση προμήθειας φυσικού αερίου μεταξύ της Gazprom export LLC και του ελληνικού ομίλου Μυτιληναίος ΑΕ. Αυτό το γεγονός επιβεβαιώνει τη σημασία του ρωσικού φυσικού αερίου στην ελληνική αγορά. Η Ρωσία είναι έτοιμη να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ζήτηση για τους ενεργειακούς πόρους και θα παραμείνει διαχρονικά αξιόπιστος προμηθευτής φυσικού αερίου, αργού πετρελαίου, πετρελαιοειδών, βασικού ενεργειακού εξοπλισμού στην Ελλάδα.

Στην ανθρωπιστική σφαίρα συνεχίζονται, παρά την πανδημία, οι εκδηλώσεις στο πλαίσιο του Έτους Γλώσσας και Λογοτεχνίας Ρωσίας – Ελλάδας το 2019-2020. Είναι τρίτο κατά σειρά κοινό αφιερωματικό έτος: το 2016 είχαμε το Έτος Ρωσίας – Ελλάδας, το 2017-2018 το Έτος Τουρισμού.

Βεβαίως δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στους εορτασμούς των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. Η Ρωσία υποστήριξε ενεργά τον αγώνα του ελληνικού λαού για την ελευθερία και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις κρίσιμες στιγμές της Επανάστασης, συμβάλλοντας μέγιστα στην θεμελίωση του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους. Η χώρα μας ήταν μια από τις πρώτες που αναγνώρισαν την ανεξαρτησία της Ελλάδας και προχώρησε αμέσως στην εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων.

Σε αυτό το πλαίσιο οι δυο Υπουργοί Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόβ και Νίκος Δένδιας κατά τις συνομιλίες τους στη Μόσχα στις 6 Νοεμβρίου 2019 εξέτασαν θετικά την προοπτική να ανακηρυχθεί το 2021 κοινό Έτος Ιστορίας. Θεωρούμε ότι αυτός ο κοινός σχεδιασμός θα συμβάλει με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο στην καλύτερη προβολή της Επετείου στη Ρωσία, αλλά και στην περαιτέρω εμβάθυνση των διμερών σχέσεων στους τομείς του πολιτισμού, της επιστήμης και του τουρισμού. Θα αποτελέσει καλή αφορμή για κοινές ιστορικές έρευνες στα αρχεία, ενδιαφέροντα δημοσιεύματα και στις δύο χώρες. Ήδη ξεκίνησε η εκπόνηση ενός πλούσιου προγράμματος, στο οποίο θα συμπεριληφθούν οι πρωτοβουλίες τόσο στη Ρωσία, όσο και στην Ελλάδα με έμφαση στις εκθέσεις, ημερίδες, αναμνηστικές εκδηλώσεις, συναυλίες κλπ.

Πιστεύετε ότι η Τουρκία θα επιχειρήσει εκ νέου να εργαλειοποιήσει το μεταναστευτικό και προσφυγικό πρόβλημα, όπως έκανε κατά κοινή παραδοχή τον Φεβρουάριο, στον Έβρο και στο Αιγαίο, μετά την εξομάλυνση της κατάστασης με την πανδημία;

Θα ήταν πιο κατάλληλο να απευθύνεται αυτή η ερώτηση στους εκπροσώπους της Τουρκίας. Όσον αφορά τα γεγονότα που αναφέρατε, μπορώ να σας υπενθυμίσω τις εκτιμήσεις του ρωσικού Κέντρου ειρήνευσης των αντιμαχόμενων πλευρών στη Συρία. Το μεταναστευτικό κύμα προς τα ελληνοτουρκικά σύνορα δεν είχε σχέση με τις αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις του συριακού στρατού στο Ιντλίμπ. Τα δυο τρίτα των μεταναστών δεν ήταν καν Σύριοι, αλλά Αφγανοί, Ιρακινοί, πολίτες των αφρικανικών χωρών.

Ζήτημα καίριας σημασίας είναι η επιστροφή προσφύγων στη Συρία όπου η ειρηνική ζωή αποκαθίσταται. Από τον Ιούλιο του 2018, με πρωτοβουλία της Μόσχας και της Δαμασκού, επαναπατρίστηκαν ήδη 600 χιλιάδες άνθρωποι. Πάνω από 1 εκατ. Σύριοι, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων εντός της ΕΕ, εξέφρασαν την επιθυμία τους να επιστρέψουν. Η Ρωσία παρέχει πρακτική υποστήριξη στις προσπάθειες της Κυβέρνησης της Συρίας για την αποκατάσταση της κοινωνικής και οικονομικής ζωής στη χώρα. Η ΕΕ θα μπορούσε να συνεισφέρει σε αυτό το έργο. Εξαιρετικά χρήσιμη θα ήταν οποιαδήποτε ανθρωπιστική βοήθεια, συμπεριλαμβανομένης και της ανθρωπιστικής αποναρκοθέτησης.

