Αλογάκια της Παναγίας: Από πού πήραν το όνομά τους και γιατί θεωρούνται γούρικα
Τα «Αλογάκια της Παναγίας» ανήκουν στα Μαντώδη (Mantodea) ή Μάντισσες και είναι μία τάξη εντόμων που αποτελείται από περίπου 2.200 είδη.
Είναι ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα -όσο και εντυπωσιακά- έντομα της ελληνικής φύσης. Παρόλο που η εμφάνισή του μπορεί να προκαλεί δέος, η φήμη του είναι συνδεδεμένη με κάτι ιερό και ευοίωνο, κερδίζοντας μια ιδιαίτερη θέση στη λαϊκή μας κουλτούρα. Ο λόγος για το «Αλογάκι της Παναγίας», ίσως το μοναδικό έντομο που η εμφάνισή του δεν προκαλεί αρνητικά συναισθήματα στον άνθρωπο.
Ποια είναι όμως η ιστορία πίσω από αυτό το παράδοξο όνομα και γιατί θεωρείται πως φέρνει τύχη;
Η προσευχή που έγινε όνομα
Η επιστημονική ονομασία του εντόμου είναι Mantis religiosa, που σημαίνει «θρησκευτικός μάντης» ή «προφήτης της προσευχής». Αυτή η ονομασία δεν είναι καθόλου τυχαία. Προέρχεται από τη χαρακτηριστική στάση που παίρνει το έντομο, όταν παραμονεύει τη λεία του: υψώνει τα μπροστινά του πόδια, τα οποία μοιάζουν με χέρια που είναι ενωμένα σε στάση προσευχής ή ικεσίας.
Η στάση αυτή, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το έντομο είναι ακίνητο για μεγάλα χρονικά διαστήματα, έδωσε την εντύπωση ενός πλάσματος που προσεύχεται ή διαλογίζεται. Έτσι, το όνομα «μάντης» (προφήτης) και το επίθετο «religiosa» (θρησκευτικός) συνδυάστηκαν για να περιγράψουν αυτή την εικόνα. Στην Ελλάδα, η σύνδεση με την Παναγία ενίσχυσε αυτή την πνευματική διάσταση, καθιστώντας το συγκεκριμένο έντομο ως σύμβολο αγνότητας και ευλογίας.
Τα «Αλογάκια της Παναγίας» ανήκουν στα Μαντώδη (Mantodea) ή Μάντισσες και είναι μία τάξη εντόμων που αποτελείται από περίπου 2.200 είδη, τα οποία χωρίζονται σε 9 οικογένειες. Ονομάστηκαν έτσι το 1838 από τον εντομολόγο Χέρμαν Μπούρμαϊστερ, λόγω της στάσης των μπροστινών ποδιών, τα οποία υψώνονται σαν σε προσευχή.
Στην Ευρώπη αναφέρονται 35 είδη, στην Ελλάδα 8, ενώ το χρώμα τους ποικίλλει από σταχτί μέχρι πράσινο ή καφέ και κατά κανόνα συμπίπτει με το χρώμα του περιβάλλοντος.
Ο θάνατος που δημιουργεί τη ζωή
Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου εντόμου, είναι ότι τα θηλυκά είναι μεγαλύτερα σε μέγεθος από τα αρσενικά, τα οποία πληρώνουν με τη ζωή τους τη διαδικασία αναπαραγωγής. Κατά τη διάρκεια του ζευγαρώματος, το θηλυκό αποκεφαλίζει και τρώει το αρσενικό.
Ο λόγος που θεωρείται γούρικο
Η πεποίθηση ότι το «Αλογάκι της Παναγίας» φέρνει τύχη δεν βασίζεται μόνο στη στάση του, αλλά και στο σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει στο φυσικό περιβάλλον. Το έντομο αυτό είναι ένας εξαιρετικά αποτελεσματικός θηρευτής. Τρέφεται κυρίως με άλλα μικρά έντομα, όπως αφίδες, μύγες και κάμπιες, τα οποία συχνά θεωρούνται επιβλαβή για τις καλλιέργειες.
Επομένως, η παρουσία του στον κήπο ή στο χωράφι είναι ένα σημάδι υγείας και ισορροπίας του οικοσυστήματος. Λειτουργεί ως ένας φυσικός «φύλακας» που προστατεύει τα φυτά, γλιτώνοντας τους αγρότες από την ανάγκη χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων. Αυτή η ωφέλιμη δράση του, σε συνδυασμό με την στάση προσευχής, το καθιέρωσε στη συνείδηση του κόσμου ως σύμβολο καλής τύχης, αφθονίας και προστασίας.
