Σουηδία: Σε αδιέξοδο το ΝΑΤΟ - Η οργή της Τουρκίας και η ένταξή της σκανδιναβικής χώρας

«Η ελευθερία της έκφρασης αποτελεί θεμελιώδες κομμάτι της δημοκρατίας. Αλλά αυτό που είναι νόμιμο δεν είναι απαραίτητα και σωστό», δήλωσε ο Κρίστερσον στο Twitter σε ανάρτηση που έκανε χθες Σάββατο το βράδυ.

«Το να καίει κανείς βιβλία που είναι ιερά για πολλούς είναι μια βαθιά ασεβής πράξη. Θέλω να εκφράσω τη συμπάθειά μου προς όλους τους μουσουλμάνους που προσεβλήθησαν από τα όσα συνέβησαν στη Στοκχόλμη», πρόσθεσε ο Κρίστερσον.

Χθες το απόγευμα στο πλαίσιο διαδήλωσης, που είχε λάβει την άδεια των αρχών και η οποία πραγματοποιήθηκε μπροστά από την τουρκική πρεσβεία στη Στοκχόλμη, ο ακροδεξιός Σουηδός Ράσμους Παλουντάν έκαψε αντίτυπο του Κορανιού, μια πράξη που είχε στόχο να καταγγείλει τις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται με την Άγκυρα για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Το Σύνταγμα της Σουηδίας και ο σεβασμός προς τις ελευθερίες του συνέρχεσθαι και της έκφρασης οδήγησαν την αστυνομία να εγκρίνει την κινητοποίηση του επικεφαλής του κόμματος Stram Kurs (Σκληρή γραμμή).

Το γεγονός εξόργισε την Τουρκία, η οποία, αφού κάλεσε τον Σουηδό πρεσβευτή, ακύρωσε την επίσκεψη του Σουηδού υπουργού Άμυνας Πολ Γιόνσον. Πολλές άλλες μουσουλμανικές χώρες εξέφρασαν επίσης την αγανάκτησή τους.

Το Μαρόκο εξέφρασε σήμερα την έκπληξή του που οι σουηδικές αρχές επέτρεψαν αυτή την «απαράδεκτη» και «επονείδιστη» πράξη, «η οποία έγινε μπροστά στις δυνάμεις της τάξης».

Η Ινδονησία, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα καταδίκασαν την ενέργεια, όπως και το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου και ο Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας.

«Η ελευθερία της έκφρασης πρέπει να ασκείται με υπεύθυνο τρόπο», σχολίασε η Τζακάρτα. Στην Τουρκία πολλές δεκάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν χθες το βράδυ μπροστά από το προξενείο της Σουηδίας στην Κωνσταντινούπολη για να διαμαρτυρηθούν. Έκαψαν μια σουηδική σημαία και κάλεσαν την Άγκυρα να διακόψει κάθε διπλωματική σχέση με τη Στοκχόλμη. Άλλοι διαδήλωσαν κοντά στη σουηδική πρεσβεία στην Άγκυρα.

Το Σάββατο ο Σουηδός υπουργός Εξωτερικών Τομπίας Μπίλστρομ καταδίκασε μια «επονείδιστη ισλαμοφοβική πρόκληση» και υπογράμμισε ότι το γεγονός ότι η διαδήλωση έλαβε την άδεια των αρχών δεν σημαίνει ότι τη στηρίζει η κυβέρνηση.

Σε αδιέξοδο

Μεταξύ των σχεδόν αδύνατων απαιτήσεων της Τουρκίας και των διαδηλώσεων κατά του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η κυβέρνηση της Σουηδίας βρίσκεται σε αδιέξοδο στις προσπάθειές της να λάβει το πράσινο φως από την Άγκυρα για να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.

Η προοπτική να υπάρξει κάποια εξέλιξη προς αυτή την κατεύθυνση πριν τις τουρκικές εκλογές, που θα πραγματοποιηθούν στα μέσα Μαΐου, μοιάζει πολύ μικρή.

«Χωρίς αμφιβολία μπορούμε τώρα να ξεχάσουμε την τουρκική έγκριση πριν τις εκλογές», υπογράμμισε ο Πολ Λεβίν διευθυντής του Ινστιτούτου Τουρκικών Σπουδών στο πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης.

