Ρεύμα: Ποιος είναι ο «Απόλλων» που θα μοιράσει φθηνά και σταθερά τιμολόγια σε 130.000 νοικοκυριά

Σε τελικό στάδιο βρίσκονται οι συζητήσεις και οι παρεμβάσεις που αποφάσισε η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την εφαρμογή του προγράμματος «Απόλλων». Στόχος του «Απόλλωνα» είναι να αξιοποιήσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) για να μειώσει σημαντικά το κόστος ρεύματος. Στην πρώτη φάση, θα ωφεληθούν οι περίπου 130.000 νοικοκυριά που είναι ενταγμένα στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ Α), εξασφαλίζοντας ότι θα έχουν μια σταθερή, χαμηλή χρέωση για το ρεύμα τους.

Πότε ξεκινάει το πρόγραμμα

Η εκκίνηση του «Απόλλωνα» αναμένεται μέσα στον Ιούνιο, χωρίς απρόοπτα. Παρά τις αλλαγές στην «αρχιτεκτονική» του προγράμματος , δηλαδή στις λεπτομέρειες της λειτουργίας του, ο τρόπος με τον οποίο θα φτάνει η έκπτωση στους ευάλωτους πολίτες παραμένει ίδιος: όσοι δικαιούνται το ΚΟΤ Α θα πληρώνουν μια ενιαία, σταθερή τιμή για κάθε κιλοβατώρα (kWh) που καταναλώνουν.

Τι σημαίνει η σταθερή τιμή για το ΚΟΤ Α

Από εδώ και πέρα, οι δικαιούχοι του ΚΟΤ Α θα χρεώνονται με μια σταθερή τιμή γύρω στα 3–3,5 λεπτά ανά kWh. Η τιμή αυτή θα ισχύει για τουλάχιστον 20 χρόνια, πράγμα που «θωρακίζει» αυτά τα νοικοκυριά από ενδεχόμενες αυξήσεις στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας τις επόμενες δύο δεκαετίες. Για να γίνει πιο κατανοητό: σήμερα όσοι έχουν ΚΟΤ Α πληρώνουν έκπτωση 7,5 λεπτά ανά kWh στο τιμολόγιό τους, άρα αν η «γενική» τιμή του τιμολογίου είναι 10,5 λεπτά, αυτοί καταλήγουν να πληρώνουν 3 λεπτά. Με το πρόγραμμα «Απόλλων», θα υπάρχει απευθείας μια «μπλε» τιμή 3–3,5 λεπτά, ανεξάρτητα από τις διακυμάνσεις της «γενικής» αγοράς.

Πώς θα λειτουργεί τεχνικά η κάλυψη της ζήτησης

Για να υποστηριχτεί αυτή η σταθερή χαμηλή τιμή, θα κατασκευαστούν νέες μονάδες ΑΠΕ, που θα συνοδεύονται από συστήματα αποθήκευσης (μπαταρίες). Η ιδέα είναι ότι όσο γίνεται, η κατανάλωση των νοικοκυριών του ΚΟΤ Α να καλύπτεται απευθείας από το «πράσινο» ρεύμα που παράγουν αυτές οι μονάδες. Η «μεταφορά» αυτής της ενέργειας στον τελικό καταναλωτή γίνεται με το μοντέλο του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού (virtual net–billing): όλοι οι δικαιούχοι θα συνδεθούν σε μια Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών, που έχει ήδη συστήσει η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ).

Δεν χρειάζεται κανείς από τους δικαιούχους να κάνει κάποια επιπλέον ενέργεια για να «μπει» στο πρόγραμμα, γιατί ακόμη κι αν δεν είναι μέλη της Ενεργειακής Κοινότητας, η κατανάλωσή τους μπορεί να συμψηφιστεί μέσω αυτής. Με άλλα λόγια, η Ενεργειακή Κοινότητα αναλαμβάνει να «συγκεντρώνει» όλη τη ζήτηση των ευάλωτων νοικοκυριών και να την αντιστοιχεί στις ΑΠΕ που θα λειτουργήσουν για χάρη τους.

