Σαν σήμερα γεννήθηκε ο Χάρρυ Κλυνν: Από φτωχός πρόσφυγας πρωτοπόρος του stand-up comedy στην Ελλάδα

Ο Βασίλης Τριανταφυλλίδης, γνωστός σε όλη την Ελλάδα ως Χάρρυ Κλυνν, αυτός ο αιχμηρός βάρδος της σάτιρας, γεννήθηκε σαν σήμερα (7 Μαΐου 1940) στην Καλαμαριά, γόνος φτωχής οικογένειας Ποντίων προσφύγων.

Πολυσχιδής προσωπικότητα, ο Χάρρυ Κλυνν υπήρξε πρωτοπόρος του stand-up comedy στην Ελλάδα, αλλά και καυστικός σατιρικός που κατέγραψε με χιούμορ τις αντιφάσεις της μεταπολιτευτικής κοινωνίας. Η καλλιτεχνική του έκφραση επεκτάθηκε στη ζωγραφική και την ποίηση, ενώ άφησε το αποτύπωμά του στην πολιτική και τον αθλητισμό.

Ξεκίνησε τυχαία την καριέρα του στον χώρο του θεάματος σε ηλικία 18 ετών, μετά τη συμμετοχή του σε βραδιά ταλέντων του Γιώργου Οικονομίδη, όπου κέρδισε το πρώτο βραβείο και μια πρόταση για κάθοδο στην Αθήνα και σπουδές στη δραματική σχολή του Πέλου Kατσέλη.

Το ψευδώνυμό του το πήρε κάνοντας ένα λογοπαίγνιο με το όνομα του αγαπημένου του κινηματογραφικού ήρωα, του Dirty Harry που ενσάρκωνε ο Κλιντ Ίστγουντ. Το dirty (βρώμικος) έγινε clean (καθαρός) και ο Clean Harry (Κλιν Χάρι) έγινε στα νεοελληνικά… Χάρρυ Κλυνν.

Τα πρώτα βήματα: Από το βαριετέ στην αναγνώριση

Από το 1958 έως το 1964, ο νεαρός Βασίλης έτριψε τα μπατζάκια του στα βαριετέ των αθηναϊκών αναψυκτηρίων και στα καμπαρέ που έσφυζαν από ζωή (και αμφιβόλου γούστου θεάματα). Εκεί άρχισε να γίνεται γνωστός, σμιλεύοντας το δικό του υποκριτικό στιλ. Τα ατού του; Ένας αστείρευτος αυτοσχεδιασμός και ένα πρόσωπο-χαμαιλέοντας, ικανό για τις πιο ευφυείς μούτες και γκριμάτσες.

Κινηματογραφική παρουσία και δεκαετής «εξορία»

Το 1964 σηματοδότησε και την πρώτη του εμφάνιση στη μεγάλη οθόνη, πρωταγωνιστώντας στην ταινία του Γρηγόρη Γρηγορίου «Τα 201 Καναρίνια», ενώ συμμετείχε και στην τεράστια επιτυχία του Βασίλη Γεωργιάδη «Γάμος αλά … Ελληνικά». Η ίδια χρονιά τον βρήκε να ταξιδεύει για εμφανίσεις στον Καναδά και τις ΗΠΑ, όπου και παρέμεινε για μια δεκαετία. Στο Σικάγο γνώρισε και παντρεύτηκε τη Χαρίκλεια Μακρή, τη γυναίκα που του χάρισε τρία παιδιά, τον σκηνοθέτη Νίκο Τριανταφυλλίδη (1966-2016), τον Αποστόλη και την Κορίνα.

Επιστροφή στην Ελλάδα και θρίαμβος με σάτιρα

Στα τέλη του 1974, ο Βασίλης επέστρεψε στην Ελλάδα και άρχισε να εμφανίζεται στις θρυλικές μπουάτ της Πλάκας και αργότερα στα νυχτερινά κέντρα.

