Ελληνοτουρκικά ΝΑΤΟ: To παρασκήνιο με τις προτάσεις Στόλτενμπεργκ
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, που επικαλείται η Καθημερινή, ο Γενς Στόλτενμπεργκ κάλεσε στο γραφείο του τους στρατιωτικούς αντιπροσώπους Ελλάδας και Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, όπου σε μία ολιγόλεπτη συνάντηση τούς έδωσε ένα μονοσέλιδο έγγραφο με τις σκέψεις του. Ακολουθώντας την υπηρεσιακή οδό, από τη μόνιμη αντιπροσωπεία στο ΝΑΤΟ, το έγγραφο Στόλτενμπεργκ μεταβιβάστηκε στο ΥΠΕΞ και στο υπουργείο Εθν. Άμυνας.
Το εν λόγω έγγραφο, σύμφωνα με το «Βήμα» το οποίο περιλαμβάνει μία σειρά από προτάσεις, δεν φαίνεται να καλύπτει σε αυτή τη φάση τις επιθυμίες της ελληνικής πλευράς, ιδιαίτερα σχετικά με την αποχώρηση του Oruc Reis από την Ανατολική Μεσόγειο. Η Αθήνα έκρινε, σύμφωνα πάντα με το «Βήμα» ότι σε πρώτη φάση και όταν εκδηλώθηκε αρχικά η σκέψη Στόλτεμπεργκ, δεν υπήρχε λόγος να απορρίψει αμέσως την πρωτοβουλία του.
Ωστόσο, ο κ. Στόλτενμπεργκ βιάστηκε όμως και έσπευσε να ανακοινώσει ότι οι δύο χώρες «συμφώνησαν να προσέλθουν σε τεχνικές συνομιλίες για τη μείωση του κινδύνου επεισοδίων και ατυχημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο, επισημαίνοντας ότι το ΝΑΤΟ είναι μία σημαντική πλατφόρμα διαβουλεύσεων επί ζητημάτων που επηρεάζουν την ασφάλειά μας».
Στην Αθήνα υπήρξε έντονη δυσαρέσκεια για τον τρόπο που χειρίστηκε το θέμα ο γεν. γραμματέας του ΝΑΤΟ ενώ ο κ. Στόλτενμπεργκ έχει ζητήσει να συνομιλήσει επ’ αυτού και με τον Ν. Δένδια.
Όπως τονίζεται στο ρεπορτάζ της Καθημερινής, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, αρχικές συζητήσεις γι’ αυτό το θέμα είχαν γίνει και την προηγούμενη εβδομάδα, όταν ο κ. Στόλτενμπεργκ βρέθηκε στο Βερολίνο, όπου πέρα από τον Ν. Παναγιωτόπουλο συναντήθηκε και με την Ανεγκρετ Κραμπ-Κάρενμπαουερ.
Το ζήτημα ήλθε στην επιφάνεια χθες αργά το απόγευμα, όταν στην ιστοσελίδα του ΝΑΤΟ αναρτήθηκε δήλωση του κ. Στόλτενμπεργκ, ο οποίος ενημέρωνε πως ύστερα από επικοινωνία του με τους ηγέτες Ελλάδας και Τουρκίας, «οι δύο σύμμαχοι συμφώνησαν να ξεκινήσουν τεχνικές συζητήσεις στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ για να συσταθεί ένας μηχανισμός στρατιωτικής αποτροπής σύγκρουσης ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι περιστατικών και ατυχημάτων στην Ανατ. Μεσόγειο».
Η αρχική αντίδραση της Αθήνας ήλθε μέσω διπλωματικών πηγών που διέψευδαν «τεχνικές συνομιλίες», ωστόσο σημείωναν ότι η Αθήνα «συγκρατεί» την πρόθεση Στόλτενμπεργκ να εργαστεί για να θεσπίσει μηχανισμούς αποκλιμάκωσης στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
Οι διπλωματικές πηγές των Αθηνών επανήλθαν προσθέτοντας ότι «η μονομερής εγχείριση εγγράφου με την παράκληση για σχόλια εντός μιας εβδομάδας σε καμία περίπτωση δεν συνιστά έναρξη διαλόγου».
Η ανταπόκριση της Άγκυρας
Ανακοίνωση αναφορικά με τις δηλώσεις του γγ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ εξέδωσε το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών. «Θέλουμε να σας θυμίσουμε ότι είμαστε έτοιμοι για διάλογο χωρίς προϋποθέσεις», αναφέρεται στην ανακοίνωση που εξέδωσε το βράδυ της Πέμπτης το τουρκικό ΥΠΕΞ.
Μάλιστα, η Άγκυρα κάλεσε την Ελλάδα να υποστηρίξει την εν λόγω πρωτοβουλία και τονίζει ότι η ίδια θέλει να ξεκινήσει ο διάλογος ανάμεσα στις δύο χώρες, ώστε να βρεθεί μία μόνιμη λύση για όλα τα ζητήματα ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα με βάση πάντα το Διεθνές Δίκαιο.
Διπλωματικός πυρετός
Αναλυτές αποδίδουν την σπουδή Στόλτενμπεργκ σε πιθανές αμερικανικές πιέσεις για την δραστηριοποίηση της Συμμαχίας προκειμένου να αποκλιμακωθεί η ένταση, με αποτέλεσμα να επιχειρήσει να προκαταλάβει τις εξελίξεις.
Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα τόνιζαν ότι «προϋπόθεση διαλόγου συνιστά η απομάκρυνση όλων των τουρκικών πλοίων από την ελληνική υφαλοκρηπίδα». Σύμφωνα με πληροφορίες, είναι πολύ πιθανό σήμερα να υπάρξει τηλεφωνική επικοινωνία του κ. Δένδια με τον Γενς Στόλτενμπεργκ.
Από την πλευρά της η ελληνική πλευρά συνεχίζει τον διπλωματικό μαραθώνιο για την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και την ανάδειξη της τουρκικής προκλητικότητας και παραβατικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας θα βρεθεί σήμερα στη Νέα Υόρκη, όπου θα συναντηθεί με τον γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτιέρες και θα τον ενημερώσει για την ένταση που επικρατεί στην περιοχή και τις ευθύνες της Άγκυρας.
Στις 10 Σεπτεμβρίου ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα παραστεί στην Ευρωμεσογειακή Σύνοδο που συγκαλεί ο Εμμανουέλ Μακρόν στην Κορσική, ενώ είναι πιθανό το πρωί της ίδιας μέρας να υπογραφεί η συμφωνία αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας Γαλλίας από τους δύο ηγέτες στο Παρίσι.
Ορόσημο πάντως θεωρείται η 24η Σεπτεμβρίου, οπότε και θα ξεκινήσει στις Βρυξέλλες η Σύνοδος Κορυφής για τις Ευρωτουρκικές σχέσεις. Στην περίπτωση που η Τουρκία δεν έχει προχωρήσει σε έμπρακτη αποκλιμάκωση οι 27 ηγέτες θα κληθούν να αποφασίσουν για τις κυρώσεις στην Άγκυρα με βάση το έγγραφο που θα τους παρουσιάσει ο Ζοζέπ Μπορέλ.
