Νταβίντ Σασόλι: Το παρασκήνιο για τη διαδοχή του στο Ευρωκοινοβούλιο

Απόλυτη θλίψη επικρατεί στις τάξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά τον απρόσμενο θάνατο του προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου, Νταβίντ Σασόλι. Σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος της ΕΕ, τόσο από τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και από τα κράτη- μέλη αποχαιρέτησαν τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι, ο οποίος απεβίωσε σε ηλικία 65 ετών.

Αυτός ο πιστός ευρωπαϊστής και ένας από τους πιο ευγενείς ανθρώπους που μπορούσαν να βρεθούν στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, απουσίαζε από τα καθήκοντά του, τους τελευταίους μήνες, καθώς οι φήμες που ακούγοντας στο Στρασβούργο και τις Βρυξέλλες για τα προβλήματα της υγείας του, δυστυχώς επιβεβαιώθηκαν.

Ο θάνατος του, τέως πλέον, προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του μοναδικού άμεσα εκλεγμένου οργάνου της ΕΕ, ανακοινώθηκε από τον εκπρόσωπό του, Ρομπέρτο Κουίλο, τα ξημερώματα της Τρίτης 11 Ιανουαρίου. Μία εβδομάδα ακριβώς πριν την προκαθορισμένη εκλογή του επόμενου, ή μάλλον της επόμενης, προέδρου του Σώματος, που θα λάβει χώρα κατά τη διάρκεια της Ολομέλειας του ΕΚ στο Στρασβούργο.

Ο Νταβίντ Σασόλι είχε ήδη ανακοινώσει ότι δεν προτίθετο να διεκδικήσει εκ νέου την προεδρία, ανοίγοντας ουσιαστικά τον δρόμο για την εκλογή της Μαλτέζας Ρομπέρτα Μετσόλα, μέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, η οποία στις 18 Ιανουαρίου αναμένεται να εκλεγεί ως η τρίτη γυναίκα πρόεδρος του ΕΚ, μετά την Σιμόν Βέιλ (1979 – 1982) και την Νικόλ Φονταίν (1999 – 2002).

Νταβίντ Σασόλι: Το παρασκήνιο για τη διαδοχή του

Ωστόσο η διάδοχη κατάσταση στην κορυφή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έμοιαζε, εδώ και πολλούς μήνες, ως ένα παιχνίδι με μουσικές καρέκλες, καθώς υπήρχε έντονο παρασκήνιο ανάμεσα στις μεγαλύτερες πολιτικές ομάδες του ΕΚ (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, Σοσιαλδημοκράτες και Φιλελεύθερους), ώστε έπειτα από τις όποιες διεκδικήσεις να επέλθουν οι απαραίτητες υποχωρήσεις για να επιτευχθεί ο συμβιβασμός.

Ο Νταβίντ Σασόλι εξελέγη πρόεδρος του ΕΚ το 2019, μετά τις ευρωπαϊκές εκλογές, καταφέρνοντας να κερδίσει στον δεύτερο γύρο (από τους τέσσερις συνολικά που προβλέπονται) της μυστικής ψηφοφορίας, 345 ψήφους. Επρόκειτο για μια συμφωνία ανάμεσα στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ ώστε οι προεδρίες των ευρωπαϊκών οργάνων να κατανεμηθούν αναλογικά στις μεγαλύτερες πολιτικές ομάδες. Καθώς η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ προέρχονταν από το ΕΛΚ και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ από τους Φιλελεύθερους, η θέση της προεδρίας του ΕΚ συμφωνήθηκε να δοθεί, για ένα διάστημα 2,5 ετών, σε ένα μέλος των Σοσιαλδημοκρατών.

Το μεσοδιάστημα που μεσολάβησε μέχρι τη θλιβερή ανακοίνωση του θανάτου του Νταβίντ Σασόλι, οι Σοσιαλδημοκράτες στο Στρασβούργο και τις Βρυξέλλες προσπάθησαν να διεκδικήσουν όσα περισσότερα ανταλλάγματα μπορούσαν για να δώσουν τη συγκατάθεσή τους στην παραλαβή της σκυτάλης της προεδρίας του ΕΚ από ένα μέλος του ΕΛΚ. Ένα από τα ζητήματα που ζήτησαν, ήταν η αντικατάσταση του πανίσχυρου, αλλά παντελώς άγνωστου, πέρα από τις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο, Γενικού Γραμματέα του ΕΚ, Κλάους Βέλλε.

