«Θα γλιτώσετε τις ουρές για διαβατήρια»: Ο Στάρμερ υπερασπίζεται τη συμφωνία με την ΕΕ

Ο Βρετανός πρωθυπουργός κάνει ό,τι μπορεί για να υπερασπιστεί την συμφωνία που υπέγραψε τη Δευτέρα με την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση μετά τη διχογνωμία που επικρατεί στην βρετανική κοινή γνώμη αλλά και τις αντιδράσεις του βρετανικού Τύπου.

Σε μια προσπάθεια να μιλήσει στη βάση του εκλογικού σώματος των Εργατικών χρησιμοποιεί απλή γλώσσα λέγοντας «θα μειώσει τις τιμές στο εβδομαδιαίο σούπερ μάρκετ» και «θα επιστρέψουν λεφτά στις τσέπες των ανθρώπων» ενώ υπογραμμίζει ότι θα θέσει τέλος στις ατέλειωτες ουρές για έλεγχο διαβατηρίων στα αεροδρόμια και θα βοηθήσει να φθάσουν οι Βρετανοί μια ώρα αρχύτερα στις παραλίες.

Ο Sir Κιρ Στάρμερ έγραψε σε ανάρτησή του στο X: «Ξέρετε τώρα πώς πάει: Το μόνο που θέλετε να κάνετε είναι να ξεκινήσετε τις διακοπές σας αλλά αποβιβάζεστε από το αεροπλάνο και βρίσκετε ατέλειωτες ουρές στον έλεγχο των διαβατηρίων. Η συμφωνία μου με την ΕΕ σημαίνει ότι περισσότεροι Βρετανοί θα μπορούν να περνούν εύκολα από τον ηλεκτρονικό έλεγχο. Θα φθάνετε πιο εύκολα στις παραλίες».

Ο Βρετανός πρωθυπουργός επιτέθηκε στον βασικό αντίπαλό του Νάιτζελ Φάρατζ, λέγοντας πως «απλά δε νοιάζεται» για τη σχέση της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση. Ο Φάρατζ, επικεφαλής του Reform UK με σταθερά ανοδική πορεία την τελευταία περίοδο, απουσίαζε από τη Βουλή των Κοινοτήτων κατά την παρουσίαση της συμφωνίας από τον πρωθυπουργό γιατί βρίσκεται σε διακοπές στη Γαλλία, αλλά έκανε λόγο για «παράδοση του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρωπαϊκή ΄Ενωση».

Εξαιρετικά διχασμένοι και αναποφάσιστοι εμφανίζονται οι Βρετανοί σε δημοσκόπηση που διενεργήθηκε από την YouGov στις 20 Μαϊου, μία ημέρα μετά την υπογραφή της συμφωνίας και δημοσιεύει η εφημερίδα Independent. Σε ερώτηση «Από όσα έχετε δει και ακούσει για τη νέα εμπορική συμφωνία του Ηνωμένου Βασιλείου με την ΕΕ πιστεύετε πως είναι καλή ή κακή η συμφωνία;», «πολύ καλή» απαντά το 6%, «σχετικά καλή» το 23%, «ούτε καλή, ούτε κακή» το 16%, «σχετικά κακή» το 11%, «πολύ κακή» το 15% ενώ «δεν γνωρίζω» απαντά το 30%.

Τι προβλέπει η συμφωνία - Τι θα αλλάξει στην καθημερινότητα στο Ηνωμένο Βασίλειο

Η συμφωνία που υπεγράφη τη Δευτέρα προετοιμαζόταν έναν ολόκληρο χρόνο και παρά τις ελπίδες των αντίθετων του Brexit είναι λίγες οι απτές αλλαγές που θα συμβούν άμεσα. Παρά το ότι παρουσιάζεται από τον Στάρμερ ως «επιτυχία» μετά τις συμφωνίες που υπογράφηκαν με την Ινδία και τις ΗΠΑ και από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα ως «ένα νέο κεφάλαιο» στις σχέσεις μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ, στην πραγματικότητα θα χρειαστούν επιπλέον μήνες-ίσως ολόκληρος χρόνος-διαπραγματεύσεων για να ολοκληρωθούν οι λεπτομέρειες. Τι θα αλλάξει πραγματικά, όμως, πέντε ολόκληρα χρόνια μετά το Brexit;

Ο Guardian συνέταξε μια λίστα:

• Λιγότεροι έλεγχοι σε εξαγωγές και εισαγωγές τροφίμων και ποτών
  

Πρόκειται πιθανότατα για την μεγαλύτερη αλλαγή στις διμερείς σχέσεις παρότι οι Συντηρητικοί ήδη κάνουν λόγο για «παράδοση της χώρας στην ΕΕ». Οι δύο πλευρές συμφώνησαν να εξαλειφθούν οι υγειονομικοί και κτηνιατρικοί έλεγχοι στις εξαγωγές της αγροτικής παραγωγής, από κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα, μέχρι λαχανικά, ξυλεία, μαλλί και δέρματα. Παρ΄όλ΄αυτά, το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει εκτός της Τελωνειακής ΄Ενωσης.