Πώς σχολιάζετε τις τελευταίες εξελίξεις στη Λιβύη;  Με ποιον τρόπο μπορεί να διασφαλιστεί το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη; Μπορεί να συμβάλει σε αυτό η ευρωπαϊκή ναυτική επιχείρηση "Ειρήνη";

Η Ρωσία εφαρμόζει υπεύθυνη πολιτική στο Λιβυκό, σε αντίθεση με ορισμένα άλλα κράτη, οι συνέπειες της εισβολής των οποίων στη Λιβύη ζούμε τώρα, μετά την παραβίαση το 2011 του Ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και όλο το χάος που ακολούθησε.

Προτεραιότητα είναι να τερματιστούν οι εχθροπραξίες και να εντατικοποιηθεί ο διάλογος με τη συμμετοχή όλων των πολιτικών δυνάμεων και κοινωνικών κινημάτων της χώρας. Η Ρωσία διατηρεί επαφές με όλα ανεξαιρέτως τα συγκρουόμενα μέρη, προτρέποντάς τα να υιοθετήσουν μια εποικοδομητική προσέγγιση. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα ο Υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόβ δέχθηκε στη Μόσχα τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης κ. Αχμέντ Μαϊτίγκ.

Σε ό,τι αφορά στην επιχείρηση "Ειρήνη", πρέπει να δούμε πόσο αποτελεσματική θα είναι από την άποψη της συμβολής στην εφαρμογή του εμπάργκο όπλων που επιβλήθηκε στη Λιβύη από τον ΟΗΕ. Δυστυχώς, η προγενέστερη επιχείρηση "Σοφία" δεν είχε ιδιαίτερη επιτυχία σε αυτόν τον τομέα. Έτσι κι αλλιώς, η νέα επιχείρηση πρέπει να είναι απολύτως συμβατή με το Διεθνές Δίκαιο και το νομικό πλαίσιο, όπως αυτό καθορίστηκε από το Ψήφισμα 2292 του ΣΑ του ΟΗΕ, και να επεκτείνεται σε όλο το μήκος των λιβυκών ακτών. Ευελπιστούμε ότι οι δυτικές χώρες θα ασχοληθούν και με το πρόβλημα μεταφοράς στη Λιβύη από το Ιντλίμπ της Συρίας τρομοκρατών, όπλων και στρατιωτικών "συμβούλων".

Γενικώς, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας είναι ύψιστη προτεραιότητα της χώρας μας. Εφιστούμε την προσοχή της παγκόσμιας κοινότητας στην απειλή αυτή και καλούμε τους εταίρους μας να αυξήσουν τις προσπάθειές τους για την εξόντωση των διεθνών τρομοκρατικών οργανώσεων, οι οποίες είναι στη λίστα του ΣΑ του ΟΗΕ, όπως αυτές που δρουν στη Λιβύη. Οι αντιτρομοκρατικές δραστηριότητες της Ρωσίας έφεραν απτά αποτελέσματα όσο στο δικό της έδαφος, τόσο και στο εξωτερικό, π.χ. στη Συρία.

Ποια είναι η θέση της Μόσχας για τα μνημόνια Άγκυρας-κυβέρνησης Σάρατζ; Στις συζητήσεις που έχει η Ρωσία με την Τουρκία θέτει και το ζήτημα της ακύρωσής τους και ότι δρουν αποσταθεροποιητικά στην περιοχή; Οι διαφορετικές θέσεις της Ρωσίας με την Τουρκία στη Λιβύη και τη Συρία μπορούν να επηρεάσουν τις διμερείς τους σχέσεις;

Γνωρίζουμε πολύ καλά τη θέση της Ελλάδας για τα μνημόνια και είμαστε σε στενή επικοινωνία με την Αθήνα για το εν λόγω θέμα, ακόμα και σε επίπεδο των Υπουργών Εξωτερικών μας. Επιπλέον, θεωρούμε ότι η Ελλάδα ως χώρα της Μεσογείου, η οποία αντιμετωπίζει άμεσα τις αρνητικές συνέπειες της λιβυκής κρίσης, δικαιούται να συμμετέχει πλήρως στις πολυμερείς προσπάθειες για την επίλυση της σύγκρουσης στη Λιβύη.