Η φήμη του εκτοξεύθηκε χάρη στις παράνομες κασέτες που κυκλοφορούσαν με τα προγράμματά του, αλλά κυρίως με τον πρώτο του δίσκο, «Για δέσιμο», που κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 1978 από την Columbia. Ήταν η πρώτη φορά που ένας σατιρικός δίσκος στην Ελλάδα γνώρισε τέτοια εκπληκτική εμπορική επιτυχία, ξεπερνώντας σε πωλήσεις ακόμη και τα μεγάλα ονόματα του τραγουδιού της εποχής.

Η Δεκαετία του '80: Στην κορυφή της ελληνικής showbiz

Η δεκαετία του '80 ήταν η χρυσή εποχή του Χάρρυ Κλυνν. Θριάμβευε στο θέατρο, στον κινηματογράφο, στις βιντεοταινίες, στην τηλεόραση (με διαφημίσεις που έμειναν αξέχαστες, όπως αυτή με τα φουντούνια) και φυσικά στη δισκογραφία. Οι χαρακτήρες που ενσάρκωνε, όπως ο «Τραμπάκουλας», ο «ταξιτζής» και ο «γύφτος με τις πατάτες», άφησαν εποχή. Στην επιτυχία του συνέβαλε καθοριστικά η συνεργασία του με τον συγγραφέα Γιάννη Κακουλίδη και μια ταλαντούχα ομάδα συνεργατών που έγραφαν τα αιχμηρά κείμενά του.

Τηλεοπτική καταιγίδα σαρκασμού

Η τηλεόραση, αυτό το εύπλαστο μέσο χειραγώγησης, έγινε στα χέρια του Κλυνν ένα αιχμηρό ξίφος. Τα διαφημιστικά σποτ που σκηνοθέτησε ήταν μικρά διαμάντια σάτιρας, βραβευμένα από την αφρόκρεμα της ελληνικής διαφήμισης.

Στη δεκαετία του '90, τα «Harry Klynn Special Shows» στον ΑΝΤ1 ήταν μια ανελέητη σφαγή της πολιτικής και κοινωνικής υποκρισίας. Το «Πολίτης Κλυνν» το 1995 ήταν το one man show που καθήλωσε τους τηλεθεατές, αναδεικνύοντας την ευφυΐα και το καυστικό του χιούμορ.

Καμπαρέ και stand-up: Η σφυρηλάτηση ενός μοναδικού ύφους

Η θητεία του στα καμπαρέ, όπως ο ίδιος είχε δηλώσει, υπήρξε ένα ανεπανάληπτο σχολείο. Σε συνδυασμό με την αμερικανική επιρροή του stand-up comedy, του οποίου υπήρξε αδιαμφισβήτητα ο πρωτοπόρος στην Ελλάδα, τον ώθησε να δημιουργήσει ένα προσωπικό, αναγνωρίσιμο ύφος. Ένα ύφος που χαρακτηριζόταν από την αφοβία να είναι ιδιαίτερα αιχμηρός από σκηνής, σατιρίζοντας χωρίς έλεος τους πάντες και τα πάντα. Στο στόχαστρο της σάτιράς του βρέθηκε κυρίως το ΠΑΣΟΚ, το οποίο κυριαρχούσε στην πολιτική σκηνή της δεκαετίας του '80.

Πολυδιάστατη δράση: Ζωγραφική, ποίηση, αθλητισμός και πολιτική

Πολυπράγμων καλλιτεχνικά, ο Χάρρυ Κλυνν, ακόμη και μετά την επιστροφή του στην Καλαμαριά το 2006, συνέχισε να ζωγραφίζει, να γράφει και να εκδίδει ποιητικές συλλογές, αποδεικνύοντας την αστείρευτη δημιουργικότητά του.