Ο Κλάους Βέλλε, ο «πρίγκιπας του Σκότους», όπως αποκαλείται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είναι μια φιγούρα που επί 13 ολόκληρα χρόνια βρίσκεται στο παρασκήνιο και συντονίζει περίπου 7.000 στελέχη. Ως στέλεχος του Χριστιανοδημοκρατών της Γερμανίας κατάφερε αργότερα να μετατρέψει το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, στη μεγαλύτερη πολιτική ομάδα του ΕΚ, προσκαλώντας στους κόλπους του τόσο συντηρητικά, όσο και φιλελεύθερα κόμματα από τα περισσότερα κράτη – μέλη της ΕΕ.

Παρόλο που κατάφερε να ισχυροποιήσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διεκδικώντας τον ρόλο που του δίνει η Συνθήκη της Λισαβόνας, ως ισότιμο όργανο με το Συμβούλιο της ΕΕ και κατά τη διάρκεια της πανδημίας να εφαρμόσει με ιδανικό τρόπο την τηλεργασία, ο κ. Βέλλε έχει δεχθεί σκληρή κριτική τόσο από μερίδα των Φιλελεύθερων, όσο και των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων, που θεωρούν ότι έχει καταφέρει να τοποθετήσει σε θέσεις – κλειδιά, πρόσωπα που προέρχονται αποκλειστικά από τους κεντροδεξιούς του ΕΛΚ.

Ωστόσο τα ζητήματα αναφορικά με την προεδρία του ΕΚ δεν είναι μόνο πολιτικά, αλλά και πολιτισμικά. Το 1979 η Γαλλίδα Σιμόν Βέιλ έγινε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος, του πρώτου, άμεσα εκλεγμένου, Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ήταν η ίδια που ως υπουργός Υγείας στην κυβέρνηση του Ζακ Σιράκ κατάφερε να νομιμοποιήσει την άμβλωση στη χώρα της. Σαράντα δύο χρόνια αργότερα, η Ρομπέρτα Μετσόλα είναι μια πολιτικός που ποτέ της δεν έκρυψε την αντίθεσή της στο δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση. Για την ίδιαν, η χώρα καταγωγής της, η Μάλτα η τελευταία χώρα της ΕΕ με τους σκληρότερους νόμους κατά της άμβλωσης, έχει κάθε δικαίωμα να επιλέξει το μοντέλο της κοινωνίας της.

Πρόκειται για μια ιδιαίτερη υποψήφιο για την προεδρία του ΕΚ, το χρονικό διάστημα μάλιστα κατά το οποίο η Γαλλία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ. Οι Σοσιαλδημοκράτες, η δεύτερη μεγαλύτερη πολιτική ομάδα του ΕΚ, βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα τεράστιο δίλλημα. Χάνοντας την προεδρία του Κοινοβουλίου περιθωριοποιούνται ακόμα περισσότερο σε μια εποχή που αναγεννιούνται από τις στάχτες τους σε πολλά κράτη – μέλη της ΕΕ και ιδίως στη Γερμανία.

Ωστόσο, τόσο οι Πράσινοι, όσο και οι Φιλελεύθεροι φαίνεται να συναινούν προκειμένου να εξασφαλίσουν συγκεκριμένες προεδρίες στις Επιτροπές του ΕΚ. Η Σκα Κέλλερ εκ μέρους των Πρασίνων, χωρίς να κατονομάζει την Ρομπέρτα Μετσόλα, δήλωσε πρόσφατα ότι ήρθε ο καιρός να βρεθεί μια ακόμα γυναίκα στην προεδρία του ΕΚ, ενώ οι Φιλελεύθεροι της ομάδας «Renew», στην οποία ανήκει και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ενδιαφέρονται περισσότερο για συγκεκριμένες Επιτροπές που θα διευκολύνουν τη γαλλική προεδρία του Συμβουλίου, ελάχιστους μήνες πριν τις προεδρικές εκλογές στη χώρα.

Την ερχόμενη Τρίτη 18 Ιανουαρίου, στις 09:00 το πρωί, ώρα κεντρικής Ευρώπης, ξεκινάει στο Στρασβούργο ο πρώτος γύρος της μυστικής ψηφοφορίας.

Στο ημικύκλιο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου οι διαπραγματεύσεις για την ανακατανομή των θέσεων του προέδρου, των αντιπροέδρων, των προέδρων επιτροπών και των κοσμητόρων γίνονται συνήθως στο παρασκήνιο ώστε να αποφευχθούν οι δημόσιες αψιμαχίες. Με κάθε κόμμα να προσπαθεί να διατηρήσει το μερίδιό του στο ιδιαίτερο αυτό παιχνίδι, η εκλογή ή μη της Ρομπέρτα Μετσόλα, εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την συναίνεση των Σοσιαλδημοκρατών.