Πώς «διαβάζουν» οι διεθνείς αναλυτές το διάγγελμα Νετανιάχου - Τι προβλέπει η συμφωνία για εκεχειρία

Με κομμένη την ανάσα παρακολουθεί η παγκόσμια κοινότητα την εύθραυστη κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Το βράδυ της Τρίτης 26/11, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου απηύθυνε διάγγελμα ανακοινώνοντας μια κατάπαυση του πυρός στον Λίβανο η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή από το πρωί της Τετάρτης 27/11. 

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσε ο λόγος του Νετανιάχου και στους πολιτικούς αναλυτές οι οποίοι προσπάθησαν να αποκρυπτογραφήσουν τις επόμενες κινήσεις του Ισραήλ από εδώ και πέρα. 

Σύμφωνα με τον αναλυτή του Sky News, Τζέιμς Ζόγκμπι, ιδρυτή του Αραβοαμερικανικού Ινστιτούτου, οι λεπτομέρειες της συμφωνίας «δεν έχουν γίνει ακόμη γνωστές» ωστόσο όπως πιστεύει πρόκειται για «μια εύθραυστη συμφωνία που εξαρτάται από πολλούς όρους που επιβάλλει το Ισραήλ».

«Έχουμε ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο τόσες φορές στο παρελθόν. Μου αρέσει να το συγκρίνω με την ιστορία του Boy Who Cried Wolf», είπε και προσέθεσε «Αυτά είναι τα μεγάλα παιδιά που φώναξαν ειρήνη».

«Δεν είμαι σίγουρος ότι υπάρχει συμφωνία. Η ομιλία του ισραηλινού πρωθυπουργού αυτή τη στιγμή ήταν περισσότερο μια προεκλογική ομιλία που σκιαγραφούσε πόσο υπέροχος είναι» σημειώνει ο Ζόγκμπι προσθέτοντας ότι «ο Λίβανος θέλει απεγνωσμένα να τερματιστούν οι βομβαρδισμοί». «Μίλησα με ανθρώπους στη Βηρυτό και είναι ένας εφιάλτης» σημείωσε χαρακτηριστικά.

«Είναι μια συμφωνία που είναι τόσο εύθραυστη και βασίζεται σε συνθήκες που θα είναι αδύνατο να εκπληρωθούν» κατέληξε.

«Μια συμφωνία γεμάτη ναρκοπέδια»

Προβληματισμένη για τα αποτελέσματα που θα επιφέρει η συμφωνία εκεχειρίας του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ του Λιβάνου, εμφανίστηκε η δημοσιογράφος του Sky News, Ριμ Μόμταζ. «Βρισκόμαστε μακριά από μία παρατεταμένη ειρήνη στον Λίβανο. Η συμφωνία είναι γεμάτη ναρκοπέδια», εξηγεί τονίζοντας πως υπάρχει πολύ υψηλός κίνδυνος για την κατάρρευση της.

«Αν κοιτάξετε τις λεπτομέρειες αυτής της υποτιθέμενης συμφωνίας, κάθε βήμα της διαδρομής είναι ένα ναρκοπέδιο από μόνο του. Ο κίνδυνος να καταρρεύσει σε κάθε βήμα είναι υψηλός σε αυτό το στάδιο», σημειώνει.

«Ας δούμε αν ισχύουν οι πρώτες 30 ημέρες μιας εκεχειρίας και ας δούμε αν και τα δύο μέρη -το Ισραήλ και η Χεζμπολάχ- θα κάνουν πράγματι αυτό που υποτίθεται ότι πρέπει να κάνουν, δηλαδή να αποσυρθούν και να σταματήσουν οι μάχες», πρόσθεσε.

Και τώρα τι γίνεται;

Ο ανταποκριτής του BBC στη Μέση Ανατολή, Φρανκ Γκάρντνερ σημείωσε ότι τόσο το Ισραήλ όσο και η Χεζμπολάχ πρόκειται να αποσύρουν τις δυνάμεις τους από τον νότιο Λίβανο σε μια περίοδο 60 ημερών, με τη Χεζμπολάχ να παραμένει βόρεια του ποταμού Λιτάνι, περίπου 30 χιλιόμετρα από τα σύνορα.

Για να καλυφθεί το κενό ασφαλείας που δημιουργείται, o ενισχυμένος λιβανέζικος εθνικός στρατός και στρατεύματα από την UNIFIL, η προσωρινή δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στον Λίβανο, θα παραμείνουν σε αυτή την έκταση.

Όσον αφορά στο Ισραήλ, η συμφωνία του επιτρέπει να επέμβει στρατιωτικά στον Λίβανο εάν δεχθεί άμεση απειλή από τη Χεζμπολάχ. Στην περίπτωση μιας λιγότερο άμεσης απειλής, όπως για παράδειγμα ο εντοπισμός μιας σήραγγας της λιβανέζικης οργάνωσης νότια του ποταμού Λιτάνι, το Ισραήλ θα το αναφέρει σε μια διεθνή επιτροπή πέντε χωρών, τους defacto εγγυητές, που επιβλέπονται από τις ΗΠΑ.