«Από τη μία πλευρά ο Ερντογάν τους μήνες πριν τις εκλογές θέλει να τραβήξει την προσοχή από μια οικονομία σε κακή κατάσταση», εξήγησε.

«Από την άλλη, ομάδες στη Σουηδία που αντιτάσσονται στο ΝΑΤΟ και υποστηρικτές του PKK, ανήσυχοι για τις διαβεβαιώσεις που έδωσε η κυβέρνηση, συνειδητοποίησαν ότι μπορούν να εκνευρίσουν τον Τούρκο πρόεδρο προσβάλλοντάς τον και με αυτό τον τρόπο εκτρέποντας τη διαδικασία ένταξης», σημείωσε ο Λεβίν.

Αυτό είναι το δεύτερο διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ των δύο χωρών από την αρχή του έτους: Την περασμένη εβδομάδα σε άλλη κινητοποίηση στη Στοκχόλμη οι συμμετέχοντες κρέμασαν ένα ομοίωμα του Τούρκου προέδρου, με αποτέλεσμα την έντονη αντίδραση της Άγκυρας.

Ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον είχε χαρακτηρίσει εκείνη τη διαδήλωση «σαμποτάζ» της σουηδικής υποψηφιότητας στο ΝΑΤΟ και «προσομοίωση εκτέλεσης» ενός «δημοκρατικά εκλεγμένου πολιτικού».

«Ισλαμιστής δικτάτορας»

Ωστόσο οι σκληρές εκφράσεις του Κρίστερσον προκάλεσαν αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας για κάτι που, σύμφωνα με πολλούς Σουηδούς, συνέβη στο πλαίσιο μιας δημοκρατικής διαμαρτυρίας.

Ο Τζίμι Άκεσον, επικεφαλής του σουηδικού ακροδεξιού κόμματος των Σουηδών Δημοκρατών (SD), που δεν συμμετέχει στην κυβέρνηση αλλά είναι το μεγαλύτερο κόμμα του δεξιού κυβερνητικού συνασπισμού, ζήτησε από τον Κρίστερσον να μην δώσει πάρα πολλά στον Ερντογάν, τον οποίο χαρακτήρισε «ισλαμιστή δικτάτορα».

Παράλληλα η Τουρκία φαίνεται να ανεβάζει συνεχώς τον πήχη, απαιτώντας την έκδοση ολοένα και περισσότερων Κούρδων «τρομοκρατών» που ζουν τη Σουηδία. Έως και 130 δήλωσε πρόσφατα ο Ερντογάν. Και αυτό την ώρα που η σουηδική δικαιοσύνη, και όχι η κυβέρνηση, έχει τον τελευταίο λόγο για τις απελάσεις.

Η Τουρκία «θέλει πράγματα τα οποία δεν μπορούμε και δεν θέλουμε να της δώσουμε», παραδέχθηκε ο Κρίστερσον στις αρχές Ιανουαρίου αναφερόμενος στις απελάσεις.

Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος την άνοιξη προέβλεπε την ένταξη στη συμμαχία της Σουηδίας μέσα σε λίγες εβδομάδες, εκτιμά ότι αυτό θα συμβεί το 2023 αλλά δεν είναι σε θέση να εγγυηθεί το πότε ακριβώς, όπως δήλωσε σε συνέντευξή του στο AFP αυτό τον μήνα.

«Δεν μπορώ να εγγυηθώ την ακριβή ημερομηνία διότι σίγουρα εξαρτάται από μια απόφαση του τουρκικού κοινοβουλίου και του ουγγρικού κοινοβουλίου», επεσήμανε ο Στόλτενμπεργκ.

Από την πλευρά της η Φινλανδία δεν σκοπεύει προς το παρόν να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ χωρίς τον «μεγάλο αδελφό της», τη Σουηδία.

«Ελπίζουμε να ενταχθούμε στο ΝΑΤΟ μαζί», επανέλαβε η Φινλανδή πρωθυπουργός Σάνα Μάριν από το Νταβός την προηγούμενη εβδομάδα όταν ρωτήθηκε για το ενδεχόμενο η Τουρκία να εγκρίνει την ένταξη της χώρας της και όχι της Σουηδίας.