Πώς θα διαγράφονται οι «αιώνιοι φοιτητές»: Αναλυτικά παραδείγματα - Παράταση και εμβόλιμη εξεταστική

Τέλος σε χρόνιες «παθογένειες δεκαετιών» φιλοδοξεί να βάλει το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, θέτοντας σε εφαρμογή ένα σαφές πλαίσιο για την ανώτατη διάρκεια φοίτησης στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ).

Η σχετική Υπουργική Απόφαση υπογράφηκε από τον Υφυπουργό Παιδείας, αρμόδιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση, Νίκο Παπαϊωάννου, κατ’ εξουσιοδότηση του Ν. 5224/2025, ρυθμίζοντας τα διαδικαστικά ζητήματα σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 76 του Ν. 4957/2022.

Η απόφαση αφορά τη ρύθμιση διαδικαστικών ζητημάτων για την ανώτατη διάρκεια φοίτησης στα προγράμματα σπουδών πρώτου κύκλου, με στόχο, όπως δηλώνουν τα συναρμόδια όργανα, την ενίσχυση της ακαδημαϊκής συνέπειας και την εύρυθμη λειτουργία των ιδρυμάτων.

Τι προβλέπει η Υπουργική Απόφαση

Η Υπουργική Απόφαση καθορίζει με λεπτομέρεια τους κανόνες, τις διαδικασίες και τις εξαιρέσεις σχετικά με το χρονικό όριο ολοκλήρωσης των σπουδών, το οποίο πλέον τίθεται σε εφαρμογή.

Συγκεκριμένα, προβλέπονται τα εξής:

• Καθορισμός Διάρκειας: Θεσπίζεται η ανώτατη διάρκεια φοίτησης τόσο για τους φοιτητές που εγγράφονται από το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023 και εξής, όσο και για όσους είχαν εισαχθεί σε προγενέστερα έτη.
• Υπολογισμός και Συνέπειες: Ρυθμίζεται ο τρόπος υπολογισμού της ανώτατης διάρκειας σε ακαδημαϊκά έτη και περιγράφονται οι συνέπειες που επιφέρει η υπέρβασή της.
• Δυνατότητα Παράτασης: Καθορίζεται η διαδικασία άσκησης του δικαιώματος παράτασης φοίτησης. Οι φοιτητές θα έχουν τη δυνατότητα επιπλέον δύο ή τριών ακαδημαϊκών εξαμήνων, ανάλογα με τη συγκεκριμένη περίπτωση και τις προϋποθέσεις που ορίζονται.
• Έκτακτη Εξεταστική: Δίνεται η δυνατότητα για έκτακτη εμβόλιμη εξεταστική περίοδο για τους φοιτητές που έχουν απομείνει με έως και δύο μαθήματα για την ολοκλήρωση των σπουδών τους.
• Διαγραφή και Θεραπεία: Ορίζεται η διαδικασία διαγραφής των φοιτητών που υπερβαίνουν το όριο, καθώς και η δυνατότητα άσκησης αίτησης θεραπείας (ένστασης).
• Εξαιρέσεις: Από τον κανόνα της ανώτατης διάρκειας εξαιρούνται οι φοιτητές που φέρουν πιστοποιημένη αναπηρία σε ποσοστό τουλάχιστον 50%.
• Όργανα Ελέγχου: Προσδιορίζονται τα αρμόδια όργανα ελέγχου και εποπτείας για τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής της απόφασης.

Σημειώνεται ότι, παράλληλα με την υπογραφή της απόφασης, έχει αποσταλεί σε όλα τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα σχετική εγκύκλιος με διευκρινιστικές οδηγίες για όλα τα παραπάνω θέματα.

Τι διευκρινίζει η εγκύκλιος

Η εγκύκλιος καθορίζει με παραδείγματα το πώς υπολογίζεται ο μέγιστος χρόνος, ποιοι φοιτητές δικαιούνται παράταση και πότε επέρχεται η αυτοδίκαιη διαγραφή.

1. Ο Υπολογισμός της ανώτατης διάρκειας

Ο χρόνος ολοκλήρωσης των σπουδών εξαρτάται από τον ελάχιστο χρόνο του προγράμματος και το έτος εισαγωγής.