Πολιτικά και κοινωνικά ενεργός, ο Χάρρυ Κλυνν δεν δίστασε να εκφράσει τις απόψεις του για θέματα της ποντιακής ομογένειας και διεκδίκησε δύο φορές τον Δήμο Καλαμαριάς, το 2006 με την υποστήριξη της Νέας Δημοκρατίας και το 2010 ως ανεξάρτητος. Εκλέχθηκε δημοτικός σύμβουλος και παρέμεινε επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης για οκτώ χρόνια. Παράλληλα, αρθρογραφούσε αδιάλειπτα, διατηρώντας από το 1999 προσωπική ιστοσελίδα, κυρίως για πολιτικά ζητήματα. Τα τελευταία χρόνια, μέσω των social media, ήταν ιδιαίτερα επικριτικός για τα κόμματα που υπέγραψαν τα μνημόνια, ενώ δεν έκρυβε την συμπάθειά του προς τον ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη και μετά την υπογραφή του τρίτου μνημονίου ενώ δεν δίστασε να ταχθεί υπέρ του «Όχι» στο δημοψήφισμα. Η επιθετική επιστολή του στον Μανώλη Γλέζο το 2015 προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων.

Ποδόσφαιρο: Ένας πρόεδρος που άφησε εποχή

Η ενασχόλησή του με το ποδόσφαιρο και η προεδρία του στον Απόλλωνα Καλαμαριάς ήταν μια απρόσμενη αλλά επιτυχημένη στροφή. Υπό την ηγεσία του, η ομάδα απέκτησε γήπεδο, επέστρεψε στην Α' Εθνική μετά από 20 χρόνια και ανέπτυξε υποδομές. Ο Κλυνν δεν δίστασε να συγκρουστεί με την πολιτεία για την αναδιάρθρωση του επαγγελματικού ποδοσφαίρου, οδηγώντας για πρώτη φορά σε διακοπή του πρωταθλήματος. Η πρότασή του για ημιεπαγγελματικό ποδόσφαιρο απορρίφθηκε, αλλά η προσφορά του στην αναδιοργάνωση της ΕΠΑΕ ήταν καθοριστική.

Το τέλος μιας εμβληματικής φωνής

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του σημαδεύτηκαν από σοβαρά προβλήματα υγείας, τα οποία επιδεινώθηκαν μετά την απώλεια του γιου του Νίκου το 2016.

Ο Χάρρυ Κλυνν άφησε την τελευταία του πνοή στις 21 Μαΐου 2018, σε ηλικία 78 ετών, αφήνοντας ένα δυσαναπλήρωτο κενό στην ελληνική σάτιρα και την καλλιτεχνική σκηνή.

Μια ζωή γεμάτη σαρκασμό και αντιθέσεις

Ο Χάρρυ Κλυνν, αυτός ο ατίθασος καλλιτέχνης άφησε πίσω του μια πλούσια κληρονομιά σάτιρας και προβληματισμού. Από τα φτωχικά παιδικά χρόνια μέχρι την καταξίωση και τις αμφιλεγόμενες πολιτικές του τοποθετήσεις, η ζωή του ήταν ένα καλειδοσκόπιο αντιθέσεων. Η σαρκαστική του ματιά στην ελληνική κοινωνία και πολιτική σκηνή υπήρξε αξεπέραστη, κάνοντάς τον έναν από τους σημαντικότερους εκφραστές της νεότερης ελληνικής σάτιρας.

Η μετονομασία του γηπέδου της Καλαμαριάς σε «Βασίλης Τριανταφυλλίδης» το 2023 αποτελεί μια ύστατη αναγνώριση της προσφοράς του στην πόλη που τον γέννησε. Παντρεύτηκε, απέκτησε τρία παιδιά, μεταξύ των οποίων και τον σκηνοθέτη Νίκο Τριανταφυλλίδη, και έζησε μια ζωή γεμάτη πάθος, δημιουργία και αιχμηρό σχολιασμό της ελληνικής πραγματικότητας. Η κηδεία του έγινε δημοσία δαπάνη, μια ένδειξη της αναγνώρισης της προσφοράς του στην ελληνική κοινωνία. Ο «Αριστοφάνης της εποχής μας» μπορεί να σίγησε, αλλά η φωνή της σάτιράς του εξακολουθεί να ηχεί.

