WSJ για τη ζωή στο Ιράν μετά τη σύρραξη με το Ισραήλ: Εκτελέσεις, συλλήψεις και παράνοια

Μόλις οι βόμβες των ΗΠΑ και του Ισραήλ έπαψαν να πέφτουν στο Ιράν, οι ηγέτες της χώρας και οι δυνάμεις ασφαλείας βγήκαν από τα καταφύγιά τους, ξεκινώντας μια νέα, εσωτερική εκστρατεία: ένα κυνήγι μαγισσών εναντίον υποτιθέμενων κατασκόπων, αντιφρονούντων και στελεχών της αντιπολίτευσης.

Όπως αποκαλύπτει η Wall Street Journal,η πρωτεύουσα Τεχεράνη έχει μετατραπεί σε ένα δίκτυο ελέγχων και καταστολής, καθώς το καθεστώς προσπαθεί να ανακτήσει τον απόλυτο έλεγχο και να κυνηγήσει όσους υποπτεύεται ότι βοήθησαν στις πρόσφατες ισραηλινές επιθέσεις.

Το κυνήγι των «εχθρών εκ των έσω»

Η μυρωδιά των εκρηκτικών εξακολουθεί να πλανάται στην Τεχεράνη, ενώ η αστυνομία και οι μυστικές υπηρεσίες έχουν ήδη συλλάβει εκατοντάδες άτομα, με τις συλλήψεις να συνεχίζονται καθημερινά. Ένοπλοι περιπολούν στους δρόμους, σταματούν πολίτες και διενεργούν ελέγχους σε αυτοκίνητα, τηλέφωνα και υπολογιστές. Σε μια επίδειξη ισχύος και αδιαλλαξίας, η κυβέρνηση ανακοίνωσε την εσπευσμένη εκτέλεση τουλάχιστον έξι ανδρών.

Η Narges Mohammadi, η βραβευμένη με Νόμπελ ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα και μια από τις πλέον γνωστές προσωπικότητες της ιρανικής αντιπολίτευσης, προειδοποιεί: «Η κατάσταση για τον ιρανικό λαό είναι πιο επικίνδυνη τώρα απ' ό,τι πριν από τον πόλεμο». Προσθέτει ότι το καθεστώς θα χρησιμοποιήσει κάθε μέσο για να εδραιώσει την εξουσία του. Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί τις τελευταίες δύο εβδομάδες με την κατηγορία της συνεργασίας με το Ισραήλ.

Ενίσχυση της καταστολής και επιστροφή της «αστυνομίας ηθικής»

Ακόμη και ο Esmail Qaani, επικεφαλής της επίλεκτης Δύναμης Quds Force των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, ο οποίος φερόταν να είχε σκοτωθεί, επανεμφανίστηκε σε συγκέντρωση υπέρ του καθεστώτος στην Τεχεράνη λίγες ώρες μετά την εκεχειρία, γεγονός που αναδεικνύει την προσπάθεια του καθεστώτος να δείξει ενότητα και δύναμη.

Παράλληλα, το σιιτικό ισλαμιστικό καθεστώς έχει εντείνει τις προσπάθειές του να επιβάλει τους αυστηρούς κανόνες που διέπουν την ενδυμασία και τη συμπεριφορά.

«Η αστυνομία της ηθικής επέστρεψε», δήλωσε μια 44χρονη γυναίκα, η οποία αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Τεχεράνη κατά τη διάρκεια του πολέμου. «Η αστυνομία μας σταμάτησε και μας ανέκρινε, επειδή οι κάλτσες της γυναίκας που ήταν μαζί μου ήταν πολύ διάφανες».

Το σοκ της επίθεσης και η απομόνωση του Ανώτατου Ηγέτη

Οι πρόσφατες ισραηλινές και αμερικανικές αεροπορικές επιδρομές ήταν η πρώτη φορά που το Ιράν δέχθηκε συνεχή ξένη επίθεση στο έδαφός του μετά τον οκταετή πόλεμο με το Ιράκ τη δεκαετία του 1980. Η Τεχεράνη μετατράπηκε σε εμπόλεμη ζώνη, με τους Φρουρούς της Επανάστασης να βρίσκονται στο στόχαστρο.

