Αιώνιοι φοιτητές: Ποιοι διαγράφονται άμεσα και πόσους αφορά η νέα ευνοïκή ρύθμιση

Αντίστροφα μετράει ο χρόνος για τη νέα νομοθετική ρύθμιση που αναμένεται να φέρει προς ψήφιση το υπουργείο Παιδείας για το ζήτημα των αιώνιων φοιτητών. Σύμφωνα με πληροφορίες η Σοφία Ζαχαράκη παρουσίασε στη σύνοδο των πρυτάνεων τις τελικές διατυπώσεις του σχεδίου που επεξεργάζεται η νομική υπηρεσία του υπουργείου και μέσα στις επόμενες ημέρες το νομοθέτημα θα πάρει τον δρόμο για τη Βουλή.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η νέα διάταξη προβλέπει παράταση ενός έτους (μέχρι τον Σεπτέμβριο 2026) για περίπου 22.000 φοιτητές που έχουν δείξει ενδιαφέρον για τις σπουδές τους την τελευταία τετραετία, δίνοντάς τους την ευκαιρία να ολοκληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Η ρύθμιση αυτή δεν θα καλύπτει όσους έχουν χάσει κάθε επαφή με τις σχολές τους, διατηρώντας έτσι τη βασική φιλοσοφία του νόμου για την αποσυμφόρηση των ΑΕΙ.

Έρχονται διαγραφές

Το σκεπτικό της ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας με τη νέα ρύθμιση που αναμένεται να προωθήσει είναι ότι δίνει σε φοιτητές που έχουν ξεπεράσει το ανώτατο όριο φοίτησης, αλλά θεωρούνται ενεργοί, τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στις τρεις εξεταστικές του ακαδημαϊκού έτους 2025-2026. Οι υπόλοιποι φοιτητές που έχουν υπερβεί το ανώτατο όριο φοίτησης θα διαγραφούν μετά την εξεταστική του Σεπτεμβρίου. Στο τραπέζι του διαλόγου έχει συζητηθεί η πρόταση οι διαγραφές να είναι αυτοδίκαιες και όχι με αποφάσεις των πανεπιστημιακών υπηρεσιών. Η λογική αυτής της πρότασης είναι ότι με αυτόν τον τρόπο θα απεμπλακούν τα διοικητικά όργανα των ΑΕΙ από την κόντρα με τους φοιτητές.

Επιπλέον, το υπουργείο εξετάζει τη δυνατότητα «αναστολής φοιτητικής ιδιότητας» για δύο έτη, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, ώστε οι φοιτητές να μπορούν να επιστρέψουν στις σπουδές τους χωρίς να χάσουν οριστικά τη θέση τους. Αυτή η πρόταση έχει προκαλέσει ανάμεικτες αντιδράσεις, με κάποιους να την επικροτούν ως κοινωνικά ευαίσθητη και άλλους να την κρίνουν ως «παράκαμψη» του αρχικού στόχου.

Υπό άλλο πρίσμα τα θέματα υγείας ή οι σοβαρές οικονομικές δυσκολίες

Παράλληλα, το υπουργείο συνεχίζει τη διαβούλευση με τους πρυτάνεις και τους φοιτητικούς συλλόγους, ενώ δεσμεύεται να εξετάσει ειδικές περιπτώσεις, όπως αυτές που αφορούν θέματα υγείας ή σοβαρές οικονομικές δυσκολίες.

Σχετικά με το κρίσιμο ζήτημα των διαγραφών φοιτητών, η Σύνοδος Πρυτάνεων, που ολοκλήρωσε το βράδυ της Παρασκευής (9/5) τις τριήμερες εργασίες της επανέλαβε προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας τη θέση της για διάκριση των φοιτητών σε ενεργούς και μη ενεργούς και ζήτησε από την ηγεσία του ΥΠΑΙΘΑ να εισαγάγει εγκαίρως νομοθετική ρύθμιση που θα επιλύει το πρόβλημα με μόνιμη πρόβλεψη ώστε να περικλείει τους ενεργούς φοιτητές και τις φοιτήτριες για τους οποίους προβλέπεται διαγραφή κατά τα επόμενα ακαδημαϊκά έτη.

Γιατί φρέναραν τα πλάνα

Παρά τις αρχικές δεσμεύσεις, η εφαρμογή του νόμου αντιμετώπισε σημαντικά εμπόδια. Πρώτον, υπήρξε έντονη αντίδραση από φοιτητικούς συλλόγους, ακαδημαϊκούς και πολιτικά κόμματα, όπως το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ, που υποστήριξαν ότι η αυτοδίκαιη διαγραφή αγνοεί τις κοινωνικές και οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πολλοί φοιτητές. Πολλοί «αιώνιοι» φοιτητές αναγκάζονται να εργάζονται παράλληλα με τις σπουδές τους για να επιβιώσουν, με αποτέλεσμα να καθυστερούν την ολοκλήρωσή τους. Διαδηλώσεις και κινητοποιήσεις, όπως αυτές που σημειώθηκαν στις αρχές του 2025, ανέδειξαν το ζήτημα ως κοινωνικό, πέρα από ακαδημαϊκό.

Δεύτερον, τα ίδια τα ΑΕΙ εξέφρασαν ανησυχίες για την εφαρμογή του νόμου. Η Σύγκλητος του ΕΚΠΑ, για παράδειγμα, ζήτησε την τροποποίηση του νόμου, προτείνοντας την εισαγωγή επιπλέον κριτηρίων που θα πιστοποιούν το ενδιαφέρον των φοιτητών, αντί της οριζόντιας διαγραφής. Παράλληλα, η Σύνοδος των Πρυτάνεων, που συνεδρίασε την άνοιξη του 2025, φαίνεται να υιοθέτησε μια πιο μετριοπαθή στάση, πιέζοντας για ευελιξία στην εφαρμογή του μέτρου.

Τρίτον, η πολιτική διάσταση του ζητήματος έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Η κυβέρνηση, αντιμέτωπη με την πίεση από φοιτητές και κόμματα της αντιπολίτευσης, φάνηκε να επανεξετάζει τη σκληρή γραμμή των διαγραφών, αναζητώντας μια πιο ισορροπημένη προσέγγιση που θα λαμβάνει υπόψη τις αντικειμενικές δυσκολίες των φοιτητών.