ΚΕΜΙΠΟ: Η Σακελλαροπούλου στο 10ο Συμπόσιο για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική καταστροφή

Παρουσία της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κατερίνας Σακελλαροπούλου πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 6 Μαΐου 2022 η έναρξη των εργασιών του 10ου Συμποσίου του Κέντρου Μικρασιατικού Πολιτισμού (ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ.) του Δήμου Ν. Ιωνίας στο Συνεδριακό κέντρο του Δήμου, στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων τιμής και μνήμης για τα 100 χρόνια από την Μικρασιατική καταστροφή.

Τις εκδηλώσεις διοργανώνει η Ιερά Μητρόπολη Ν. Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος με τους Δήμους της Ν. Ιωνίας, Ν. Φιλαδέλφειας- Ν.Χαλκηδόνας και Ηρακλείου Αττικής.

Στην έναρξη των εργασιών του Συμποσίου, χαιρετισμό απηύθυναν κατά σειρά ο Πρόεδρος του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. του Δήμου Ν. Ιωνίας κ. Λουκάς Χριστοδούλου, η Δήμαρχος Ν. Ιωνίας κ. Δέσποινα Θωμαΐδου και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ν. Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος κ. Γαβριήλ.

Χαιρετισμό απηύθυνε επίσης η Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Σακελλαροπούλου, η οποία επεσήμανε τη σημασία που έχει για τον ελληνισμό η περιοχή της Μικράς Ασίας, η οποία υπήρξε το κέντρο του ελληνικού κόσμου μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα και η πατρίδα της ελληνικής διανόησης.

Η κ. Σακελλαροπούλου τόνισε επίσης την προσφορά του Μικρασιατικού Ελληνισμού τόσο στις επιστήμες, στον πολιτισμό και στην παιδεία, όσο και στην ιστορική εξέλιξη του ελληνισμού από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «… Παρά τις δυσκολίες ενσωμάτωσης και αποκατάστασης των προσφύγων Μικρασιατών, τις καθυστερήσεις, τις ελλείψεις και τις αναπόφευκτες, για ένα τόσο μεγάλο εγχείρημα, αδικίες εκατοντάδες χιλιάδες πολυτάλαντοι και δημιουργικοί άνθρωποι άρχισαν στη χώρα μας μία νέα ζωή, κομίζοντας από την παλιά τους πατρίδα τη σοφία ενός πολιτισμού τριών χιλιάδων χρόνων. Επιτεύχθηκε η εθνική ομοιογένεια, ειδικά στην Μακεδονία και στις παραμεθόριες περιοχές. Αναζωογονήθηκαν και τονώθηκαν η οικονομία, η λογοτεχνία, τα γράμματα και οι τέχνες. Με τον τρόπο αυτό η καταστροφή του 1922 μετατράπηκε σε κοινωνικό και οικονομικό θρίαμβο, γεγονός που αποτελεί, όπως σωστά έχει γραφεί, το μεγαλύτερο ειρηνικό επίτευγμα του νεοελληνικού κράτους…».

Στον χαιρετισμό του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Γαβριήλ καλωσόρισε με θερμά λόγια την Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την ευχαρίστησε για την τιμητική παρουσία της στην έναρξη των εργασιών του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. του Δήμου, μέσω των οποίων προβάλλονται και αναδεικνύονται, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, τόσο η πνευματική και ηθική, όσο και η μαρτυρική συμβολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας στον Μικρασιατικό Ελληνισμό.

Την έναρξη των εργασιών του Συμποσίου τίμησαν επίσης με την παρουσία τους ο Δήμαρχος Ν. Φιλαδέλφειας-Ν. Χαλκηδόνας κ. Ιωάννης Βούρος, ο Αναπληρωτής Διευθυντής του Ιδρύματος Ποιμαντικής Επιμόρφωσης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών Πανοσ. Αρχιμ. Θεολόγος Αλεξανδράκης, κληρικοί της Ιεράς Μητροπόλεως, βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου, εκπρόσωποι της Περιφέρειας Αττικής, μέλη των Δ.Σ. και των τριών Δήμων της Μητροπολιτικής περιφέρειας, πρόεδροι και εκπρόσωποι προσφυγικών συλλόγων και Μικρασιατικών σωματείων τόσο της ευρύτερης περιοχής, όσο και άλλων περιοχών της Ελλάδας.

Το 10ο Συμπόσιο του ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ διεξάγεται από την Παρασκευή 6 έως και την Κυριακή 8 Μαΐου στο Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου Ν. Ιωνίας και σε αυτό συμμετέχουν διακεκριμένοι επιστήμονες, ιστορικοί ερευνητές, συγγραφείς και έγκριτοι ακαδημαϊκοί.

Ακολουθεί ο χαιρετισμός της κυρίας Σακελλαροπούλου:

«Αισθάνομαι μεγάλη συγκίνηση και τιμή, καθώς απευθύνομαι στους απογόνους των Μικρασιατών προσφύγων, από το βήμα του 10ου Συμποσίου με τον εύγλωττο τίτλο “Από τη Συνθήκη των Σεβρών στη Συνθήκη της Λωζάνης”.