Καθ' όλη τη διάρκεια των πληγμάτων, ο ανώτατος ηγέτης Αλί Χαμενεΐ κρύφτηκε σε ένα καταφύγιο έξω από την Τεχεράνη, απρόσιτος για οποιονδήποτε εκτός από τους στενούς συμμάχους του, σύμφωνα με αραβικές πηγές και σύμβουλο των Φρουρών της Επανάστασης. Η απομόνωσή του περιέπλεξε τις συνομιλίες στη Γενεύη, όπου ευρωπαϊκά έθνη προσπάθησαν να μεσολαβήσουν για τον τερματισμό του πολέμου.

Την Πέμπτη, ο Χαμενεΐ μίλησε στο έθνος για πρώτη φορά από τις 19 Ιουνίου, σε μια προσπάθεια να υποβαθμίσει τον αντίκτυπο της επίθεσης και να συσπειρώσει το έθνος: «Η Ισλαμική Δημοκρατία νίκησε και σε αντάλλαγμα έδωσε ένα σκληρό χτύπημα στο πρόσωπο της Αμερικής», είπε με βραχνή φωνή.

Η διείσδυση της Μοσάντ και τα «τρωτά σημεία»

Οι επιθέσεις αποκάλυψαν το βαθμό διείσδυσης της ισραηλινής υπηρεσίας πληροφοριών Μοσάντ στο Ιράν. Οι Ισραηλινοί κατάφεραν να μεταφέρουν εκρηκτικά drones και άλλα πυρομαχικά εντός της χώρας, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν από ομάδες πρακτόρων για να εξουδετερώσουν την αεράμυνα και να σκοτώσουν στόχους υψηλού προφίλ. «Οι Ισραηλινοί οργάνωσαν διεισδύσεις, μεταφορές εκρηκτικών και στρατολόγησαν ανθρώπους από το εσωτερικό», δήλωσε ο Mohammad Amin-Nejad, πρεσβευτής του Ιράν στη Γαλλία, επιβεβαιώνοντας ότι υπήρχαν «τρωτά σημεία».

Η ατμόσφαιρα στην Τεχεράνη παραμένει τεταμένη, καθώς οι κάτοικοι προσπαθούν να επιστρέψουν στην καθημερινότητά τους, όπως αναφέρουν στην WSJ. Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν καθημερινά νέες συλλήψεις και κατασχέσεις όπλων. Οι αρχές δήλωσαν την Τρίτη ότι έχουν 24 υποθέσεις εναντίον φερόμενων Ισραηλινών κατασκόπων στο Χαμεντάν, πόλη της οποίας η αεροπορική βάση υπέστη σοβαρές ζημιές.

Ψηφιακή παρακολούθηση και οδηγίες για τον εντοπισμό κατασκόπων

Η πρόσβαση στο διαδίκτυο αποκαταστάθηκε την Τετάρτη, μετά από διακοπή άνω της μιας εβδομάδας, ωστόσο η επίσημη προειδοποίηση για μη χρήση υπηρεσιών ανταλλαγής μηνυμάτων όπως το WhatsApp παραμένει σε ισχύ. Το καθεστώς εκφράζει φόβους ότι ισραηλινοί κατάσκοποι θα μπορούσαν να χακάρουν συνομιλίες και να αποκτήσουν πληροφορίες.

Την Τετάρτη, το υπουργείο Πληροφοριών του Ιράν προέτρεψε τους κατοίκους να αναφέρουν ύποπτες κλήσεις και δημοσίευσε μάλιστα συμβουλές για το πώς να εντοπίσουν έναν κατάσκοπο. Μεταξύ άλλων, οι οδηγίες προειδοποιούσαν τους πολίτες να παρακολουθούν τους γείτονές τους για κινήσεις σε περίεργες ώρες, για έντονη χρήση μασκών, καπέλων και γυαλιών ηλίου, καθώς και για σπίτια με «κουρτίνες που παραμένουν κλειστές ακόμη και κατά τη διάρκεια της ημέρας».