Η Ρωσία εγκαίρως κάλεσε τα μέρη των μνημονίων να επιδείξουν πολιτική σύνεση και να αποφύγουν βήματα που μπορούν να οξύνουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση στη Λιβύη και τη Μεσόγειο. Δώσαμε προσοχή στην αντίδραση και τις εκτιμήσεις της Ελλάδος, της Κύπρου, καθώς και της Αιγύπτου ότι το μνημόνιο για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών δεν συνάδει με τη Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας και καταπατεί τα δικά τους συμφέροντα.

Όσο για τις σχέσεις μας με την Τουρκία, αυτές είναι εποικοδομητικές και αναπτύσσονται δυναμικά. Οι επαφές με την Άγκυρα περιλαμβάνουν και τα θέματα της διευθέτησης των οξέων περιφερειακών κρίσεων. Συνεργαζόμαστε ενεργά στο πλαίσιο της Διαδικασίας Αστανά – του πλέον αποτελεσματικού μηχανισμού που επέτρεψε να σταθεροποιηθεί η κατάσταση στη Συρία και να ξεκινήσει ο ενδοσυριακός πολιτικός διάλογος. Οι Ρώσοι και οι Τούρκοι στρατιωτικοί πραγματοποιούν τακτικές κοινές περιπολίες στη ζώνη αποκλιμάκωσης στο Ιντλίμπ της Συρίας, κάτι που εξασφάλισε τη σημαντική μείωση των τρομοκρατικών επιθέσεων στην περιοχή.

Η ΕΕ καταδίκασε πρόσφατα τις τουρκικές παραβιάσεις στα χωρικά ύδατα και στον εθνικό εναέριο χώρο της Ελλάδας, καθώς και τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κύπρου. Πώς βλέπει η Ρωσία την κλιμάκωση της τουρκικής έντασης στο Αιγαίο, αλλά και την παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ; Θεωρείτε ότι οι παράνομες εξορυκτικές ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ δυσκολεύουν το έδαφος για την επανεκκίνηση του διαλόγου για την επίλυση του Κυπριακού; 

Ο μοναδικός φάρος για μας εδώ είναι το Διεθνές Δίκαιο. Η αιγιαλίτιδα ζώνη, η υφαλοκρηπίδα, η ΑΟΖ των νησιών, η απαγόρευση της απειλής ή χρήσης βίας είναι αυτονόητα πράγματα. Όποιος ενδιαφέρεται για το αντίστοιχο νομικό πλαίσιο, αρκεί να διαβάσει τη Συνθήκη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας 1982, π.χ. άρθρο 121 για τα νησιά. Εν τω μεταξύ, η Ρωσία, σε αντίθεση με κάποιους άλλους, είναι μέρος της Συνθήκης, την εφαρμόζει πιστά και την θεωρεί ακρογωνιαίο λίθο του καθεστώτος των θαλασσών.

Ταυτόχρονα δεν νομίζω ότι οι τρίτες χώρες μπορούν να επιβάλουν τον εαυτό τους ως "διαμεσολαβητές" στο εν λόγω ζήτημα χωρίς την επιθυμία των άμεσα ενδιαφερόμενων μερών, είτε να εμπλέκονται εν απουσία της εντολής του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Για τη δίκαια επίλυση τέτοιων προβλημάτων προβλέπονται συγκεκριμένες νομικές διαδικασίες και ανάλογοι μηχανισμοί.

Όσο σ’ αυτό το ζήτημα, τόσο και στο θέμα της ΑΟΖ της Κύπρου πάντα κάνουμε έμφαση στην ανάγκη αυστηρής τήρησης του Διεθνούς Δικαίου, αποφυγής προκλητικών ενεργειών, καθώς και στην επίλυση οποιωνδήποτε προβλημάτων με ειρηνικά μέσα.

Όσον αφορά στο Κυπριακό, η θέση της Ρωσίας είναι συνεπής και αμετάβλητη. Θα υποστηρίξουμε οποιαδήποτε λύση που θα γίνει αποδεκτή από τις ίδιες τις κυπριακές κοινότητες και θα βασίζεται στα αντίστοιχα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Οι δυο κοινότητες γνωρίζουν καλύτερα απ’ όλους την κατάσταση και θα αποφασίσουν μόνοι τους για την κατάλληλη στιγμή για την επανεκκίνηση του διαλόγου. Δεν χρειάζονται έξωθεν συμβουλές και υπαγορεύσεις, ούτε έτοιμες συνταγές λύσης.Η