Με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό ετών από την καταστροφή της Σμύρνης και τον ξεριζωμό περίπου 1.500.000 Χριστιανών Ορθοδόξων της ευρύτερης περιοχής της Ανατολίας από τις πατρογονικές τους εστίες, ο νους μας γυρίζει και πάλι στα ματωμένα χώματα του Μικρασιατικού Ελληνισμού, αναπόσπαστο κομμάτι της Ιστορίας μας, κοιτίδα πολιτισμού που πέρασε από την ιστορία στη μνήμη και στην καρδιά όλων των Ελλήνων. Δεν είναι όμως μόνο η οδυνηρή απώλεια του τόπου και των ανθρώπων του που μας έχει ανεξίτηλα σημαδέψει. Η τραγωδία του Αιγαίου παίχθηκε σε δύο όχθες και δύο πατρίδες. Όταν οι κυνηγημένοι από τους Τούρκους έφτασαν στην θάλασσα, με τους μπόγους και τα μωρά στην αγκαλιά, τα οστά των πατεράδων τους και τα ιερά εικονίσματα που διέσωσαν, εκεί στην άκρη του κόσμου τους που έσβηνε, κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν μια νέα τραγωδία, να αναζητήσουν τις βάρκες και τα καράβια της σωτηρίας, να παλέψουν με τα κύματα και τη φωτιά, για να σώσουν τη ζωή τους και να φτάσουν απέναντι, στην Ελλάδα που λάτρευαν και μνημόνευαν συχνά. Μια χώρα όμως καθημαγμένη και ηττημένη, που έπρεπε να τους περιθάλψει, να τους ντύσει, να τους ταΐσει, να χτίσει σπίτια για να τους στεγάσει.

Η μαρτυρική έξοδος προς την Ελλάδα, ωστόσο, δεν σημαδεύτηκε μόνο από τη βία, τις διώξεις, τα γεωπολιτικά συμφέροντα των ισχυρών της εποχής, αλλά και από την καλοσύνη και τη δράση φιλάνθρωπων Φιλελλήνων του 20ου αιώνα. Ήταν ο Αμερικανός πάστορας Έιζα Τζένινγκς, o οποίος οργάνωσε και διηύθυνε τη διάσωση 500.000 προσφύγων από τα μικρασιατικά παράλια, πολλές φορές πληρώνοντας ο ίδιος τα ναύλα της μεταφοράς με τα ξένα πλοία, και αργότερα κινητοποιώντας ολομόναχος τον Ελληνικό στόλο να σπεύσει για τη σωτηρία τους. Ήταν ο, Αμερικανός επίσης, γνωστός διπλωμάτης Χένρι Μοργκεντάου, πρέσβης των ΗΠΑ στην Κωνσταντινούπολη, ο οποίος όχι μόνο διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη σωτηρία του Μικρασιατικού Ελληνισμού αλλά συνέχισε την μεγάλη του προσφορά, αναλαμβάνοντας το 1923 Προέδρος της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων. Τιμώντας τους σήμερα, τιμάμε μια από τις πιο φιλάνθρωπες και συγκινητικές εκφάνσεις του φιλελληνισμού.

Δεν είναι πολλές οι φωτογραφίες από τα εγκαίνια του πρώτου προσφυγικού οικισμού στην περιοχή Ποδαράδες, που ανήκει σήμερα στον Δήμο Νέας Ιωνίας, εκείνα τα λιτά σπιτάκια της αλληλεγγύης που φτιάχτηκαν για να στεγάσουν 650 οικογένειες ταπητουργών από τη Σπάρτη της Πισιδίας. Όμως θα ήθελα ιδιαίτερα να μνημονεύσω τη φωτογραφία του Χένρι Μοργκεντάου με τον Έλληνα συγγραφέα και ποιητή Κώστα Ουράνη, παρόντες και οι δύο στα εγκαίνια, σε διαφορετικούς ρόλους. Είναι μια συμβολική εικόνα: από τη μια μεριά ο εκπρόσωπος του συμμαχικού παράγοντα και πρόεδρος της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων, από την άλλη ο εκπρόσωπος της πνευματικής Ελλάδας, η οποία πάνω στα ερείπια οραματίστηκε την οικοδόμηση μιας νέας κοινωνίας, εύρωστης, σύγχρονης, δημοκρατικής. Και οι προσπάθειες τους ευοδώθηκαν.

Πράγματι, παρά τις δυσκολίες ενσωμάτωσης και αποκατάστασης των Μικρασιατών, τις καθυστερήσεις, τις ελλείψεις και τις αναπόφευκτες για ένα τόσο μεγάλο εγχείρημα αδικίες, εκατοντάδες χιλιάδες πολυτάλαντοι και δημιουργικοί άνθρωποι άρχισαν στη χώρα μας μια νέα ζωή, κομίζοντας από την παλιά τους πατρίδα τη σοφία ενός πολιτισμού τριών χιλιάδων χρόνων. Επιτεύχθηκε εθνική ομοιογένεια, ειδικά στη Μακεδονία και τις παραμεθόριες περιοχές της, αναζωογονήθηκαν και τονώθηκαν η οικονομία, η λογοτεχνία, τα γράμματα, οι τέχνες. Με τον τρόπο αυτό, η καταστροφή του 1922 μετατράπηκε σε κοινωνικό και οικονομικό θρίαμβο, γεγονός που αποτελεί, όπως σωστά έχει γραφτεί, το μεγαλύτερο ειρηνικό επίτευγμα του νεοελληνικού κράτους.

Με αυτές τις σκέψεις, εγκαινιάζω το Συμπόσιό σας και εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του».