Αναλυτικά η προσωπική δισκογραφία του είναι η εξής:

Για Δέσιμο (1978)
Δοξάστε με (1979)
Πατάτες (1981)
Αφιέρωμα - Γεώργιος Σουρής (1982)
Μαλακά... Πιο Μαλακά (1984)
Έθνος Ανάδελφον (1985)
Και πάσης Ελλάδος (1985), συλλογή.
Τίποτα (1987)
Natin Fatin (1987)
Ραντεβού με την... εισαγγελία (1989)
Αποκάλυψις (1990)
Γρανίτα από τζατζίκι (1991)
The (x) Κλυνν Files Ανάποδα (1997)
Κλασσικά Ηχογραφημένα (2002)

Συμμετοχές στην δισκογραφία

Ζήτω το ελληνικό τραγούδι (1987), MINOS
Το χαμόγελο του Τάκη (1994), UNIVERSAL
Ποντιακή Ραψωδία (1997), Vasipap
Φανταρίστικα (2001), Δίφωνο

Αμέτρητες ατάκες

Μετρά δεκάδες θεατρικές παραστάσεις και φυσικά καυστικές ατάκες με διαχρονική απήχηση.

Ακολουθούν ένα top10, όπως δημοσιεύτηκαν στην ιστοσελίδα harry-klynn.gr

"Τι γίνεται, τελικά, μ' αυτό το ΙΚΑ; Πας για αμυγδαλές και σου κάνουν εγχείρηση προστάτη! Ένας φίλος μου είχε προβλήματα με τη χολή του και όταν πήγε στο ΙΚΑ ζήτησε να του κάνουν εγχείρηση σκωληκοειδίτιδας... Το ωραίο είναι ότι η μπλόφα έπιασε... Του κάνανε εγχείρηση χολής!"
"Η τελευταία απογραφή του πράσινου της Ελλάδας, είναι αισιόδοξη. Σύμφωνα με αυτή έχουν απομείνει τέσσερα πεύκα στο Βέρμιο και τρεις λεύκες στην Κόνιτσα."
"Στις φυλακές γίνεται το αδιαχώρητο, δεν δραπετεύει πλέον κανείς. Πού αλλού θα βρούνε οι άνθρωποι δυο γεύματα τσάμπα;"
"Ανακοινώθηκε ότι οι εργαζόμενοι στις δημόσιες υπηρεσίες της χώρας θα διακόψουν την οκτάωρη στάση τους για τρίωρη προειδοποιητική εργασία…" - Ένας αιχμηρός τρόπος να σχολιάσει την αναποτελεσματικότητα και τον παραλογισμό κάποιων μορφών συνδικαλιστικής δράσης.
"Στο τέλος, όπως πάμε με τις πυρκαγιές τα μόνα φυτά που θα μας μείνουνε θα είναι οι πολιτικοί."
Στην Ελλάδα η κυβέρνηση έχει πάντα ένα πρόβλημα για κάθε λύση.
"Θα γίνει κι ο ανασχηματισμός. Τι ανασχηματισμός, δηλαδή… Όπως θα είναι μαζεμένοι γύρω από το υπουργικό τραπέζι θα πάνε μια θέση πιο ’κει."
"Το οργανωμένο έγκλημα έχει διαφορετικά ονόματα ανά τον κόσμο. Στην Ιταλία ονομάζεται Καμόρα, στην Αμερική Μαφία και στην Ελλάδα… κυβέρνηση!"
"Εντάξει, δε λέω και προηγμένοι και πολιτισμένοι οι εταίροι μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά ας μη ξεχνάμε κάτι... Όταν οι Ευρωπαίοι τρώγανε ρίζες, οι Έλληνες είχανε χοληστερίνη."
Tα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα όσο φαίνονται... είναι χειρότερα…

Με πληροφορίες από Wikipedia και sansimera