Α. Νέοι φοιτητές (Εισαγωγή από ακαδημαϊκό έτος 2022-2023 και εξής)

Η ανώτατη διάρκεια φοίτησης είναι ο ελάχιστος χρόνος του προγράμματος σπουδών προσαυξημένος:

• Κατά τέσσερα (4) ακαδημαϊκά εξάμηνα για προγράμματα με ελάχιστη διάρκεια οκτώ (8) εξαμήνων.
• Κατά έξι (6) ακαδημαϊκά εξάμηνα για προγράμματα που ο ελάχιστος χρόνος υπερβαίνει τα οκτώ (8) εξάμηνα

Παραδείγματα εφαρμογής (για εισαγωγή 2023-2024):

• Φοιτητής 4ετούς προγράμματος (εισαγωγή 2023-2024): Υποχρεούται να ολοκληρώσει τις σπουδές του έως την επαναληπτική εξεταστική του 2028-2029.
• Φοιτητής 5ετούς προγράμματος (εισαγωγή 2023-2024): Υποχρεούται να ολοκληρώσει τις σπουδές του έως την επαναληπτική εξεταστική του 2030-2031.>

Β. «παλαιοί» φοιτητές

Η εγκύκλιος χωρίζει τους ήδη εγγεγραμμένους φοιτητές σε δύο κατηγορίες, με σημείο αναφοράς τη δημοσίευση του ν. 4777/2021 (17 Φεβρουαρίου 2021):

1. Φοιτητές που δεν είχαν υπερβεί τον ελάχιστο χρόνο φοίτησης στις 17/2/2021: Εφαρμόζεται ο ίδιος υπολογισμός ανώτατης διάρκειας (Πίνακας Α), αλλά ο χρόνος υπολογίζεται από την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 2021-2022.
2. Φοιτητές που είχαν υπερβεί τον ελάχιστο χρόνο φοίτησης στις 17/2/2021: Διαθέτουν για την ολοκλήρωση των σπουδών τους χρόνο ίσο προς την ελάχιστη χρονική διάρκεια φοίτησης (4, 5 ή 6 έτη), ο οποίος υπολογίζεται από την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 2021-2022, χωρίς δικαίωμα προσαύξησης.

2. Δυνατότητα παράτασης φοίτησης

Οι φοιτητές που συμπληρώνουν την ανώτατη διάρκεια φοίτησης μπορούν, κατόπιν αίτησης, να λάβουν παράταση εφόσον πληρούν σωρευτικά συγκεκριμένες προϋποθέσεις:

Προϋποθέσεις για την παράταση

Η αίτηση παράτασης γίνεται εντόςαποκλειστικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την έκδοση των βαθμολογίων της εξεταστικής Σεπτεμβρίου. Οι προϋποθέσεις είναι:

1. Επιτυχής Αξιολόγηση στο 70% των ECTS: Κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης, ο φοιτητής πρέπει να έχει αξιολογηθεί επιτυχώς σε ποσοστό τουλάχιστον εβδομήντα τοις εκατό (70%) των πιστωτικών μονάδων (ECTS) του προγράμματος. Ενδεικτικά, για 4ετές πρόγραμμα (240 ECTS) απαιτούνται 168 ECTS, για 5ετές (300 ECTS) 210 ECTS και για 6ετές (360 ECTS) 252 ECTS.
2. Ακαδημαϊκή Δοκιμασία: Ο φοιτητής πρέπει να έχει συμμετάσχει σε τουλάχιστον δύο (2) ακαδημαϊκές δοκιμασίες, εκ των οποίων στη μία (1) επιτυχώς, μέσα στα τέσσερα (4) προηγούμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα πριν την υποβολή της αίτησης.Ως επιτυχής δοκιμασία νοείται η επιτυχής εξέταση μαθήματος, η υποστήριξη διπλωματικής/πτυχιακής εργασίας ή η διεξαγωγή πρακτικής άσκησης.

Διάρκεια της παράτασης

• Δύο (2) ακαδημαϊκά εξάμηνα: Για τους φοιτητές όλων των προγραμμάτων.
• Τρία (3) ακαδημαϊκά εξάμηνα: Εάν το πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει υποχρεωτική εκπόνηση πρακτικής άσκησης ή πτυχιακής/διπλωματικής εργασίας, η οποία δεν έχει ολοκληρωθεί.

Εξαίρεση στην Προϋπόθεση 2: Για φοιτητές που έχουν επιτυχώς ολοκληρώσει όλα τα μαθήματα και εκκρεμεί μόνο η πρακτική άσκηση ή πτυχιακή/διπλωματική εργασία, δεν απαιτείται η πλήρωση της προϋπόθεσης συμμετοχής σε δύο ακαδημαϊκές δοκιμασίες. Και σε αυτή την περίπτωση, η παράταση είναι  τρία (3) εξάμηνα.

Προσοχή: Φοιτητές που οφείλουν μαθήματα και δεν έχουν συμμετάσχει σε τουλάχιστον δύο ακαδημαϊκές δοκιμασίες στα τελευταία τέσσερα εξάμηνα, δεν δικαιούνται παράτασης και διαγράφονται αυτοδικαίως.

3. Η έκτακτη εμβόλιμη εξεταστική

Φοιτητές που, μετά το πέρας του χρονικού διαστήματος της παράτασης, εκκρεμεί η επιτυχής εξέταση σε έως δύο (2) μαθήματα για τη λήψη πτυχίου, μπορούν να αιτηθούν έκτακτη εμβόλιμη εξεταστική. 

