Τα δέντρα μιλούν μεταξύ τους κατά τη διάρκεια ηλιακών εκλείψεων σύμφωνα με μελέτη

Σε μελέτη που δημοσιεύεται στο Royal Society Open Science, αναφέρεται ότι τα έλατα παράγουν συντονισμένα ηλεκτρικά σήματα κατά τη διάρκεια ηλιακών εκλείψεων. Η παρατήρηση έγινε σε ένα είδος ελάτης (Picea abies) των ιταλικών Άλπεων, κατά τη διάρκεια ηλιακής έκλειψης το 2020. Αυτά τα ηλεκτρικά σήματα είναι ασυνήθιστα για τα φυτά και παρατηρούνται κυρίως σε ζωικούς οργανισμούς, γεγονός που ενισχύει τη θεωρία ότι τα δέντρα έχουν εξελιγμένες αισθητηριακές ικανότητες.

Σήματα στο σκοτάδι

Όπως διαβάζουμε στο bgr.com, οι ερευνητές λένε ότι η παραγωγή των ηλεκτρικών σημάτων ξεκινάει ώρες πριν από την έκλειψη και είναι πιο έντονη σε μεγαλύτερα και παλαιότερα δέντρα. Αυτή η συμπεριφορά δείχνει ότι τα δέντρα όχι μόνο αντιδρούν στο σκοτάδι, αλλά το αναμένουν, λειτουργώντας ομαδικά και συντονισμένα, σαν να «προειδοποιούν» το ένα το άλλο. Κάποιοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι αυτή η ικανότητα σχετίζεται με ένα είδος φυτικής μνήμης ή ακόμα και πρωτογενούς σκέψης, καθώς τα δέντρα φαίνεται να προσαρμόζουν τη βιολογική τους δραστηριότητα πριν από την αλλαγή του φωτός.

Ενστάσεις και αμφισβητήσεις

Ωστόσο, πολλοί βοτανολόγοι δεν πείθονται από τα ευρήματα της μελέτης. Εξηγούν ότι το δείγμα των δέντρων είναι πολύ μικρό για να στηρίξει τόσο φιλόδοξες υποθέσεις και ότι οι ισχυρισμοί είναι υπερβολικοί. Επιπλέον, τονίζουν ότι τα νεότερα δέντρα που εξετάστηκαν δεν βρίσκονταν καν στην ίδια γεωγραφική περιοχή με τα παλαιότερα, γεγονός που αποδυναμώνει τη συγκριτική αξιοπιστία των μετρήσεων.

Ένα άλλο βασικό μειονέκτημα της μελέτης είναι ότι δεν έχει γίνει επαρκής σύγκριση με τη φυσιολογική αντίδραση των δέντρων κατά τη μετάβαση από την ημέρα στη νύχτα. Είναι ήδη γνωστό ότι τα φυτά αντιδρούν στις μεταβολές του φωτός και ρυθμίζουν βιοχημικές διεργασίες μέσω του κιρκάδιου ρυθμού τους. Συνεπώς, η εκπομπή ηλεκτρικών σημάτων κατά τις εκλείψεις μπορεί να μην αποτελεί κάτι το ιδιαίτερο ή «συνομιλιακό», αλλά απλώς να είναι μέρος μιας γνωστής φυσιολογικής διαδικασίας.

Το μέλλον της έρευνας

Οι ερευνητές απαντούν σε αυτές τις επιφυλάξεις επισημαίνοντας ότι πρόκειται για μια προκαταρκτική μελέτη και ήδη σχεδιάζουν έρευνες μεγαλύτερης κλίμακας, με μεγαλύτερη ποικιλία ειδών, διαφορετικά οικοσυστήματα και επαναλαμβανόμενες μετρήσεις σε επόμενες εκλείψεις. Επισημαίνουν επίσης ότι τα ηλεκτρικά σήματα που εντοπίστηκαν έχουν πρότυπα που μοιάζουν με αυτά της νευρωνικής δραστηριότητας, και αυτό ενισχύει την ανάγκη περαιτέρω έρευνας. Ως επιχείρημα φέρνουν το παράδειγμα του Pando, μιας γιγαντιαίας αποικίας λεύκης από πανομοιότυπα δέντρα στην οποία έχει ήδη παρατηρηθεί κάποια μορφή επικοινωνίας μέσω ριζών και χημικών σημάτων.

Το ερώτημα, ωστόσο, παραμένει: πρόκειται για επιστημονικά τεκμηριωμένη μορφή επικοινωνίας ή για παρανόηση με υπερβολικούς χαρακτηρισμούς; Οι επόμενες έρευνες σίγουρα αναμένονται με ενδιαφέρον.