Οι επιπτώσεις του πολέμου και οι κινήσεις του καθεστώτος

Η εσωτερική καταστολή προστίθεται στο γενικευμένο αίσθημα ανησυχίας που προκάλεσε ο πόλεμος. Δεκάδες ισραηλινά πλήγματα σφυροκόπησαν την Τεχεράνη, στοχεύοντας πυραυλικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις, καθώς και σύμβολα του καθεστώτος και της καταστολής του, όπως η διαβόητη φυλακή Εβίν. Οι εύπορες βόρειες γειτονιές της Τεχεράνης, όπου κατοικούν πολλοί πυρηνικοί επιστήμονες και ανώτεροι διοικητές, δέχτηκαν σοβαρά πλήγματα, προκαλώντας αναστάτωση στην ελίτ της πόλης. Το Υπουργείο Υγείας του Ιράν ανέφερε ότι περισσότεροι από 600 άνθρωποι σκοτώθηκαν και πάνω από 4.800 τραυματίστηκαν, χωρίς να διευκρινίζεται πόσοι από αυτούς ήταν στρατιωτικοί.

Ενώ το Ιράν δεχόταν επιθέσεις, έλαβε προφυλάξεις μεταφέροντας πολύτιμα περιουσιακά του στοιχεία στο εξωτερικό. Μετά τις στοχεύσεις σε ενεργειακές υποδομές, το Ιράν άρχισε να μεταφέρει μεγάλες ποσότητες αποθηκευμένου αργού στην Ασία. Στις 22 Ιουνίου, ο όγκος του ιρανικού πετρελαίου κοντά στη Σιγκαπούρη και την Κίνα είχε αυξηθεί, με πέντε εκατομμύρια βαρέλια αξίας περίπου 375 εκατ. δολαρίων να έχουν πιθανώς μεταφερθεί.

Την περασμένη εβδομάδα, το Ιράν μετέφερε επίσης τουλάχιστον τέσσερα πολιτικά αεροσκάφη στην πρωτεύουσα του Ομάν, το Μουσκάτ, για φύλαξη, συμπεριλαμβανομένου του προεδρικού Airbus A340. Αραβικοί αξιωματούχοι εξέφρασαν έκπληξη, καθώς τα αεροπλάνα ήταν άδεια επιβατών, αλλά μετέφεραν μετρητά και περιουσιακά στοιχεία που οι Ιρανοί δεν επιτρέπεται να διαθέτουν λόγω των κυρώσεων. Τα ίδια τα αεροπλάνα αποτελούσαν επίσης πολύτιμες λύσεις διαφυγής για κορυφαίους αξιωματούχους.

Ανθεκτικότητα και σκλήρυνση του καθεστώτος

Οι προφυλάξεις αυτές αποκαλύπτουν το επίπεδο πίεσης που ασκήθηκε στους Ιρανούς ηγέτες κατά τη διάρκεια του πολέμου. Τώρα πρέπει να βρουν μια διέξοδο προς τα εμπρός χωρίς τον έλεγχο του εναέριου χώρου τους και χωρίς βοήθεια από τις πολιτοφυλακές τους. Το εξουθενωτικό βάρος των κυρώσεων θα καταστήσει την ανοικοδόμηση ακόμη πιο δύσκολη.

Ωστόσο, η Narges Bajoghli, αναπληρώτρια καθηγήτρια στη Σχολή Προηγμένων Διεθνών Σπουδών του Johns Hopkins, επισημαίνει την ανθεκτικότητα του ιρανικού συστήματος. «Αυτό ήταν ένα από τα σοβαρότερα κενά ασφαλείας στην ιστορία του καθεστώτος, αλλά δεν αποτέλεσε σημείο καμπής. Η ηγεσία άντεξε, οι δρόμοι παρέμειναν ήσυχοι και το σύστημα απέδειξε και πάλι ότι είναι φτιαγμένο όχι για τη δημοτικότητα, αλλά για την επιβίωση», δηλώνει.

«Το σύστημα του Ιράν είναι φτιαγμένο για να αντέχει τους κραδασμούς», προσθέτει η Bajoghli. «Το καθεστώς δεν έχει καταρρεύσει. Προσαρμόζεται και νεότερα στελέχη των Φρουρών της Επανάστασης και παραστρατιωτικά στελέχη βγαίνουν μπροστά. Πολλοί από αυτούς είναι πιο σκληροπυρηνικοί από αυτούς που σκοτώθηκαν».