Χρηματοδότηση και χρονοδιάγραμμα για τις μπαταρίες

Οι παραγωγοί ΑΠΕ που θέλουν να εντάξουν μπαταρίες στα έργα τους θα λάβουν επιδότηση 100 εκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης («Ελλάδα 2.0»). Ωστόσο, για να κατοχυρωθεί αυτή η χρηματοδότηση, οι μονάδες ΑΠΕ με μπαταρίες πρέπει να ολοκληρωθούν έως το καλοκαίρι του 2026. Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι διαγωνισμοί και οι διαδικασίες αδειοδότησης πρέπει να προχωρήσουν άμεσα, ώστε οι μονάδες να παραδοθούν εγκαίρως.

Πώς θα επιλέγονται οι μονάδες ΑΠΕ (διαγωνισμοί)

Το «πράσινο» χαρτοφυλάκιο της πρώτης φάσης θα προκύψει μέσα από μειοδοτικούς διαγωνισμούς. Οι όροι των διαγωνισμών θα περιληφθούν σε Υπουργική Απόφαση που θα βγει εντός των επόμενων ημερών. Η επιδότηση θα είναι «οριζόντια», δηλαδή ένα σταθερό ποσό χρημάτων ανά Μεγαβάτ (MW) για τις μπαταρίες. Όσοι παραγωγοί συμμετάσχουν στη δημοπρασία θα υποβάλλουν προσφορά για την εγγυημένη τιμή πώλησης της ενέργειας που θα παράγουν. Στη διαμόρφωση της προσφοράς τους, θα λάβουν υπόψη την επιδότηση της μπαταρίας. Τελικά, θα προκριθούν οι παραγωγοί που «χτυπήσουν» τη χαμηλότερη τιμή στη δημοπρασία. Οι νικητές θα υπογράψουν συμβόλαιο με τον Διαχειριστή ΑΠΕ και Εγγυήσεων (ΔΑΠΕΕΠ).

Τι θα γίνει στη δεύτερη φάση

Αφού ολοκληρωθεί η πρώτη φάση για τα νοικοκυριά με ΚΟΤ Α, σειρά έχει η μείωση του κόστους ρεύματος για τους ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού (Δήμοι και Περιφέρειες), για τις ΔΕΥΑ (Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης – Αποχέτευσης) και για τους ΓΟΕΒ/ΤΟΕΒ (Αρδευτικούς Συνεταιρισμούς). Στόχος είναι να καλυφθούν με «πράσινη» ενέργεια περίπου το 50% των συνολικών αναγκών τους.

Συγκεκριμένα, θα ενταχθούν 9.455 παροχές κατανάλωσης των ΔΕΥΑ και 3.570 παροχές των ΓΟΕΒ/ΤΟΕΒ. Επίσης, θα καλυφθεί μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας που χρησιμοποιούν τα κτίρια, ο φωτισμός δρόμων και τα αντλιοστάσια των 332 δήμων της χώρας.

Πιθανές αλλαγές στη δεύτερη φάση

Για τους ΟΤΑ και τις ΔΕΥΑ, ενδεχομένως να μην χρησιμοποιηθεί το σύστημα του virtual net–billing όπως στην πρώτη φάση. Μια εναλλακτική είναι να επιλεγεί η σύναψη διμερών συμβολαίων (PPA) «πράσινης» ενέργειας με ιδιώτες προμηθευτές. Σε αυτή την περίπτωση, οι διαγωνισμοί θα γίνουν ανά Περιφέρεια, όπου οι εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος θα έχουν ήδη υπογράψει PPA με παραγωγούς ΑΠΕ, ώστε να εξασφαλίσουν «καθαρή» ενέργεια για την εξυπηρέτηση των Δήμων, των ΔΕΥΑ και των συνεταιρισμών άρδευσης.

Με αυτόν τον τρόπο, ακόμα και η δεύτερη φάση του προγράμματος «Απόλλων» θα μειώσει το ενεργειακό κόστος στον δημόσιο τομέα, αξιοποιώντας σε μεγάλο βαθμό το πράσινο ρεύμα που παράγουν οι ΑΠΕ.