• Αποκλειστική Προθεσμία: Το αίτημα υποβάλλεται εντός δέκα (10) ημερών από την έκδοση των αποτελεσμάτων της τελευταίας εξεταστικής περιόδου
• Υποχρεωτικότητα: Η διενέργεια της εμβόλιμης εξεταστικής από το Τμήμα είναι υποχρεωτική, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις.
• Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα της εμβόλιμης εξεταστικής εκδίδονται το αργότερο έως τη 15η Δεκεμβρίου κάθε έτους.
• Διαγραφή: Εάν οι φοιτητές δεν αξιολογηθούν επιτυχώς και δεν καταστούν πτυχιούχοι έως τη 15η Δεκεμβρίου, διαγράφονται αυτοδικαίως.

4. Διαγραφή και εξαιρέσεις

Η αυτοδίκαιη διαγραφή από το Τμήμα επέρχεται δύο (2) μήνες μετά την ανάρτηση των αποτελεσμάτων της επαναληπτικής εξεταστικής του Σεπτεμβρίου, για τους φοιτητές που συμπληρώνουν την ανώτατη διάρκεια φοίτησης και δεν έχουν καταστεί πτυχιούχοι. Αντίστοιχα, διαγράφονται και όσοι δεν καταστούν πτυχιούχοι μετά το πέρας της χορηγηθείσας παράτασης ή της εμβόλιμης εξεταστικής.

Εξαιρέσεις

• Φοιτητές με Αναπηρία: Από τη ρύθμιση της ανώτατης διάρκειας φοίτησης και της υποχρεωτικής διαγραφής εξαιρούνται οι φοιτητές που έχουν πιστοποιημένη αναπηρία σε ποσοστό τουλάχιστον 50%. Απαιτείται η προσκόμιση γνωμάτευσης από ΚΕ.Π.Α. ή Ανώτατες Υγειονομικές Επιτροπές.
• Σοβαροί Λόγοι Υγείας: Φοιτητής δύναται να αιτηθεί υπέρβαση της ανώτατης διάρκειας για σοβαρούς λόγους υγείας που αφορούν τον ίδιο, συγγενή πρώτου βαθμού εξ αίματος, σύζυγο ή πρόσωπο με σύμφωνο συμβίωσης. Κατά το διάστημα αυτό, η φοιτητική ιδιότητα καθίσταται ανενεργή και ο χρόνος δεν προσμετράται στη συνολική διάρκεια φοίτησης.

Σημαντική Επισήμανση: Τα Α.Ε.Ι. οφείλουν να μεριμνούν για την

επικαιροποίηση των εσωτερικών τους κανονισμών ώστε να εναρμονιστούν με τις νέες διατάξεις

Ζαχαράκη: Υλοποιήσαμε τις δεσμεύσεις μας

Η Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Σοφία Ζαχαράκη,  τόνισε πως η απόφαση αποτελεί «μια καθαρή δέσμευση για το αύριο των πανεπιστημίων μας και για τους φοιτητές και φοιτήτριές μας».

«Θέλουμε ιδρύματα που λειτουργούν με σταθερούς και ξεκάθαρους κανόνες, που δίνουν προοπτική, με αξιόπιστα πτυχία, αλλά και στηρίζουν όσους πραγματικά προσπαθούν. Δεν αφήνουμε κανέναν πίσω. Βάζουμε τέλος σε χρόνιες στρεβλώσεις που αδικούσαν και τα παιδιά μας και τα πανεπιστήμιά μας. […] ανοίγει τον δρόμο για πανεπιστήμια που εμπνέουν εμπιστοσύνη και νέους ανθρώπους που βγαίνουν στην κοινωνία με γνώσεις, δύναμη και αυτοπεποίθηση», δήλωσε η κ. Ζαχαράκη.

Από την πλευρά του, ο Υφυπουργός Νίκος Παπαϊωάννου υπογράμμισε τη σημασία του νέου πλαισίου: «Θέτουμε σε εφαρμογή ένα σαφές και κοινωνικά δίκαιο πλαίσιο για την ανώτατη διάρκεια φοίτησης στα πανεπιστήμιά μας. Εξασφαλίζουμε την ακαδημαϊκή συνέπεια και την εύρυθμη λειτουργία των ιδρυμάτων, δίνοντας παράλληλα δίκαιες ευκαιρίες σε όσους βρίσκονται κοντά στην ολοκλήρωση των σπουδών τους».

Κλείνοντας, ο κ. Παπαϊωάννου ανέφερε πως η ρύθμιση «βάζει τέλος σε παθογένειες δεκαετιών και δίνει τη δυνατότητα στα ιδρύματα να λειτουργούν με κανόνες που ενισχύουν την ακαδημαϊκή ποιότητα και το κύρος των πτυχίων».