Γαδολίνιο: μια ''σπάνια γαία'' στην υπηρεσία της ιατρικής
Ενα από τα πιο σπάνια και λιγότερο γνωστά μέταλλα, το γαδολίνιο(Gd), θα γίνει σύντομα το πιο εύχρηστο ''εργαλείο'' στα χέρια των γιατρών για την αντιμετώπιση όγκων και άλλων παθήσεων. Από τους χειρούργους και τους ακτινολόγους αποκαλείται ''gad'', ανήκει στις ''σπάνιες γαίες'' και έχει ατομικό αριθμό 64. Το γαδολίνιο έχει ασημί χρώμα, ανακαλύφθηκε το 1880 και απαντάται στη Σκανδιναβία, τη Ρωσία, την Κίνα, την Αφρική και τις ΗΠΑ. Εχει ασυνήθιστες μαγνητικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται στην απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (magnetic resonance imaging - MRI) όπου βοηθά στην ανίχνευση καρκινικών όγκων, καρδιοπαθειών και αρθροπαθειών. Η τεχνική έχει επίσης την ικανότητα να εντοπίζει και άλλες παθήσεις όπως η αρτηριοσκλήρυνση και η οστεομυελίτιδα.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η χρήση του γαδολινίου βελτιώνει την τεχνική MRI, η εφαρμογή της οποίας αυξάνεται καθημερινά, γιατί δίνει πληροφορίες υψηλής ποιότητας για σημεία του σώματος όπως το γόνατο, οι ώμοι και άλλες αρθρώσεις. Η τεχνική χρησιμοποιεί ραδιοκύματα και ισχυρό μαγνητικό πεδίο αντί ακτίνων -Χ για τη διάγνωση καρκινικών όγκων, καρδιοπαθειών και αρθροπαθειών. Ο ασθενής καλείται να ξαπλώσει μέσα σε έναν τεράστιο μαγνήτη και να δεχτεί τους συνεχείς ''βομβαρδισμούς'' ενός ισχυρού μαγνητικού πεδίου πάνω από μισή ώρα. Μερικές φορές, όμως, η αποτελεσματικότητα της μεθόδου δεν είναι ικανοποιητική. Σε αυτήν την περίπτωση η χρήση του γαδολινίου είναι πολύτιμη για τον χειρούργο, ο οποίος μπορεί να διακρίνει ευκρινώς τη διαφορά μεταξύ φυσιολογικών και παθολογικών ιστών. Το γαδολίνιο εγχέεται σε ένα αιμοφόρο αγγείο και συσσωρεύεται στον παθολογικό ιστό κάνοντας την περιοχή αυτή ιδιαίτερα ευδιάκριτη για το γιατρό, σύμφωνα με τους επιστήμονες από το Royal College of Radiologists in London.
Το γαδολίνιο στη φυσική του κατάσταση είναι δηλητηριώδες, για αυτόν ακριβώς το λόγο υπόκειται σε χημική επεξεργασία για να εξουδετερωθεί η τοξικότητά του. Υπάρχει περίπτωση παρενεργειών -μία στις 10.000- όπως εκδήλωση πονοκεφάλων, ναυτίας και εσωτερικού καψίματος, σύμφωνα με τους ειδικούς. Στις ΗΠΑ η χρήση του στην τεχνική MRI κρίνεται ασφαλής από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων από το 1988.
