Αποκαλύπτεται το Τατόι – 70.000 πολύτιμα τεκμήρια ζωντανεύουν την ιστορία του
Ένα πρωτοποριακό εγχείρημα του υπουργείου Πολιτισμού για την τεκμηρίωση, καταγραφή και ψηφιοποίηση των κινητών μνημείων του πρώην βασιλικού κτήματος.
Παρουσία της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη, παρουσιάστηκε το έργο «Συλλογές Τατοΐου: Ξεκλειδώνοντας τον υλικό πολιτισμό και την ιστορία ενός αιώνα», ένα πρωτοποριακό εγχείρημα του υπουργείου Πολιτισμού για την τεκμηρίωση, καταγραφή και ψηφιοποίηση των κινητών μνημείων του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου. Η διαδικτυακή Πύλη που δημιούργησε η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού, αποδίδει στο κοινό τη μεγαλύτερη συλλογή του είδους της, στη χώρα, αφιερωμένη στις καλές και εφαρμοσμένες τέχνες, την ιστορία και τον υλικό πολιτισμό της νεότερης Ελλάδας.
Στην Πύλη παρουσιάζονται σήμερα περισσότερα από 70.000 τεκμηριωμένα αντικείμενα, προσφέροντας μια σπάνια, πολυεπίπεδη εικόνα της ελληνικής και ευρωπαϊκής ιστορίας, από τον 19ο έως τον 20ό αιώνα. Με επίκεντρο την ευρωπαϊκή τέχνη και το design του 19ου και του 20ού αιώνα, οι Συλλογές Τατοΐου εκτείνονται χρονικά και γεωγραφικά από την ελληνική αρχαιότητα έως τα καθημερινά αντικείμενα της δεκαετίας του '60 και από την Ευρώπη έως την Άπω Ανατολή. Έπιπλα, έργα τέχνης, είδη μεταλλοτεχνίας, πορσελάνες, κοσμήματα, ενδύματα, στρατιωτικός εξοπλισμός, παράσημα, βιβλία, εικόνες και λατρευτικά κειμήλια που μαρτυρούν τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, καθώς και προσωπικά τεκμήρια συνθέτουν ένα μοναδικό πολιτιστικό σύνολο, που αποκαλύπτει πτυχές της καλλιτεχνικής παραγωγής, της καθημερινότητας και της πολιτικής ιστορίας της νεότερης Ελλάδας.
Σημαντικό τμήμα των συλλογών αποτελούν τα παράσημα και τα ποικίλα αναμνηστικά. Μαζί με τα όπλα, τις στρατιωτικές στολές και τον στρατιωτικό εξοπλισμό εν γένει, επιβεβαιώνουν τις διαφορετικές λειτουργίες της Βασιλείας σε πολιτειακό, διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο και συνδέονται, πολλές φορές, με κρίσιμες ώρες της ελληνικής ιστορίας. Η πλούσια οινοθήκη, οι βασιλικές άμαξες και τα οχήματα συνιστούν ειδικές και εξόχως χαρακτηριστικές κατηγορίες.
Τέλος, ο εξοπλισμός του αγροκτήματος προσφέρει στον επισκέπτη μια εικόνα του διττού χαρακτήρα του Τατοΐου, που υπήρξε βασιλική έπαυλη, αλλά και αγροτοκτηνοτροφική παραγωγική μονάδα, όπου κατοικούσαν και εργάζονταν πολλοί άνθρωποι, κυρίως ντόπιοι, αλλά και κάποιοι ξένοι. Όλα τα παραπάνω, συμπληρώνονται και ερμηνεύονται μέσα από τα σωζόμενα τεκμήρια -έγγραφα και φωτογραφίες- στο Αρχείο Τατοΐου, ξεκλειδώνοντας έτσι τη μελέτη άγνωστων πτυχών ενός και πλέον αιώνα ελληνικής και ευρωπαϊκής ιστορίας.
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, στον χαιρετισμό της σημείωσε ότι στα 1690 στρέμματα, που καταλαμβάνει ο ιστορικός πυρήνας του κτήματος, βρίσκονται κτήρια-μνημεία, εντός των οποίων βρέθηκαν στοιβαγμένα σε εξαιρετικά κακές συνθήκες, χιλιάδες κινητά αντικείμενα, πολλά εκ των οποίων έχουν χαρακτηριστεί μνημεία, σύμφωνα με το εθνικό θεσμικό πλαίσιο της προστασίας της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
«Το σύνολο των υλοποιούμενων έργων, τα οποία στην πρώτη και κύρια φάση τους έχουν ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2026, εντάσσεται σε ένα συνεκτικό και ολοκληρωμένο σχέδιο για τη μετατροπή και αξιοποίηση του Τατοΐου ως ανοιχτού και προσβάσιμου περιαστικού χώρου πρασίνου πολλαπλών δραστηριοτήτων, ελκυστικού για όλες τις κατηγορίες πολιτών καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Ο όλος σχεδιασμός αποσκοπεί στην ανάδειξη του κτήματος ως χώρου ιστορικής μνήμης, πολιτισμού, εκπαίδευσης, περιβαλλοντικής αγωγής και αναψυχής εντός του αποκατεστημένου και προστατευόμενου φυσικού τοπίου, με σεβασμό στην ιδιαίτερη φυσιογνωμία του και στην παράλληλη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητάς του», πρόσθεσε η υπουργός.
Αναφερόμενη στη εργώδη προσπάθεια που καταβάλλεται για την καταγραφή, ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση των αντικειμένων και την ιστορική τους σημασία, είπε: «Η τεκμηρίωση και η ψηφιοποίηση των Συλλογών Τατοΐου, δεν είναι απλώς μια πράξη διάσωσης. Είναι μια πράξη γνώσης και ευθύνης απέναντι στην ιστορία. Κάθε αντικείμενο αποκτά τη δική του φωνή και θέση, σε ένα ευρύτερο αφήγημα που συνδέει το παρελθόν με το παρόν και προσφέρει πολύτιμα εργαλεία για την έρευνα, την εκπαίδευση και τη δημόσια κατανόηση της ιστορίας. Η τεκμηρίωση δεν είναι μια εφάπαξ ενέργεια· αλλά μια μακρά, σύνθετη και επιστημονικά απαιτητική διαδικασία. Ξεκινά από την απογραφή, συνεχίζεται με τη μελέτη, την έρευνα και την ταύτιση, και ολοκληρώνεται με τη δημοσίευση. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, κάθε αντικείμενο αποκτά ταυτότητα, περιεχόμενο και σημασία».