Η μεσολάβηση βασίζεται στην απόφαση 1701 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που αφορούσε το τέλος του προηγούμενου πολέμου ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χεζμπολάχ, το 2006, και προβλέπει πως μόνο ο στρατός του Λιβάνου και οι κυανόκρανοι πρέπει να είναι ανεπτυγμένοι στα σύνορα των δύο χωρών.

Όσον αφορά στη Γάζα, οι απόψεις είναι ανάμεικτες. Ορισμένοι Παλαιστίνιοι ελπίζουν ότι αυτό μπορεί να ανοίξει το δρόμο για μια συμφωνία που θα τερματίσει τη στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ εκεί. Άλλοι φοβούνται ότι θα απελευθερώσει τώρα τον ισραηλινό στρατό για να διπλασιάσει την επίθεσή του στη Χαμάς, με ακόμη περισσότερες απώλειες αμάχων.

Τίποτα δεν θα αλλάξει στη Γάζα

«Καμία ελπίδα δεν έχουν οι πολίτες της Γάζας για μια αντίστοιχη συμφωνία όπως αυτή με τον Λίβανο» σημειώνει ο HA Hellyer, ανώτερος συνεργάτης στις μελέτες ασφαλείας στο Royal United Services Institute (RUSI) στο Λονδίνο, στο CNN.

«Δεν νομίζω ότι η σύναψη οποιασδήποτε συμφωνίας σε σχέση με τον Λίβανο είναι πιθανό να κάνει μια συμφωνία στη Γάζα πιο πιθανή», σημειώνει προσθέτοντας ότι δεν έχουν υπάρξει ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα εδώ και πολύ καιρό.

«Υπήρχαν πάντα διαπραγματεύσεις για ομήρους», είπε «αλλά είναι οι μόνες για τις οποίες ενδιαφέρεται το Ισραήλ» καταλήγει.

Ωστόσο, ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος την περασμένη εβδομάδα σημείωσε μιλώντας στο CNN ότι μια συμφωνία με τη Χεζμπολάχ θα «έστελνε ένα μήνυμα στη Χαμάς» ότι το Ισραήλ και οι εταίροι του θα κάνουν ό,τι μπορούν για να εξασφαλίσουν μια συμφωνία που θα επαναφέρει τους ομήρους που κρατούνται στη Γάζα.

«Αν έχουμε μια συμφωνία με τον Λίβανο, όλοι θα εστιάσουν στη Χαμάς και θα προσπαθήσουν να πετύχουν μια συμφωνία για την επιστροφή των ομήρων», είπε ο Αμερικανός αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι το Ισραήλ πρέπει «να μετατρέψει αυτή τη στρατιωτική επιτυχία… σε στρατηγική».

Γιατί επετεύχθη τώρα μια συμφωνία;

Αυτό το ερώτημα αναλύθηκε από τον διπλωματικό συντάκτη του Sky News Ντόμινικ Γουάγκορν, λίγο μετά την ολοκλήρωση του διαγγέλματος Νετανιάχου. 

Ερωτηθείς εάν το Ιράν απέσυρε τη Χεζμπολάχ, επιτρέποντας μια εκεχειρία, ο Γουάγκχορν είπε: «Ναι, νομίζω ότι ναι. Το Ιράν εμπόδισε τη Χεζμπολάχ καθ' όλη τη διάρκεια αυτού του πολέμου να χρησιμοποιήσει την πλήρη ισχύ του. Το Ιράν έλεγε πάντα στη Χεζμπολάχ να μην χρησιμοποιήσει την πλήρη ισχύ της γιατί θέλει αυτό να παραμείνει ως ανάχωμα για την ημέρα, ενδεχομένως, που το Ισραήλ επιτεθεί στο υποτιθέμενο πρόγραμμα πυρηνικών όπλων του».

«Το ερώτημα λοιπόν είναι τι συμβαίνει στην εκεχειρία των 60 ημερών. Θα επιτρέψει αυτό να τεθούν σε εφαρμογή περαιτέρω ρυθμίσεις για μια μακροχρόνια κατάπαυση του πυρός;» αναρωτάται ο Γουάγκορν και προσθέτει «πώς μπορούν οι Ισραηλινοί να είναι σίγουροι, ιδιαίτερα εκείνοι που θα ενθαρρυνθούν τώρα να επιστρέψουν στα σπίτια τους στο βορρά, ότι το Ιράν δεν θα επιτρέψει στη Χεζμπολάχ να επανεξοπλιστεί και στη συνέχεια να αποτελέσει ξανά απειλή κάποια στιγμή στο μέλλον;».

Ο Γουάγκορν σημείωσε ότι οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός στη Γάζα είναι δύσκολο να επιτευχθεί τουλάχιστον άμεσα διότι «Οι στόχοι του Νετανιάχου στο βορρά [Λίβανος/Χεζμπολάχ] είναι πολύ διαφορετικοί από τους στόχους του στο νότο [Γάζα]. Στο βορρά, ήταν να εξουδετερώσει την απειλή από τη Χεζμπολάχ. Αισθάνεται αρκετά σίγουρος για αυτό προς το παρόν. Οι πολεμικοί του στόχοι στο νότο ήταν πάντα πολύ πιο μαξιμαλιστικοί, να καταστρέψει ολοκληρωτικά τη Χαμάς, να καταστρέψει την ηγεσία της, το έκαναν αρκετά αποτελεσματικά και να επιστρέψουν τους ομήρους στα σπίτια τους».