• Αλιεία
  

Ηνωμένο Βασίλειο και ΕΕ συμφώνησαν στην παράταση της υφιστάμενης συμφωνίας για την αλιεία για επιπλέον 12 χρόνια, μέχρι το 2038, δηλαδή ελεύθερη πρόσβαση στα νερά του Ηνωμένου Βασιλείου σε όλους τους αλιείς των χωρών μελών της ΄Ενωσης. Το κέρδος για το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πως τα ψάρια που θα αλιεύονται στα νερά του θα μπορούν να επεξεργάζονται και να πωλούνται στην ΕΕ χωρίς ελέγχους, μειώνοντας τα τεράστια κόστη που έφερε το Brexit.

• Επιστροφή των ανταλλαγών φοιτητών και του Erasmus για τους Βρετανούς φοιτητές
  

Η ΕΕ κερδίζει ξανά το πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών και το Erasmus κάτι στο οποίο μέχρι τώρα οι Εργατικοί αντιτίθενταν αφού πολλοί περισσότεροι Ευρωπαίοι φοιτητές πήγαιναν στα βρετανικά Πανεπιστήμια και πολλοί λιγότεροι Βρετανοί στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια. Οι λεπτομέρειες δεν έχουν συμφωνηθεί, οι δύο πλευρές, ωστόσο, τείνουν προς ένα πρόγραμμα με πιθανότατα ετήσια βίζα.

• Άμυνα και ασφάλεια

Οι δύο πλευρές βρίσκονται ήδη σε στενή συνεργασία και σύμπνοια σε ό,τι αφορά τα μεγάλα μέτωπα, ΝΑΤΟ, Ουκρανία και την ανάγκη η Ευρώπη να απεξαρτηθεί στρατιωτικά από τις ΗΠΑ. Η νέα συμφωνία προβλέπει πρόσβαση του Ηνωμένου Βασιλείου στο νέο χρηματοδοτικό εργαλείο της ΕΕ για την ΄Αμυνα-γνωστό ως Safe-ύψους 150 δις ευρώ για την στήριξη της Ουκρανίας, την αντιμετώπιση κρίσεων, κυβερνοεπιθέσεων ή επιθέσεων σε υποθαλάσσια καλώδια.

• Αστυνόμευση
  

Το Ηνωμένο Βασίλειο έχασε την πρόσβαση σε μια σειρά αρχείων δεδομένων της Europol μετά την αποχώρησή του από την ΕΕ. Με την συμφωνία, το βρετανικό υπουργείο Εσωτερικών θα έχει ξανά πρόσβαση σε DNA, ποινικά αρχεία, αποτυπώματα, καταχωρήσεις οχημάτων και καταγραφές κλοπιμαίων.

• Φάρμακα
  

Στην συμφωνία δεν υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά σε κανονισμό για τα φάρμακα, έναν κλάδο που διαταράχθηκε σοβαρά μετά το Brexit αφού χρειάστηκε να συσταθεί ειδικό ρυθμιστική αρχή στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά την απώλεια πρόσβασης στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Φαρμάκων στο ΄Αμστερνταμ. Εκφράζεται, ωστόσο, πρόθεση συμφωνίας για συνεργασία και σε αυτόν τον τομέα.

• Μετανάστευση
  

Οι δύο πλευρές συμφώνησαν εμβάθυνση της συνεργασίας στον τομέα της μετανάστευσης με την αμοιβαία ανταλλαγή πληροφοριών. ΄Εχει προαναγγελθεί εδώ και περισσότερα από δύο χρόνια: η βρετανική Υπηρεσία Συνόρων θα μπορεί να έχει πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο από τις χώρες υποδοχής όπως η Ιταλία, η Ελλάδα, τα Βαλκάνια και τα Κανάρια Νησιά στην Ισπανία. Όλοι μαζί θα εργαστούν με την Europol για να ελεγχθούν οι μετανάστες στη Μάγχη αλλά και οι διακινητές.

• Καλλιτεχνικές εκδηλώσεις
  

Καμία απόφαση δεν έχει ληφθεί ακόμη σε ό,τι αφορά τους μουσικούς και τους καλλιτέχνες που δίνουν συναυλίες στην ΕΕ μόνο αφού εκδώσουν συγκεκριμένη βίζα. Συμφωνήθηκε να συνεχίσουν τις προσπάθειες για να στηρίξουν τις πολιτιστικές ανταλλαγές μεταξύ των δύο πλευρών.

• Ταξίδια και e-gates
  

Παρότι παρουσιάζεται ως μεγάλη νίκη για το Ηνωμένο Βασίλειο, μια προσεκτικότερη εξέταση της συμφωνίας δείχνει πως καμία αλλαγή δεν είναι άμεση. Είναι απίθανη οποιαδήποτε πρόσβαση στις ηλεκτρονικές πύλες ελέγχου διαβατηρίων (e-gates) για τους Βρετανούς ταξιδιώτες πριν από το 2026 όταν η ΕΕ θα θέσει σε λειτουργία τη δική της εκδοχή στη βρετανική ηλεκτρονική ταξιδιωτική εξουσιοδότηση η οποία θα καταγράφει αυτόματα όλες τις κινήσεις των ταξιδιωτών εντός και εκτός της ΕΕ.

• Εκπομπές άνθρακα
  

Και οι δύο πλευρές δεσμεύθηκαν να εργαστούν με σκοπό την σύνδεση των δύο υπαρχόντων συστημάτων που αφορούν στις εκπομπές άνθρακα σε Ηνωμένο Βασίλειο και ΕΕ.

Συμφωνία «εντός, εκτός κι επί τα αυτά»; Μένει να φανεί…

Επιμέλεια: Βασιλική Κουκίου